Χάνει όποιος το πόδι του στο Ηράκλειο δεν πατήσει, τόσες χιλιάδες ομορφιές ποτέ δεν θα γνωρίσει΄΄… Στίχοι που περιγράφουν επακριβώς την όμορφη και πολυσύνθετη πόλη του Ηρακλείου. Χιλιάδες τουρίστες απ΄όλον τον κόσμο επισκέπτονται το Ηράκλειο, όχι μόνο για διακοπές αλλά και για να γνωρίσουν τον πολιτισμό και την ιστορία του αινιγματικού και ταυτόχρονα σαγηνευτικού αυτού τόπου. Πλούσιο σε μνημεία και μνήμες, το Ηράκλειο αναδίδει το άρωμα μιας παλιάς εποχής και σε προκαλεί να ταξιδέψεις πίσω στο χρόνο και να το ανακαλύψεις.
Το Ηράκλειο είναι η πρωτεύουσα της Κρήτης και η μεγαλύτερη πόλη της. Στο Ηράκλειο βρίσκεται το αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης” ένα από τα σημαντικότερα σε κίνηση αεροδρόμια της χώρας καθώς επίσης και το μεγαλύτερο λιμάνι της Κρήτης με μεγάλη κίνηση επιβατών και εμπορευμάτων. Κύριοι άξονες βιοπορισμού της Κρήτης και συνεπώς του Ηρακλείου είναι πρωτίστως ο τουρισμός και η γεωργία και έπετα το εμπόριο και η βιομηχανία. Η Κρήτη έκτος από τα πλούσια μνημεία και τους όμορφους τόπους φημίζεται και για τα τοπικά προϊόντα της. Οπότε αν σας φέρει ο δρόμος από το Ηράκλειο μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τα μοναδικά ντάκος (παξιμάδι της Κρήτης), την γραβιέρα, την ξινομυζήθρα, το ξακουστό και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, τα πορτοκάλια, το πηχτόγαλο και τις ελιές Θρούμπα. Για τους γλυκατζίδες της παρέας τα καλτσούνια και τα ξεροτήγανα θα γλυκάνουν τους ουρανίσκους τους. Αναπόσταστο κομμάτι της Κρητικής παράδοσης είναι επίσης και οι μαντινάδες, τις οποίες σκαρώνουν οι Κρητικοί στη στιγμή. Ο μύθος, για την προέλευση του ονόματος της πόλης του Ηρακλείου, αναφέρει ότι η Ρέα, η μητέρα του Δία, ανέθεσε στους Κουρήτες τη φύλαξη του νεογέννητου γιου της στην προσπάθεια της να τον γλιτώσει από τον πατέρα του Κρόνο.
Αξιοθέατα Ηρακλείου
Ενετικό κάστρο ή Κούλες
Σύμβολο δύναμης και θλίψης το ενετικό φρούριο της θάλασσας ή Κούλες, όπως είναι γνωστό σήμερα, δεσπόζει στην είσοδο του ενετικού λιμανιού του Ηρακλείου. To κάστρο χτίστηκε για να προστατεύει από επιθέσεις και να μας θυμίζει τους τραγικούς χρόνους της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας αλλά και τους αγώνες του κρητικού λαού για την απελευθέρωση του. Προσπαθώντας να αποτινάξει από πάνω του τον χαρακτιρισμό <<θλιμμένο>> γίνονται προσπάθειες να χαρακτηριστεί πολιτιστικός χώρος και να φιλοξενεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η ακριβής χρονολογία ύπαρξης του δεν μας είναι γνώστη αλλά γνωρίζουμε από αναφορές του δούκα του Χάνδακα ότι το 1303 υπήρχε. Για την είσοδο στο φρούριο υπήρχαν τρεις πύλες εισόδου: δυτικά, βόρεια και νοτιοδυτικά, με κεντρική πύλη την δυτική. Στο φρούριο περιμετρικά είχαν εντοιχιστεί διάφορες ανάγλυφες πλάκες, επιγραφές και οικόσημα. Κορυφαία έργα γλυπτικής είναι τα τρία μαρμάρινα ανάγλυφα που απεικονίζουν τον φτερωτό λέοντα, σύμβολο της Δημοκρατίας της Βενετίας και υπάρχουν πάνω από κάθε είσοδο, δύο εκ των οποίων διατηρούνται μέχρι σήμερα με φανερά τα σημάδια διάβρωσης από τον θαλασσινό αέρα. Οι εξωτερικοί τοίχοι έχουν πάχος περίπου 9μ. ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι φτάνουν τα 3μ. πάχος σε ορισμένα σημεία. Το φρούριο είναι διώροφο με 26 διαμερίσματα. Στο ισόγειο αρχικά υπήρχαν πέντε χώροι για κανόνια και είχαν διαμορφωθεί και επιμέρους χώροι, ένας λειτουργούσε σαν φυλακή και χώρος βασανιστηρίων των κρητικών επαναστατών και οι υπόλοιποι για αποθήκευση τροφίμων και πολεμοφοδίων για τους στρατιώτες. Στον επάνω όροφο, που λειτουργούσε ως πλατεία, υπήρχε στη βόρεια πλευρά ο πύργος του φάρου. Εκεί υπήρχαν επίσης οι στρατώνες των στρατιωτών και οι κατοικίες των αξιωματούχων και του διοικητή. Επίσης στο φρούριο λειτουργούσε μύλος, φούρνος και εκκλησία, παρέχοντας αυτονομία στη φρουρά του. Σήμερα ο Κούλες διανύει μια ήρεμη περίοδο και χρησιμοποιείται κατά καιρούς για καλλιτεχνικές εκθέσεις στους εσωτερικούς χώρους του ισογείου και θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις στον επάνω όροφο.
Ενετικά Τείχη
25 χρόνια άντεξαν τα ενετικά τείχη του Ηρακλείου στην πολιορκία του τουρκικού στρατού που ήταν ο πολυπληθέστερος και δυνατότερος της εποχής. Τα τείχη που έχτιζαν στην πόλη οι Βένετοι σώζονται στο σύνολο τους στο ακέραιο. Πρόκειται για ένα μοναδικό και εκθαμπωτικό έργο αφού τα τείχη διατηρούνται στο ακέραιο, παρόλες τις επιθέσεις που δέχτηκαν. Το σχήμα των τειχών είναι τριγωνικό με βάση τη θάλασσα και έχει περίμετρο περίπου 3χλμ. Στις χερσαίες πλευρές του έχει 7 προμαχώνες. Στη βορειοανατολική γωνία του τριγώνου βρίσκεται ο προμαχώνας Σαμπιονέρα, στη νοτιοανατολική ο προμαχώνας Βιτούρι, ο προμαχώνας του Ιησού πάνω από την Καινούργια πόρτα, ο προμαχώνας Βηθλεέμ και ο προμαχώνας του Παντοκράτορα πάνω από τη Χανιώπορτα. Στην κορυφή του τριγώνου είναι ο προμαχώνας Μαρτινέγκο, όπου σήμερα βρίσκεται ο τάφος του Νίκου Καζαντζάκη.
Κρήνη του Μοροζίνι
Κρήνη Μοροζίνι ή Πλατεία Ελευθέριου Βενιζέλου ή Λιοντάρια ονομάζεται η διασημότερη πλατεία στο Ηράκλειο. Η πιο διαδεδομένη ονομασία και η πιο γνωστή είναι Λιοντάρια. Τα Λιοντάρια είναι το πιο πολυσύχναστο μέρος του Ηρακλείου, ότι ώρα και να πάτε θα βρείτε κόσμο. Το πρωί που ο κόσμος πάει βόλτα στα μαγαζιά, πίνει το καφεδάκι του ή επισκέπτεται τις εκθέσεις στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου, το μεσημέρι οι νέοι που κάνουν την βόλτα τους και τσιμπάνε κάτι στα σουβλατζίδικα ή στις κρεπερί, το βράδυ που βγαίνει η νεολαία για το ποτό τους ή οικογένειες για να τσιμπήσουν στα παραδοσιακά ταβερνάκια και ρακάδικα και φυσικά τα ξημερώματα που οι νέοι μετά την διασκέδαση τους κάθονται να τσιμπήσουν ένα γρήγορο σνακ για να πάνε για ύπνο. Η πλατεία των Λιονταριών σχεδιάστηκε από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι με πρωτογενή σκοπό να βοηθήσει στο πρόβλημα ύδρευσης. Λέγεται ότι τροφοδοτούσε το Ηράκλειο με 1.000 βαρέλια νερό ημερησίως. Η δεξαμενή του σιντριβανιού βρίσκεται πάνω σ’ ένα κυκλικό κρηπίδωμα και αποτελείται από 8 λοβούς. Το σχήμα τους ήταν τέτοιο ώστε να μπορούν πολλοί άνθρωποι, συγκεκριμένα 5 άνθρωποι σε κάθε λοβό, να γεμίσουν τα δοχεία τους. Οι λοβοί του σιντριβανιού εξωτερικά είναι διακοσμημένοι με ανάγλυφα θέματα παρμένα από την ελληνική μυθολογία, όπως τρίτωνες, δελφίνια και νύμφες, μυθικά όντα που σχετίζονταν με το υγρό στοιχείο. Στο κέντρο κάθε λοβού παριστάνονται τα οικόσημα του δόγη, του δούκα και των συμβούλων του και του Μοροζίνι. Στο κέντρο του σιντριβανιού πάνω σε ψηλό οκτάπλευρο βάθρο κάθονται τέσσερα περήφανα λιοντάρια, που από τα στόματά τους τρέχει νερό. Το λιοντάρι δεν συνηθίζεται σε κρήνες, καθώς είναι ζώο που δεν σχετίζεται με το νερό, αλλά στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιήθηκε σαν το σύμβολο της δύναμης των Ενετών.
Στην κορυφή της κρήνης είχε τοποθετηθεί ένα υπερφυσικού μεγέθους μαρμάρινο άγαλμα του Ποσειδώνα, έργο μοναδικής ομορφιάς, φτιαγμένο από ντόπιο καλλιτέχνη. Το άγαλμα αυτό δεν σώζεται σήμερα και δεν γνωρίζουμε πότε και πως καταστράφηκε ή αν αφαιρέθηκε. Ευφυής θεωρείται ο τρόπος, τον οποίο είχαν επινοήσει οι Ενετοί, για να αναβλύζει το νερό από το στόμα των λιονταριών χωρίς την χρήση αντλίας. Το νερό λόγω της υψομετρικής διαφοράς των Αρχανών με το Ηράκλειο έφτανε με φυσική ροή στην δεξαμενή κάτω από το σιντριβάνι. Η δεξαμενή συνδεόταν με το σιντριβάνι με μια κατασκευή με σχήμα πυραμίδας, πλατιά στη βάση και στενή στην έξοδο, που αύξανε την πίεση του νερού, το ανέβαζε στο σιντριβάνι και το έκανε να αναβλύζει με ορμή από το στόμα των 4 λιονταριών.
Λότζια- Το Δημαρχείο του Ηρακλείου
Η Λότζια βρίσκεται στο κέντρο του Ηρακλείου, λίγο πιο κάτω από τα Λιοντάρια. Είναι ένα κομψό οικοδόμημα και θεωρείται κόσμημα για την πόλη του Ηρακλείου. Η Λότζια που σώζεται σήμερα, χτίστηκε το 1626-28 από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, αυτόν που έχτισε επίσης την κρήνη με τα λιοντάρια. Ο Γκερόλα αναφέρει: “Ο Μοροζίνι αγάπησε την πόλη αυτή τόσο ώστε να της χαρίσει τα ωραιότερα μνημεία της, την κρήνη και τη Λότζια”. Η δήλωση αυτή δεν είναι τυχαία αν σκεφτούμε ότι η Λότζια το 1987 πήρε το πρώτο βραβείο EUROPA NOSTRA, ως το πιο κομψό, καλά αναπαλαιωμένο και συντηρημένο Ευρωπαϊκό μνημείο της χρονιάς. Η σημερινή Λότζια είναι η τέταρτη και τελευταία που χτίσθηκε την περίοδο των Ενετών ενώ για τις προηγούμενες τρεις ελάχιστες πληροφορίες σώζονται. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, η πρώτη Λότζια βρίσκονταν κοντά στη θάλασσα, και είχε πρόβλημα με τις θύελλες και τους δυνατούς ανέμους του χειμώνα. Η δεύτερη Λότζια χτίστηκε απέναντι από την σημερινή με αίτημα του δούκα. Η τρίτη Λότζια χτίστηκε στο χώρο που βρίσκεται η σημερινή το 1541 και ήταν μικρότερη. Η τέταρτη και τελευταία Λότζια χτίστηκε το 1626 – 1628. Στην Λότζια συνεδρίαζαν οι ευγενείς, οι άρχοντες και οι φεουδάρχες για να αποφασίσουν για ζητήματα που αφορούσαν την οικονομική και εμπορική ζωή του τόπου.
Παράλληλα λειτουργούσε και ως χώρος συναντήσεως και ψυχαγωγίας τους. Η Λότζια αποτελούσε το κέντρο της διοικητικής και κοινωνικής ζωής της πόλης. Από τους εξώστες της ανακοινώνονταν τα διάφορα διατάγματα και από εκεί παρακολουθούσε ο δούκας τις λιτανείες και τις παρελάσεις. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο, διώροφο οικοδόμημα, με ανοιχτή στοά στο ισόγειο, που χαρακτηρίζεται από πολυάριθμα τοξωτά ανοίγματα. Ο Μοροζίνι διεύρυνε τη Λότζια με την προσθήκη ενός δεύτερου οικοδομήματος στα ανατολικά, ενώ πίσω από τη Λότζια βρίσκονταν η Αρμερία για τη φύλαξη των όπλων. Με την αυτονόμηση της Κρήτης το 1898, το κτίριο της Λότζια ήταν σε κακή κατάσταση και κινδύνευε να καταρρεύσει. Το 1905 παραχωρήθηκε μαζί με την Αρμερία στο Δήμο Ηρακλείου για να οικοδομηθεί Δημαρχείο στο χώρο. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1915 ακολουθώντας τα σχέδια του Βενετού μηχανικού Ongaro.
 |
| Η ΛΟΤΖΙΑ ΚΑΙ Η ΟΔΟΣ 25ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΩΣ ΔΡΟΜΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ |
Άγιος Τίτος
Ο ναός του Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο κέντρο της πόλης. Γύρω του απλώνεται μια κομψή πλατεία με μερικά καφέ και μπαρ, αυτή είναι η πλατεία Αγίου Τίτου. Το 961 χτίστηκε ο πρώτος ορθόδοξος ναός του Αγίου Τίτου, ώστε να αναζωπυρωθεί η χριστιανική πίστη και παράδοση στην Κρήτη που είχε ατονήσει λόγω της κατάκτησης από τους Άραβες. Ο Άγιος Τίτος ήταν μαθητής του Αποστόλου Παύλου και πρώτος επίσκοπος Κρήτης. Η πρώτη εκκλησία αφιερωμένη στο όνομά του ήταν στην παλιά πρωτεύουσα Γόρτυνα μετά την καταστροφή της όμως από σεισμό, οι Άραβες μετέφεραν την πρωτεύουσα από τη Γόρτυνα στο Ηράκλειο.
Στο νέο ναό μετέφεραν την κάρα του Αγίου Τίτου, τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μεσοπαντίτισσας και άλλα λείψανα και ιερά κειμήλια. Όλα αυτά μετά την πτώση του Ηρακλείου στους Τούρκους μεταφέρθηκαν στη Βενετία, όπου βρίσκονται και σήμερα, με εξαίρεση την κάρα του Αγίου Τίτου που επιστράφηκε και βρίσκεται στο ναό. Την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης, ο ναός του Αγίου Τίτου παραχωρήθηκε στον βεζίρη Φαζίλ Αχμέτ Κιοπρουλή, ο οποίος τον μετέτρεψε σε τζαμί. Με το μεγάλο σεισμό του 1856 ο ναός καταστράφηκε εκ θεμελίων και ξαναχτίστηκε στη σημερινή του μορφή ως τζαμί. Σήμερα ο ναός λειτουργεί ως χριστιανική εκκλησία και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Τίτο, μετά από επισκευές και κάποιες αφαιρέσεις, το 1926 έγινε πάλι ορθόδοξος ναός. Η εκκλησία του Αγίου Τίτου έχει σχήμα βασιλικής με σχεδόν τετράγωνο τρούλο στη μέση. Το κωδωνοστάσιο ήταν στη νοτιοδυτική γωνία του ναού. Στη δυτική του πρόσοψη είχε τρείς πόρτες. Στον περίβολο του ναού έθαβαν τους αρχιεπισκόπους και τους στρατηγούς τη βυζαντινή περίοδο.
Τάφος του Νίκου Καζαντζάκη
Ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν Έλληνας μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως. Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1883, εποχή κατά την οποία το νησί αποτελούσε ακόμα κτήση των Τούρκων.
Το 1938 νόσησε από λευχαιμία αλλά τα συμπτώματα εμφανίστηκαν 19 χρόνια μετά ως βαριά μορφή ασιατικής γρίπης. Νοσηλεύτηκε στην Δανία και στην Γερμανία αλλά τελικά απεβίωσε στης 26 Οκτωβρίου του 1957. Η σορός του μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο, όπου έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά έγινε η ταφή του στην Ντάπια Μαρτινέγκο στη νοτιοδυτική άκρη του βενετσιάνικου τείχους. Η ταφή του δεν πραγματοποιήθηκε στο κοιμητήριο λόγο του αφορισμού του από την εκκλησία για τις απόψεις του. Ο τάφος του Νίκου Καζαντζάκη είναι λιτός και επιβλητικός και φέρει την επιγραφή: <<Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα, είμαι λέφτερος>>.
Πλατεία Ελευθερίας
Πλατεία Ελευθερίας ένα όνομα που αντιπροσωπεύει στις καρδιές των Κρητικών τις επαναστατικές μάχες που έδωσαν για να κερδίσουν την ελευθερία τους. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο η μεγαλύτερη πλατεία του Ηρακλείου δεν θα μπορούσε να λέγεται αλλιώς παρά Πλατεία Ελευθερίας. Οι αρχές του 20ου μ.Χ. αιώνα βρήκαν την πλατεία ως τον κυριότερο τόπο ψυχαγωγίας των Ηρακλειωτών. Λίγο αργότερα ένα μέρος της διαμορφώνεται σε κήπο και αποκτά τσιμεντένιο περίβολο και κάγκελα, ο οποίος έκλεινε κάθε βράδυ.
Μέχρι το 1975 περίπου, η Πλατεία Ελευθερίας ήταν το κέντρο της κυριακάτικης βόλτας των ντόπιων. Μικροί και μεγάλοι περπατούσαν από το Καπετανάκειο-σχολείο προς το άγαλμα του Βενιζέλου, διέσχιζαν την πλατεία Ελευθερίας και συνέχιζαν στην Λεωφόρο Δικαιοσύνης μέχρι τα Λιοντάρια. Από το σημείο αυτό επέστρεφαν προς την Πλατεία Ελευθερίας ξανά, και η διαδρομή επαναλαμβανόταν μέχρι να βαρεθούν ή να κουραστούν.
Η πιο πρόσφατη διαμόρφωση της πλατείας Ελευθερίας θέλησε να προσδώσει στο Ηρακλείου τον αέρα μια σύγχρονης ευρωπαικής πόλης. Πλακοστρώνεται με μάρμαρο, αποκτά παγκάκια μινιμαλιστικής αντίληψης ενώ διατηρεί τα δέντρα και διακοσμείται με μεταλλικούς πυλώνες που συμβολίζουν κατάρτια πλοίων, υπενθυμίζοντας την ναυτική ιστορία του Ηρακλείου. Σήμερα η Πλατεία Ελευθερίας με τις δημόσιες υπηρεσίες, το Αρχαιολογικό Μουσείο και τις καφετέριες σφύζει από ζωή όλη τη μέρα και τη νύχτα. Είναι βασικό σημείο συνάντησης και διασκέδασης των μεγαλύτερων ηλικιών, ενώ οι πιο νέοι προτιμούν την Πλατεία Λιονταριών.
Άγιος Μηνάς
Ο Άγιος Μηνάς είναι ο πολιούχος του Ηρακλείου και η μνήμη του γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου, μέρα αργίας στο Ηράκλειο. Η πλατεία καταλαμβάνεται από τον τεράστιο Ναό του Αγίου Μηνά, ο οποίος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ναούς στην Ελλάδα και χτίστηκε το 19αι. και μπορεί να χωρέσει 8.000 άτομα.
Η θέση στην οποία χτίστηκε, λέγεται ότι υποδείχθηκε από έναν καλόγερο, στον οποίο παρουσιάστηκε ο Άγιος Μηνάς σε όραμα. Μπροστά από τον ναό του Αγίου Μηνά υπάρχει μια μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία. Δεξιά είναι το κτίριο της Αρχιεπισκοπής Κρήτης, ενώ αριστερά βρίσκεται η πρώτη εκκλησία του Αγίου Μηνά. Ο μικρός Άγιος Μηνάς όπως λέγεται, χτίστηκε το 1735 και στέγασε για πρώτη φορά μετά την τουρκική κατάκτηση, την άστεγη ως τότε μητρόπολη της Κρήτης. Δίπλα στον Άγιο Μηνά βρίσκεται, επίσης, η Αγία Αικατερίνη και η πλατεία της Αγίας Αικατερίνης. Έξω απο το ναό εκτίθεται σήμερα η βόμβα που έπεσε στο σφοδρό βομβαρδισμό του Ηρακλείου το 1941, η οποία όμως δεν εξερράγη και θεωρείται θαύμα του Άγιου Μηνά.
Πλατεία Κορνάρου
Η Πλατεία Κορνάρου πήρε το όνομα της από τον μεγάλο κρητικό λογοτέχνη Βιτσέντζο Κορνάρο. Ο Κορνάρος είναι από τους κυριότερους εκπροσώπους της Κρητικής Αναγέννησης, και το διασημότερο έργο του είναι ο «Ερωτόκριτος» που αποτελείται από χιλιάδες στίχους με θέμα τον έρωτα του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας. Το ποίημα αυτό παραμένει ζωντανό μέχρι και σήμερα στις καρδιές των Κρητικών και αποσπάσματά του απαγγέλλονται συχνά σε παρέες, αφού όλοι οι Κρητικοί γνωρίζουν έστω και λίγους στίχους του.
Σήμερα την Πλατεία Κορνάρου κοσμούν ένα συντριβάνι και ένα γλυπτό όπου παριστάνεται έφιππος ο strong>Ερωτόκριτος ν’ αποχαιρετά την αγαπημένη του Αρετούσα. Αν σας προξενήσει εντύπωση το γεγονός ότι οι πρωταγωνιστές της σκηνής έχουν πολλά κεφάλια, η ερμηνεία του καλλιτέχνη είναι ότι με αυτό τον τρόπο απεικονίζεται η δραματικότητα και η κίνηση του αποχαιρετισμού. Στην Πλατεία Κορνάρου βρίσκεται και ο Ναός του Σωτήρος, ο οποίος στέγασε τους Έλληνες πρόσφυγες μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922 και φιλοξένησε, επίσης και το πρώτο γυμνάσιο θηλέων στο Ηράκλειο μέχρι τη δεκαετία του 1960.
Βασιλική του Αγίου Μάρκου
Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου είναι από τα σημαντικότερα Ενετικά μνημεία στο Ηράκλειο και βρίσκεται απέναντι ακριβώς από το σιντριβάνι με τα Λιοντάρια. Σήμερα στεγάζεται εκεί η Δημοτική Πινακοθήκη της πόλης και είναι ανοιχτή στο κοινό καθημερινά σχεδόν όλη τη διάρκεια της μέρας. Από τα πρώτα χρόνια της ενετοκρατίας, τον 13ο μ.Χ. αιώνα, οι Ενετοί θέλοντας να εδραιώσουν την κυριαρχία τους και να εκδηλώσουν την αγάπη προς την πατρίδα τους, έχτισαν στο κέντρο της πόλης ένα ναό αφιερωμένο στον προστάτη της Βενετίας, τον Άγιο Μάρκο. Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου χτίστηκε σε απλή κάτοψη με στεγασμένη είσοδο και δεν έχει σημαντικές διαφορές με την σημερινή της μορφή, καθώς το 1956 η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών αποκατέστησε το μνημείο στην αρχική του μορφή.
Στη Νοτιοδυτική γωνία της βασιλικής υπήρχε ένας ψηλός πύργος με ένα μεγάλο ρολόι προς την πλευρά των Λιονταριών. Το κωδωνοστάσιο αυτό ήταν αντίγραφο του κωδωνοστασίου του Αγίου Μάρκου της Βενετίας. Η βασιλική του Αγίου Μάρκου κατάφερε να επιβιώσει από τους διάφορους σεισμούς με μικρές επισκευές. Ήταν τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική με το μεσαίο κλίτος ψηλότερο από τα άλλα. Στην κορυφή του κυμάτιζε η φλογοφόρος σημαία του Αγίου Μάρκου. Οι καμπάνες του χτυπούσαν κάθε πρωί για να πάνε οι υπάλληλοι στη δουλειά τους.
Ενυδρείο Κρήτης
Είναι το πρώτο μεγάλο δημόσιο ενυδρείο στην Ελλάδα και ανήκει στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο για τη θαλάσσια επιστήμη στην Ανατολική Μεσόγειο και στη χώρα μας. Το Ενυδρείο καταλαμβάνει έκταση 5.000τμ περίπου και είναι τμήμα του ευρύτερου κτιριακού συγκροτήματος «Θαλασσόκοσμος», συνολικής έκτασης 60.000τμ. Tο Ενυδρείο Κρήτης και ο «Θαλασσόκοσμος» γενικά βρίσκονται στην βορειοδυτική παραλιακή ζώνη της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου, 14 χιλιόμετρα από την πόλη του Ηρακλείου. Σκοπός του Ενυδρείου είναι η ανάδειξη του θαλάσσιου μεσογειακού κόσμου. Πέρα από τα εντυπωσιακά μεγέθη που κατατάσσουν το Ενυδρείο Κρήτης CretAquarium στην κατηγορία των μεγάλων Ενυδρείων της Ευρώπης, είναι και η σκηνογραφία όλων των δεξαμενών του. Τα σκηνικά είναι παρμένα από πραγματικά τοπία και αποτελούν πιστές αναπαραστάσεις του βυθού της Κρήτης. Σε διάφορα σημεία του ενυδρείου υπάρχουν υπολογιστές με οθόνες αφής που δίνουν στους επισκέπτες περισσότερες πληροφορίες για τα ζώα που βλέπουν και φυσικά, εκπαιδευμένο προσωπικό του Ενυδρείου είναι συνέχεια παρόν στην διαδρομή επίσκεψης, για να ενημερώνει τους επισκέπτες και να απαντά στις ερωτήσεις τους.
Κνωσσός
Από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Λίκνο του πολιτισμού της Κρήτης. Ο κύριος επισκέψιμος χώρος της Κνωσού είναι το μινωϊκό ανάκτορο, το οποίο υπήρξε έδρα του σοφού βασιλιά Μίνωα. Την ιστορία του χώρου της Κνωσού εμπλουτίζουν και οι μύθοι όπως του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο. Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό και το 1898 μετά την ανακήρυξη της Κρητικής Πολιτείας επετράπη στο Σερ Άρθουρ Έβανς να συνεχίσει τις αανασκαφές, οι οποίες αποκάλυψαν ολόκληρο το ανάκτορο αλλά και ένα σημαντικό τμήμα της Μινωικής πόλης και εκτεταμένα νεκροταφεία. Οι ανασκαφές συνεχίζονται μέχρι σήμερα στο χώρο της Κνωσού και στην ευρύτερη περιοχή από την Aγγλική Aρχαιολογική Σχολή και την KΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στο ανάκτορο έχουν γίνει ευρείας έκτασης αναστηλώσεις από τον αρχαιολόγο Σερ Άρθουρ Έβανς. Ήταν πολυόροφο και κάλυπτε έκταση 20.000 τ.μ. Εντύπωση προκαλούν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που κοσμούν δωμάτια και διαδρόμους.
Η Βόρεια Είσοδος πλαισιώνεται από υπερυψωμένες στοές, από τις οποίες η δυτική κοσμείται με την τοιχογραφία του Κυνηγιού Ταύρου. Μεγάλος λιθόστρωτος πομπικός δρόμος, ο Βασιλικός Δρόμος, οδηγούσε από το Μικρό Ανάκτορο και την πόλη στη βορειοδυτική γωνία του ανακτόρου, όπου διαμορφώνεται υπαίθριος θεατρικός χώρος. Γύρω από το ανάκτορο εκτεινόταν ο μινωϊκός οικισμός και στους λόφους, τα νεκροταφεία. Σημαντικά οικοδομήματα της ίδιας περιόδου είναι: η Νότια Οικία, η Οικία του ιερού Βήματος, το Μικρό Ανάκτορο, ο Ξενώνας, η Βασιλική Έπαυλη και ο Τάφος-Ιερό. Από τη ρωμαϊκή Κνωσό σημαντικό οικοδόμημα είναι η Βίλλα του Διονύσου με ψηφιδωτά δάπεδα. Τα πολυάριθμα, εξαιρετικής τέχνης, ευρήματα από το ανάκτορο, αγγεία, σκεύη, ειδώλια, το αρχείο πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής, καθώς και τα πρωτότυπα των τοιχογραφιών, φυλάσσονται στο Μουσείο Ηρακλείου. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται 6 χλμ. νοτιοανατολικά από το Ηράκλειο. Η αναστήλωση και συμπλήρωση του ανακτόρου της Kνωσού που βλέπει ο επισκέπτης σήμερα οφείλεται αποκλειστικά στον Έβανς. Tην επέμβαση αυτή σε μεγάλο βαθμό δικαιολόγησε ο Έβανς με την ανάγκη διατήρησης και συντήρησης των μνημείων. Στον τεράστιο αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού τα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα που πρέπει ο επισκέπτης να δείξει ιδιαίτερη προσοχή, είναι τα παρακάτω:
- Το «Aνάκτορο της Kνωσού» που είναι το μεγαλύτερο, περισσότερα από 20.000 τ.μ., και το λαμπρότερο από όλα τα μινωικά κέντρα εξουσίας. Το ανάκτορο ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό τύπο που κυριαρχούσε, με 4 περιμετρικές πτέρυγες να περιβάλουν μία ορθογώνια κεντρική αυλή, με άξονα Βορρά-Νότο. Στην Ανατολική πτέρυγα βρίσκονται τα βασιλικά διαμερίσματα, διάφορα εργαστήρια και ένα ιερό. Στην Δυτική πτέρυγα βρίσκονται οι αποθήκες με τα μεγάλα πιθάρια, τα ιερά, τα θησαυροφυλάκια, η περίφημη αίθουσα του θρόνου και στους πάνω ορόφους οι αίθουσες συμποσίων. Στην Βόρεια πτέρυγα βρίσκεται το επονομαζόμενο “Tελωνείο”, μία δεξαμενή καθαρμών και ένα λιθόκτιστο θέατρο. Στην Νότια πτέρυγα κυριαρχεί το επιβλητικό νότιο Πρόπυλο. Mία δεύτερη πλακόστρωτη αυλή υπάρχει στα δυτικά του ανακτόρου εφοδιασμένη με στενούς υπερυψωμένους διαδρόμους που χρησίμευε για διάφορες τελετουργίες. Tο ανάκτορο, ως γνωστόν, ήταν πολυώροφο, χτισμένο με μεγάλους πελεκητούς δόμους και οι τοίχοι του ήταν διακοσμημένοι με θαυμάσιες τοιχογραφίες.
- Tο «Mικρό Aνάκτορο» βρίσκεται Δυτικά του κυρίως ανακτόρου και έχει όλα τα ανακτορικά αρχιτεκτονικά στοιχεία όπως και τα υπόλοιπα ανάκτορα.
- H «Bασιλική Έπαυλη» βρίσκεται Bορειοανατολικά του ανακτόρου. Πρόκειται μάλλον για την κατοικία σημαντικού μέλους της αριστοκρατίας ή του ιερατείου. Xαρακτηριστικά στοιχεία της Έπαυλης είναι τα πολύθυρα, η υπόστυλη κρύπτη με πεσσό και το διπλό κλιμακοστάσιο.
- H «Oικία των Tοιχογραφιών» βρίσκεται Bορειοδυτικά του Aνακτόρου και πρόκειται για μια μικρή αστική κατοικία με πλούσιες τοιχογραφίες στο εσωτερικό.
- Ο «Ξενώνας» βρίσκεται νότια του ανακτόρου και πιστεύεται ότι χρησίμευε ως χώρος υποδοχής και διαμονής των επιφανών επισκεπτών με αίθουσα που περιείχε τοιχογραφίες και λουτρό.
- H «Aνεξερεύνητη Oικία» βρίσκεται Bορειοδυτικά του ανακτόρου. Πρόκειται μάλλον για ιδιωτική βιοτεχνία και είναι ένα ορθογώνιο κτίριο με κεντρική αίθουσα με 4 πεσσούς, διαδρόμους, αποθήκες και κλιμακοστάσιο.
- «Bασιλικός Tάφος» βρίσκεται 600μ. περίπου Νότια από το ανάκτορο. Eπικοινωνούσε με την κατοικία του Aρχιερέα με έναν πλακόστρωτο δρόμο. Χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία είναι η είσοδος με αυλή, μια στοά και ένα προθάλαμο και μια υπόστυλη κρύπτη με 2 πεσσούς.
- H «Oικία του Aρχιερέα» βρίσκεται 300μ. Νότια του Ξενώνα. Eδώ βρέθηκε πέτρινος βωμός με δύο κίονες, τον οποίο πλαισίωναν βάσεις διπλών πελέκεων, του γνωστού μινωικού συμβόλου.
- H «Nότια Oικία» βρίσκεται Νότια του ανακτόρου. Πρόκειται για τριώροφη ιδιωτική αστική κατοικία με δεξαμενή καθαρμών και υπόστυλη κρύπτη.
- H «Έπαυλη του Διονύσου» είναι μια ιδιωτική περίστυλη οικία των ρωμαϊκών χρόνων, με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα του ψηφοθέτου Aπολλιναρίου, που εικονίζουν το Διόνυσο. Έχει και ιδιαίτερους χώρους σχετικούς με την λατρεία του Διονύσου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ / ΦΩΤΟ. και ΦΩΤ.ΑΡΧΕΙΟ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου