Ένα άλλο συνηθισμένο φαινόμενο που επίσης εντοπίζεται στο Ηράκλειο
ήταν η σταδιακή επικράτηση του κινηματογράφου σε βάρος του θεάτρου.
Αρχικά, τα θέατρα φιλοξενούσαν κινηματογραφικές προβολές αλλά οι θίασοι
εξακολουθούσαν να παραμένουν το κύριο θέαμα. Ο κινηματογράφος εναλλασσόταν
κατά περιόδους με θεατρικές παραστάσεις ή παρουσιαζόταν ως μέρος ενός
μεγαλύτερου προγράμματος που περιλάμβανε θιάσους ποικιλιών.
Με την πάροδο του χρόνου, τα θέατρα άρχισαν να βασίζονται ολοένα και
περισσότερο στον κινηματογράφο ώσπου η αναλογία αντιστράφηκε, με το
σινεμά να γίνεται η βασική πηγή εισοδήματος για έναν αιθουσάρχη.
Ενδεικτική λεπτομέρεια είναι ο νεολογισμός της περιόδου, κινηματοθέατρο,
που δηλώνει τη διπλή χρήση που απέκτησαν οι αίθουσες.
Γ) Ενετικοί ναοί ως κινηματογράφοι
Προβολές πραγματοποιούνταν επίσης σε δύο ενετικούς ναούς της πόλης,
οι οποίοι κατά την Τουρκοκρατία είχαν μετατραπεί σε τζαμιά.
Ο ένας ήταν η βασιλική του Αγίου Μάρκου που έγινε γνωστή ως Δεφτερδάρ τζαμί,
όπως και παρέμεινε μέχρι το 1915. Χρησιμοποιήθηκε ως χώρος στέγασης προβολών
τις περιόδους 1926- 1930 με το όνομα «Αγλαΐα» και 1936-1956 ως «Μινώα».
Ο άλλος ήταν ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή που είχε μετονομαστεί
σε τζαμί του Μαχμούτ Αγά. Λειτούργησε ως κινηματογράφος με την ονομασία
«Παλλάς» από το 1933 μέχρι το 1937.
Δ) Μουσουλμάνοι και κινηματογράφος
Το 1920 οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν περίπου το 1/3 των κατοίκων του
Ηρακλείου και φαίνεται ότι οι προτιμήσεις τους δεν ήταν αμελητέες
για τους κινηματογραφικούς επιχειρηματίες, οι οποίοι προσάρμοζαν
το πρόγραμμα στις πεποιθήσεις και τα ήθη αυτής της μερίδας πληθυσμού,
προκειμένου να διευκολύνουν την προσέλευσή της στις αίθουσες.
Ειδικότερα, το 1923 ο κινηματογράφος «Αγλαΐα» ανακοινώνει
ειδικές απογευματινές προβολές κάθε Παρασκευή, αποκλειστικά για γυναίκες
και με αυστηρώς απαγορευμένη είσοδο για τους άντρες, ώστε να μπορούν
να παρακολουθήσουν την ταινία οι μουσουλμάνες. Δυστυχώς πρόκειται
για το μόνο στοιχείο που έχει βρεθεί μέχρι στιγμής για τις κινηματογραφικές
συνήθειες της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας.
Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Η Κατοχή επηρέασε την κυκλοφορία των εφημερίδων κι έτσι οι καταχωρίσεις
από εκείνη την περίοδο δεν είναι συνεχείς, γεγονός που εμποδίζει να εξαχθούν
ασφαλή συμπεράσματα για τη λειτουργία των αιθουσών. Από τα διαθέσιμα στοιχεία
πάντως, οι χειμερινές αίθουσες εμφανίζονται να λειτουργούν κατά το μεγαλύτερο
μέρος της περιόδου, με το «Μινώα» μεταξύ 1942-1945, καθώς και το «Πουλακάκη»
μεταξύ 1941-1944 και από το τέλος του ’44 ως «Ηλέκτρα». Ο μοναδικός θερινός
που εντοπίζεται εκείνη την περίοδο είναι ο «Γερμανικός», που είχε στηθεί από
τις δυνάμεις κατοχής στο χώρο του σημερινού κηποθεάτρου «Νίκος Καζαντζάκης»
και σύμφωνα με τις υπάρχουσες καταχωρίσεις προέβαλλε γερμανικές παραγωγές.
Είναι βέβαιο ότι λειτούργησε το καλοκαίρι του 1944, αλλά μέχρι στιγμής δεν
έχουν βρεθεί πληροφορίες για τα προηγούμενα και επόμενα έτη.
ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η μεταπολεμική περίοδος στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ραγδαία αύξηση στην
παραγωγή και θέαση ταινιών. Ο κινηματογράφος καθιερώνεται ως το κυρίαρχο
μαζικό θέαμα και η αυξημένη ζήτηση έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των αιθουσών.
Αυτή η τάση χαρακτηρίζει επίσης το Ηράκλειο, όπου θα κορυφωθεί και θα παρακμάσει
μέσα στη δεκαετία του 1970.
Κατά τη δεκαετία του ’50 χτίστηκαν οι πρώτες καινούριες κλειστές αίθουσες
μετά από πολλά χρόνια, ο «Κρόνος» το 1955, o «Απόλλων» το1956 και το «Αστόρια»
το 1958, οι οποίες παραμένουν ανοιχτές μέχρι σήμερα.
Οι υπόλοιπες κινηματογραφικές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν να λειτουργούν
εκείνη την περίοδο ήταν θερινοί κινηματογράφοι που ξεπηδούσαν με μεγάλη
ευκολία και συχνότητα στις συνοικίες της πόλης. Την περίοδο 1950-’70 άνοιξαν
κατά μέσο όρο 8 κινηματογράφοι ανά δεκαετία, η μαζική πλειοψηφία των οποίων
έκλεισε μέσα στην εικοσαετία 1970-’90. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τη χρονιά
του 1970 λειτουργούσαν στο Ηράκλειο πάνω από 20 κινηματογράφοι,
οι οποίοι το 1980 μειώθηκαν σε 11, το 1990 σε 10 και το 2000 σε 7.
Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, παρά τον αυξανόμενο ανταγωνισμό της
οικιακής οπτικοακουστικής ψυχαγωγίας, την πτώση των εισιτηρίων και το
συνεχόμενο κλείσιμο ολοένα περισσότερων αιθουσών, ο επιχειρηματίας
Στέλιος Τσαγκαράκης τόλμησε να δραστηριοποιηθεί στο χώρο, εγκαινιάζοντας
το «Studio» το 1987, τον «Βιτσέντζο Κορνάρο» το 1994 και το φθινόπωρο του
2005 το «Τεχνόπολις», το οποίο αποτελεί τον πρώτο πολυ-κινηματογράφο
(multiplex) στο Ηράκλειο. Αυτή την εποχή ανεγείρεται καινούριο συγκρότημα
multiplex από αθηναϊκή εταιρεία, που αναμένεται να μεταμορφώσει
ριζικά το κινηματογραφικό περιβάλλον της πόλης.
ήταν η σταδιακή επικράτηση του κινηματογράφου σε βάρος του θεάτρου.
Αρχικά, τα θέατρα φιλοξενούσαν κινηματογραφικές προβολές αλλά οι θίασοι
εξακολουθούσαν να παραμένουν το κύριο θέαμα. Ο κινηματογράφος εναλλασσόταν
κατά περιόδους με θεατρικές παραστάσεις ή παρουσιαζόταν ως μέρος ενός
μεγαλύτερου προγράμματος που περιλάμβανε θιάσους ποικιλιών.
Με την πάροδο του χρόνου, τα θέατρα άρχισαν να βασίζονται ολοένα και
περισσότερο στον κινηματογράφο ώσπου η αναλογία αντιστράφηκε, με το
σινεμά να γίνεται η βασική πηγή εισοδήματος για έναν αιθουσάρχη.
Ενδεικτική λεπτομέρεια είναι ο νεολογισμός της περιόδου, κινηματοθέατρο,
που δηλώνει τη διπλή χρήση που απέκτησαν οι αίθουσες.
Γ) Ενετικοί ναοί ως κινηματογράφοι
Προβολές πραγματοποιούνταν επίσης σε δύο ενετικούς ναούς της πόλης,
οι οποίοι κατά την Τουρκοκρατία είχαν μετατραπεί σε τζαμιά.
Ο ένας ήταν η βασιλική του Αγίου Μάρκου που έγινε γνωστή ως Δεφτερδάρ τζαμί,
όπως και παρέμεινε μέχρι το 1915. Χρησιμοποιήθηκε ως χώρος στέγασης προβολών
τις περιόδους 1926- 1930 με το όνομα «Αγλαΐα» και 1936-1956 ως «Μινώα».
Ο άλλος ήταν ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή που είχε μετονομαστεί
σε τζαμί του Μαχμούτ Αγά. Λειτούργησε ως κινηματογράφος με την ονομασία
«Παλλάς» από το 1933 μέχρι το 1937.
Δ) Μουσουλμάνοι και κινηματογράφος
Το 1920 οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν περίπου το 1/3 των κατοίκων του
Ηρακλείου και φαίνεται ότι οι προτιμήσεις τους δεν ήταν αμελητέες
για τους κινηματογραφικούς επιχειρηματίες, οι οποίοι προσάρμοζαν
το πρόγραμμα στις πεποιθήσεις και τα ήθη αυτής της μερίδας πληθυσμού,
προκειμένου να διευκολύνουν την προσέλευσή της στις αίθουσες.
Ειδικότερα, το 1923 ο κινηματογράφος «Αγλαΐα» ανακοινώνει
ειδικές απογευματινές προβολές κάθε Παρασκευή, αποκλειστικά για γυναίκες
και με αυστηρώς απαγορευμένη είσοδο για τους άντρες, ώστε να μπορούν
να παρακολουθήσουν την ταινία οι μουσουλμάνες. Δυστυχώς πρόκειται
για το μόνο στοιχείο που έχει βρεθεί μέχρι στιγμής για τις κινηματογραφικές
συνήθειες της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας.
Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Η Κατοχή επηρέασε την κυκλοφορία των εφημερίδων κι έτσι οι καταχωρίσεις
από εκείνη την περίοδο δεν είναι συνεχείς, γεγονός που εμποδίζει να εξαχθούν
ασφαλή συμπεράσματα για τη λειτουργία των αιθουσών. Από τα διαθέσιμα στοιχεία
πάντως, οι χειμερινές αίθουσες εμφανίζονται να λειτουργούν κατά το μεγαλύτερο
μέρος της περιόδου, με το «Μινώα» μεταξύ 1942-1945, καθώς και το «Πουλακάκη»
μεταξύ 1941-1944 και από το τέλος του ’44 ως «Ηλέκτρα». Ο μοναδικός θερινός
που εντοπίζεται εκείνη την περίοδο είναι ο «Γερμανικός», που είχε στηθεί από
τις δυνάμεις κατοχής στο χώρο του σημερινού κηποθεάτρου «Νίκος Καζαντζάκης»
και σύμφωνα με τις υπάρχουσες καταχωρίσεις προέβαλλε γερμανικές παραγωγές.
Είναι βέβαιο ότι λειτούργησε το καλοκαίρι του 1944, αλλά μέχρι στιγμής δεν
έχουν βρεθεί πληροφορίες για τα προηγούμενα και επόμενα έτη.
ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η μεταπολεμική περίοδος στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ραγδαία αύξηση στην
παραγωγή και θέαση ταινιών. Ο κινηματογράφος καθιερώνεται ως το κυρίαρχο
μαζικό θέαμα και η αυξημένη ζήτηση έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των αιθουσών.
Αυτή η τάση χαρακτηρίζει επίσης το Ηράκλειο, όπου θα κορυφωθεί και θα παρακμάσει
μέσα στη δεκαετία του 1970.
Κατά τη δεκαετία του ’50 χτίστηκαν οι πρώτες καινούριες κλειστές αίθουσες
μετά από πολλά χρόνια, ο «Κρόνος» το 1955, o «Απόλλων» το1956 και το «Αστόρια»
το 1958, οι οποίες παραμένουν ανοιχτές μέχρι σήμερα.
Οι υπόλοιπες κινηματογραφικές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν να λειτουργούν
εκείνη την περίοδο ήταν θερινοί κινηματογράφοι που ξεπηδούσαν με μεγάλη
ευκολία και συχνότητα στις συνοικίες της πόλης. Την περίοδο 1950-’70 άνοιξαν
κατά μέσο όρο 8 κινηματογράφοι ανά δεκαετία, η μαζική πλειοψηφία των οποίων
έκλεισε μέσα στην εικοσαετία 1970-’90. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τη χρονιά
του 1970 λειτουργούσαν στο Ηράκλειο πάνω από 20 κινηματογράφοι,
οι οποίοι το 1980 μειώθηκαν σε 11, το 1990 σε 10 και το 2000 σε 7.
Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, παρά τον αυξανόμενο ανταγωνισμό της
οικιακής οπτικοακουστικής ψυχαγωγίας, την πτώση των εισιτηρίων και το
συνεχόμενο κλείσιμο ολοένα περισσότερων αιθουσών, ο επιχειρηματίας
Στέλιος Τσαγκαράκης τόλμησε να δραστηριοποιηθεί στο χώρο, εγκαινιάζοντας
το «Studio» το 1987, τον «Βιτσέντζο Κορνάρο» το 1994 και το φθινόπωρο του
2005 το «Τεχνόπολις», το οποίο αποτελεί τον πρώτο πολυ-κινηματογράφο
(multiplex) στο Ηράκλειο. Αυτή την εποχή ανεγείρεται καινούριο συγκρότημα
multiplex από αθηναϊκή εταιρεία, που αναμένεται να μεταμορφώσει
ριζικά το κινηματογραφικό περιβάλλον της πόλης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου