του...JORGO STAY - Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΗΣ ΣΠΙΝΑΛΟΝΓΚΑΣ

Κάτω από τα "Αρχοντικά" της Κρητσάς διακρίνονται τα τα ερείπια μιας παλιάς στέρνας και κάπου - κάπου στις πλαγιές των βουνών και στα λαγκάδια προς την κατεύθυνση της Σπίνας - λόγκας τα ίχνη παλιού υδραγωγείου. Αυτά όλα τα λείψανα μαρτυρούν την πιθανή ύπαρξη ενός τεράστιου υδραγωγού που ξεκινώντας από την Κριτσά και περνώντας από πλαγιές και λαγκάδια έφτανε ως το ξερόβραχο της Σπίνας - Λόγκας για να μεταφέρει το δροσερό νεράκι του βουνού, έδωκε την αφορμή να δημιουργηθεί η πιο κάτω χαριτωμένη παράδοση .

Στα παλιά τα χρόνια , στα χρόνια που οι Βενετσιάνοι διοικούσαν την Κρήτη , ζούσε μέσα στο Φρούριο της Σπίνας - Λόγκας μια όμορφη αρχοντοπούλα . Κι ήταν τόσο όμορφη που όλος ο κόσμος μιλούσε για την ξακουσμένη Λόγκα , έτσι την έλεγαν .

Πολλά Αρχοντόπουλα τριγύριζαν το όμορφο τότε νησάκι και τη ζητούσαν σε γάμο. Ήταν κι ένα αρχοντόπουλο που ο θρύλος δεν λέει την καταγωγή του , ούτε και το όνομά του που επέμενε στην άρνηση της όμορφης Λόγκας να επιτύχει και να την κάνει αρχόντισσά του . Σου τάζω ότι θέλεις κι άλλα τόσα , χρυσό παλάτι μέσα στα λουλούδια και στα νερά .

Μα η Λόγκα ήταν πάντα αδιάφορη για όλα και για τα πλούτη του τολμηρού Αρχοντόπουλου. Ένα μόνο ζητούσε , αν μπορούσε να φέρει νερό τρεχούμενο στο νησί από το κεφαλόβρυσο της Κριτσάς , τότε θα γινόταν γυναίκα του . Και το τολμηρό και πλούσιο αρχοντόπουλο άρχισε αμέσως το έργο .

Στρατός από τους εργάτες μαζεύτηκαν , κάθε λογής τεχνίτες άρχισαν να δουλεύουν για το κολοσσιαίο εκείνο έργο . Φτιάχτηκε μια μεγάλη στέρνα κάτω από την Κριτσά και χαράχτηκε ο τόπος που θα περνούσε το χτιστό αυλάκι και άρχισε η δουλειά μέσα από τεράστια εμπόδια και δυσκολίες .

Περνούσε ο καιρός μέσα σ' ένα πυρετό δουλειάς , το έργο προχωρούσε και το έργο προχωρούσε και το Αρχοντόπουλο περίμενε τη μέρα που θα πραγματοποιούσε ότι είχε ζητήσει η όμορφη Λόγκα , περίμενε τη μέρα που θα γινόταν ο πιο ευτυχής στην Κρήτη .

Ωστόσο η Λόγκα ζούσε μέσα στο Βενετσιάνικο φρούριο , μέσα στο νησάκι που φυτρώνει σαν πύργος από τα γαλανά νερά του κόρφου , περιμένοντας την τρομερή αποτυχία του έργου που είχε ζητήσει από το τολμηρό Αρχοντόπουλο .

Ήταν τόσο δύσκολο να έρθει το νερό στο ξερό νησί , οι αποστάσεις , οι τεράστιες δαπάνες , ο χρόνος . Όλα ήταν μαζί της για να μείνει ελεύθερη και ν' αποφύγει το γάμο τούτο που οι γονείς της τόσο της το ζητούσαν .

Οι Μαστόροι δούλευαν τώρα κοντά στο νησί κι όλος ο κόσμος περίμενε να τρέξει σε λίγο το νερό . Θα γινόντουσαν μεγάλες γιορτές κι υπερήφανο πιά το αρχοντόπουλο θα έμπαινε νικητής μέσα στο νησί για να πάρει το έπαθλο . Είχαν περάσει τόσα χρόνια μέσα σε μια αγωνία διαρκείας , λίγες μέρες ακόμα και με σωλήνες θα περνούσε απέναντι από τη στεριά το νερό. Όλο το φρούριο ήταν χαρούμενο .

Κάποιο πρωί άφησαν το νερό της στέρνας απο την Κριτσά ελεύθερο για να ορμήσει κατά το νησί , έτρεχε μέσα στο κουτούτο σ' ανηφοριές και λαγκάδια, πέρασε μια μέρα και μια νύχτα κι ακόμα να φτάσει . Θα φτάσει;

Το πρωί πέρασε μέσα στο νησί και άρχισε να τρέχει . Η Λόγκα τό' μαθε αμέσως και σε λίγο βρέθηκε πνιγμένη στα νερά του κόρφου. Ο Θρύλος δεν λέει τίποτε άλλο , μόνο που το νησάκι πήρε το όνομα της ξακουσμένης Αρχοντοπούλας Λόγκα -Σπίνα - Λόγκα - που θα πει λατινικά , Μακρά Ακάνθη .