Σητεία, πόλις της ελιάς και του πολυβραβευμένου ελαιολάδου, ξακουστού σε όλο τον κόσμο, στα χαρτιά και στη θεωρία. Στην πράξη, Σητεία, πόλις των χαμένων ευκαιριών ανάδειξης και αξιοποίησης του πράσινου χρυσού του τόπου.
Τις τελευταίες ημέρες, έχει ανοίξει ένας διάλογος για το μέλλον του προϊόντος με αφορμή τις χαμηλές τιμές και τα συμβαίνοντα στη BioSitia SA.
Πριν όμως, μια βασική υπενθύμιση: μπαίνουμε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου και το 90% του ελαιολάδου παραμένει απούλητο στις δεξαμενές των ελαιουργείων.
Τίς ή τί πταίει;
Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά στο ίδιο έργο θεατές. Μετά το κλείσιμο της Ένωσης και την μετατροπή της σε ΑΕΣ, ιδιωτικό μαγαζί δηλαδή, εξαρτώμενο άμεσα από την Τράπεζα Πειραιώς, ο τόπος φαίνεται να χάνει (;) έναν ακόμη μεγάλο τυποποιητή, αυτόν της Bio Sitia SA. Για το κλείσιμο της Ένωσης έχουν ειπωθεί πάρα πολλά τα προηγούμενα χρόνια, αξίζει να θυμηθούμε μερικά.
- Θα μάθουμε πώς και γιατί έφτασε να χρωστά τόσα εκατομμύρια;
- Θα αποδοθούν ευθύνες (πολιτικές- ποινικές) σε όσους άσκησαν διοίκηση (αιρετοί- διοικητικοί);
- Θα δει το φως της δημοσιότητας το ιστορικό των αδιαφανών διαδικασιών κατά την περίοδο μετατροπής σε ΑΕΣ;
- Νομιμοποιείται το σημερινό ΔΣ της ΑΕΣ να μιλάει για κάθαρση (;) και επαναλειτουργία (;) της ανύπαρκτης Ένωσης, όταν τα περισσότερα μέλη του συμμετείχαν στη διοίκηση την περίοδο της μεγάλης κατρακύλας;
Ο κατάλογος των ερωτημάτων μακρύς. Στη θέση του πιο παραγωγικού εργαλείου των αγροτών της Σητείας υφίστανται: ένα ιδιωτικό μαγαζί με μηδενική παρέμβαση στην προώθηση του προϊόντος και μια ανενεργή συμφωνία με ιδιώτη τυποποιητή και την τράπεζα, δύσκολα υλοποιήσιμη κατά τους ειδικούς. Η όποια δραστηριότητα στη συγκέντρωση, τυποποίηση και εμπορία του ελαιολάδου, όποτε και αν ξεκινήσει, θα είναι μικρής κλίμακας και επ’ ωφελείας του ιδιώτη τυποποιητή.
Κατά την επίμαχη περίοδο της μετατροπής- ταφόπλακας της Ένωσης, κάποιοι προσπαθήσαμε να δείξουμε ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος. Πατώντας πάνω σε άρθρα του νόμου Σκανδαλίδη, προτείναμε την ενοικίαση και λειτουργία των παραγωγικών δομών της Ένωσης από συνεταιρισμούς της περιοχής, μπλοκάροντας τις οποιεσδήποτε απαιτήσεις της τράπεζας. Σε άλλες περιοχές της χώρας, το μοντέλο αυτό λειτούργησε και λειτουργεί ικανοποιητικά. Μάταια όμως. Οι αποφάσεις είχαν ληφθεί σε άλλους χώρους, ερήμην όλων μας.
Το άλλο μεγάλο θέμα που ανησυχεί την περιοχή αφορά τη λειτουργία της Bio Sitia SA, ιδιωτικής μεν εταιρίας, έχουσας δε, άμεση σχέση με την κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης. Το προηγούμενο καλοκαίρι, με αφορμή την εγκατάσταση του νέου ΔΣ της εταιρίας, γίναμε μάρτυρες σε ένα κυνήγι μαγισσών. Εκδίωξη εργαζομένων και καταγγελίες για ατασθαλίες και κακοδιαχείριση των προηγούμενων διοικούντων (εκκρεμεί βέβαια μια απάντηση για το ρόλο και την παρουσία μελών του σημερινού ΔΣ στο προηγούμενο). Οι φόβοι και οι ανησυχίες του αγροτικού κόσμου για το μέλλον της Bio Sitia SA δυστυχώς μεγαλώνουν.
Ακούσαμε σε ραδιοφωνική συνέντευξη τον πρόεδρο του ΔΣ της εταιρίας να λέει μεταξύ άλλων για απορρόφηση χιλίων τόνων (παλιά ή νέα συμβόλαια;) ελαιολάδου από την περιοχή. Οφείλω να του υπενθυμίσω ότι η ποσότητα αυτή υπολείπεται κατά πολύ των τεσσάρων χιλιάδων και πλέον τόνων των προηγούμενων ετών. Είναι αυτές οι ποσότητες που παραμένουν στις δεξαμενές των ελαιουργείων αδιάθετες, καθηλώνοντας την τιμή σε εξευτελιστικά για την αξία και την ποιότητα του προϊόντος επίπεδα. Μακάρι το φετινό να είναι παροδικό φαινόμενο, μια κακή παρένθεση και τη νέα περίοδο να αλλάξουν τα δεδομένα.
Ο τόπος σήμερα, βιώνει έναν οικονομικό στραγγαλισμό. Μετά τον Μάιο, οι έμποροι θα κάνουν πάρτι, καθώς το λάδι δε θα θεωρείται νέο και οι τιμές θα ακολουθήσουν τις τιμές της υπόλοιπης Κρήτης.
Μια επισήμανση: το τελευταίο διάστημα ακούγεται από διάφορα επίσημα ή μη χείλη ότι η ποιότητα του λαδιού μας έχει υποβαθμιστεί (πράγμα που δεν αποδεικνύεται από καμιά μέτρηση, το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει) και ότι πρέπει να αλλάξουν οι προδιαγραφές του ΠΟΠ. Οι απόψεις αυτές μόνο αθώες δεν είναι, υποκρύπτουν σκοπιμότητες και συμφέροντα. Αν χρειαστεί θα υπάρξει συνέχεια στο θέμα αυτό.
Το μεγάλο ερώτημα παραμένει: μπορεί να αντιστραφεί το κλίμα;
Δύσκολο, όχι ακατόρθωτο.
Το μοναδικό εργαλείο μας είναι οι συνεταιρισμοί, παρόλα τα προβλήματα και τις παθογένειες που κουβαλάει το συνεταιριστικό κίνημα χρόνια. Απαιτείται άμεση συνεννόηση, συζήτηση και συντονισμός και γιατί όχι και συνενώσεις, ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε σ’ αυτό που έρχεται.
Οι περιστάσεις απαιτούν άμεσες πρωτοβουλίες από όλους μας.
Σητεία, 13/05/2018
Δερμιτζάκης Δημήτριος
Πρόεδρος Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Μαρωνιάς
