Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ - ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ

Ο επιτάφιος της Παναγιάς είναι επηρεασμένος από τον επιτάφιο της Μεγάλης Παρασκευής. Η Παναγιά πεθαίνει , έχοντας όμως ζήσει αρκετά, έχει περάσει πολλά και δε μας δημιουργείται η ίδια θλίψη με αυτή του θανάτου του Θεανθρώπου που ήταν νέος στην ηλικία. Σε πολλά μέρη του νησιού , ο επιτάφιος στολίζεται με φρέσκα καλοκαιρινά άνθη , γίνεται περιφορά του σε κλίμα κατάνυξης –πολύ γνωστή είναι η περιφορά του στο Μοναστήρι της Παναγίας της Καλυβιανής- , και ψάλονται εγκώμια το βράδυ της παραμονής της 15ης Αυγούστου. « Μεγαλύνομέν Σε την Μητέρα Θεού, και τιμώμεν την αγίαν Σου κοίμησιν, ην υπέστης κατά νόμον των βροτών»

Ο Νίκος Καζαντάκης μας δίνει μια περιγραφή της εικόνας της Παναγιάς σε φέρετρο. «Ένα καλοκαίρι τη μέρα της 15ης Αυγούστου είχαν βγάλει στην εκκλησιά, απάνω στο προσκυνητάρι το ’κόνισμα της Παναγιάς: Η μάνα του Χριστού ξαπλωμένη με σταυρό στα χέρια• δεξιά της ένας άγγελος, ζερβά ο διάβολος είχαν χιμήξει να πάρουν την ψυχή της• ο Άγγελος είχε τραβήξει το σπαθί του, είχε κόψει από τους αρμούς τα δύο χέρια του διαβόλου και κρέμουνταν ανάερα κι έσταζαν αίματα. Κοίταξα το ’κόνισμα κι η καρδιά μου φούσκωσε χαρούμενη- ετούτη είναι η Κρήτη, έλεγα»... (“Αναφορά στον Γκρέκο”)