ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ (ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ)

Ο Τροβαδούρος της Σητείας που έπαιζε λυρα, βιολί και κιθάρα και έγραφε υπέροχους στίχους και ρήμες!

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ (ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ)

(1907 - 1984)

« Από το βιβλίο Μουσική από την Παράδοση της Ανατολικής Κρήτης Η. Γ. Οικονομάκη»

Ο τελευταίος από τους μεγάλους, πρωτεργάτες της παράδοσης, της μουσικής παράδοσης,που μια ζωή διαλαλούσε και διατράνωνε και προς τα τέσσερα σημεία του ορόζοντα τις μουσικές σκέψεις από την προγονική κληρονομιά,αλλά και τις δικές του. Γεννήθηκε την 21 του Οκτώβρη, ημέρα Παρασκευή του έτους 1907, στη Μαρωνιά Σητείας, όπως ο ίδιος καταθέτει στο αυτοβιογραφικό του.

Από μικρό παιδί είχαν τραβήξει την προσοχή του οι λύρες και τα τραγούδια των συγχωριανών του τις μέρες που διασκέδαζαν. Σαν πήγε στο Γυμνάσιο, ήλθε στα χέρια του το πρώτο όργανο που ονειρευόταν για να παίζει κοντυλιές και να τραγουδά κι αυτός, το «μαντολίνο». Επιδίωκε όμως ακόμη και πιο λαϊκά όργανα και έτσι φιλοτεχνούσε με καλάμι θιαμπόλια και μαντούρες. Από την τρίτη τάξη εγκατάλειψε το Γυμνάσιο και πήγε στο Ηράκλειο όπου έπιασε δουλειά σαν εμποροϋπάλληλος.

Στο Ηράκλειο απόκτησε το πρώτο του βιολί και από τότε αφοσιώθηκε συστηματικά στο όργανο αυτό και τη μουσική παράδοση, ιδιαίτερα της Ανατολικής Κρήτης. «Εκεί έπαιζα όλους τους σκοπούς και εγλεντούσαμε με τα ντελικανιδάκια-νεαρούς-και κάναμε και καντάδα στις αγαπητικές μας» εξομολογείται ο ίδιος.

Μετά ήλθε ο στρατός. Και ο στρατός συντέλεσε στη βελτίωση των προσπαθειών του στη μουσική και όπως λέει ο ίδιος: «έβαλα τις βάσεις για να οικοδομήσω το σχέδιο που άρχισε να φουντώνει μέσα μου».Μετά το στρατό, ο Δερμιτζογιάννης είχε χαράξει πια το δρόμο του, παράλληλα με το εμπορικό κατάστημα που δημιούργησε στη Σητεία. Εκτός το τραγούδι και το βιολί, έδειξε και ποιητικές δεξιότητες.

Με την πάροδο του χρόνου αναδείχθηκε σε σημαντικό και σπουδαίο ριμαδόρο, ιδίως στο δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Το 1953 εξέδωσε το πρώτο βιβλίο του με 800 μαντινιάδες και ποιήματα, το 1963 το δεύτερο με 1600 στίχους. Το 1968 το τρίτο με 4.000 στίχους. Το 1979 εξέδωσε το βιβλίο «Φιλοσοφία της ζωής » με μαντινιάδες και ποιήματα.

(Από δεξιά βλέπουμε τον Δερμιτζογιάννη το 1964 να παίζει λύρα μαζί με τον ανερχόμενο τότε Βασίλη Σκουλά).

Ο Δερμιτζογιάννης ασχολήθηκε και με τη λύρα και μοίραζε τις μουσικές του εμπνεύσεις και τον «οίστρο του »ανάμεσα στο βιολί, την λύρα και την ποίηση. Ο δισυπόστατος αυτός καλλιτέχνης , στο όργανο το μουσικό-τραγούδι και την ποίηση, έγραψε με τη λύρα και το βιολί του πολλές κασέτες και δίσκους, όπου κυριαρχεί τό υπέροχο τραγούδι του στις μαντινιάδες, που τους διακίνησε μαζί με τα βιβλία του σ’ όλο τον κόσμο.

Ο Δερμιτζογιάννης έκαμε πολλά ταξίδια στο εσωτερικό της χώρας και το εξωτερικό και διάδωσε τη μουσική της Ανατολικής Κρήτης και τους στίχους του με την ωραία του φωνή, όσο κανείς άλλος. Δεν ισχυριζόμαστε πως έκανε ιεραποστολή. Παράλληλα όμως με τα εμπορικά του κίνητρα, ήταν παραδειγματικά αφοσιωμένος στην παράδοση, τη γνήσια παράδοση που την υπηρέτησε πιστά και άδολα.

Εδώ υπάρχει η διαφορά του καλλιτέχνη αυτού με άλλους σύγχρονους.Το ιδιαίτερο γνώρισμα θα λέγαμε. Η αφοσίωσή του στη γνήσια παράδοση. Η απόλυτη προσήλωση και σεβασμός του προς αυτήν. Υπήρξε ενθουσιώδης, είχε πίστη στο ό,τι έκανε και επέβαλε με την παρουσία του, τη φωνή του και τα όργανά του αυτό που ήθελε να δώσει στον κόσμο.

Οταν ο Δερμιτζογιάννης τραγουδούσε με τη λύρα ή το βιολί του, δεν υπήρχαν αδιάφοροι ανάμεσα στον κόσμο που το περιέβαλε. Η Φωνή του και τα τραγούδια του συντάραζαν και ενεργοποιούσαν τον ενθουσιασμό και την ευθυμία του κόσμου που τον άγγιζε όλο.΄Οσο ο Δερμιτζογιάννης βρισκόταν στη ζωή, η μουσική παράδοση πλημμύριζε τη Σητεία και την ευρύτερη περιοχή.

Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν παρουσιάστηκε αντικαταστάτης. Αναζητείται και πρέπει να βρεθεί. Ο Γιάννης Δερμιτζάκης ήταν ο Τροβαδούρος της μουσικής παράδοσης της Ανατ. Κρήτης που την διαλάλησε σ’ όλη την Ελλάδα και έξω από αυτήν. Το Περιοδικό Περιηγητική - ΜάΙος 1963, γράφει για το Δερμιτζογιάννη: «... Ραψωδός, μελοποιός και
τραγουδιστής.

Μπορεί ακόμη πάνω στις χορδές της λύρας του, του βιολιού του και της κιθάρας, να ξυπνά και να ζωντανεύει με τα δάκτυλα και το δοξάρι του σε ηδονιστικούς και γλυκούς ήχους, τις μαντινιάδες του και τις κοντυλιές του». Ο Δερμιτζογιάννης υπήρξε ένας από τους τελευταίους μεγάλους στυλοβάτες της μουσικής παράδοσης της Σητείας και γενικότερα της Ανατολικής Κρήτης.

O Δερμιτζογιάννης έφυγε από την ζωή το 1984, σε ηλικία 77 ετών.

Το κενό που άφησε είναι δηλωτικό της «άπνοιας» της μουσικής και του τραγουδιού από τη γνήσια Παράδοση της Ανατολικής Κρήτης...

Γιάννη Δερμιτζάκη – Δερμιτζογιάννη – σ’ αυτούς τους χαλεπούς καιρούς μας λείπεις πολύ.

ΠΗΓΗ: http://www.kritikiparadosi.gr/