Η Έκθεση εργόχειρων του Λυκείου Ελληνίδων Ηρακλείου με δημιουργίες των κυριών που παρακολούθησαν τα διάφορα τμήματα του Λαογραφικού.
Στον χώρο του Λυκείου επί της οδού Γιαμαλάκη 15 στον 1ο όροφο παρουσιάστηκαν Εργόχειρα από άσπρο κέντημα, μιλάν, κοπανέλι, λασέ, δαντέλα με βελόνα, φιρβολιτέ (σαϊτάκι) δεσές, κοπτική - ραπτική, πλεκτό βιτρό και δημιουργίες αργυροχευσοχοΐας.
Δημιουργίες φτιαγμένες απο μεράκι, γούστο και φαντασία με παραδοσιακές και σύγχρονες τεχνικές.
Τεχνικές που κληρονομήθηκαν απο τις προηγούμενες γενιές και μένουν ζωντανές χάρη στην προσπάθεια των γυναικών του τμήματος λαογραφικής τέχνης του Λυκείου.
14 μαθήματα διδάσκονται στο συγκεκριμένο τμήμα απο γυναίκες που προσφέρουν τις γνώσεις τους αφιλοκερδώς πάνω απο 30 χρόνια.
Η συνεχής αναζήτηση επί της συγκεκριμένης τέχνης οδήγησε της δασκάλες να επεκταθούν και να φέρουν τα δεσίματα των εργόχειρων σε κόσμημα, σε τσάντες και σε διακοσμητικά.
Ευχαριστούμε θερμά για την ξενάγηση και παρουσίαση των εκθεμάτων τις κυρίες Παπαηλιού - έφορος, Τζαγκαράκη - ταμίας, Τσιχλάκη Μαρία - συνέφορος - δασκάλα.
Το Λύκειο Ελληνίδων Ηρακλείου ιδρύθηκε στο Ηράκλειο ως Παράρτημα του Κεντρικού Λυκείου των Ελληνίδων το 1953, από μια ομάδα αξιολογότατων κυριών της πόλης μας, με έντονο το αίσθημα του εθελοντισμού. Η πρώτη του δραστηριότητα ήταν η ίδρυση της Σχολής Αναλφάβητων Γυναικών και το τμήμα Εθνικών Χορών, μια πολλή σημαντική προσπάθεια για την εποχή εκείνη, με πρώτη Πρόεδρο την αείμνηστη Αγλαΐα Βογιατζάκη. Στη σχολή Αναλφάβητων φοίτησαν 80 γυναίκες εντελώς αγράμματες, κυρίως εργάτριες. Έκτοτε διανύει μια επιτυχημένη ανοδική πορεία με πλούσιο και σημαντικότατο έργο.
Το βαρύ έργο του Λυκείου των Ελληνίδων Ηρακλείου, επιτυγχάνεται γιατί στηρίζεται σε πρόθυμους και δυνατούς εθελοντικούς ώμους των Προέδρων και των κυριών των Διοικητικών του Συμβουλίων. Πρόεδροι διατέλεσαν οι αείμνηστες Αγλαΐα Βογιατζάκη, Ελένη Γιαμαλάκη, Ελεονώρα Κατεχάκη, Χρυσούλα Μπουρλώτου.
Σήμερα το Λύκειο των Ελληνίδων Ηρακλείου αριθμεί ενεργά μέλη (γυναίκες κατά το καταστατικό του) και κάποια αρωγά μέλη και Επίτιμα. Επίτιμα μέλη είναι: Ο τ. Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κος Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κρητικών Συλλόγων Γερμανίας κος Γιάννης Επιτροπάκης. Επίσης ο αλήστου μνήμης Μητροπολίτης Δαρδανελίων και Πρόεδρος Αγίου Φραγκίσκου ΗΠΑ κος Αντώνιος Γεωργάκης, ήταν από τα επίτιμα εκλεκτά μας μέλη. Διοικείται από 18μελες Συμβούλιο με Πρόεδρο τώρα την κ. Ρίτσα Καλογεροπούλου.
Είναι Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και δεν έχει επιδοτήσεις. Έχει άριστη συνεργασία με όλα τα Παραρτήματα Κρήτης και βέβαια με το Κεντρικό Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών. Επίσης με όλα τα Λύκεια της Ελλάδας, σε συνέδρια και ανταλλαγές πολιτιστικών εκδηλώσεων όπου κληθεί. Με όλους του πολιτιστικούς φορείς και τις αρχές της πόλης μας. Έχει στενή συνεργασία με το Ιστορικό Πολιτιστικό Κέντρο «Εθνάρχης Μακάριος ο Γ’» Παναγιάς Πάφου, με πολιτιστικές ανταλλαγές και στα δυο νησιά (εκθέσεις, χορούς, διαλέξεις, αδελφοποιήσεις).
Το Λαογραφικό τμήμα του Λυκείου των Ελληνίδων Ηρακλείου λειτουργεί 37 χρόνια με εμπνεύστρια την αείμνηστη Τιτίκα Σακλαμπάνη.
Εκατοντάδες κυρίες έχουν παρακολουθήσει τα μαθήματα τα οποία αυξάνονται ή προσαρμόζονται στις ανάγκες της εποχής.
Όπως: Νέες τεχνικές, νέα υλικά, υπολογιστές κ.λ.π.
Τα μαθήματα είναι:
1) Κοπανέλι
2) Μιλάν
3) Λευκό κέντημα (μόνο στο χέρι)
4) Δεσές
5) Λασέ
6) Πλεκτό με βελόνες
7) Βελονάκι
8) Φριβολιτέ (σαΐτάκι)
9) Δαντέλα με βελόνα ραψίματος
10) Κοπτική – ραπτική (κούκλες, τσάντες, κ.λ.π.)
11) Καλαθοπλεκτική
12) Vitro
13) Κόσμημα (για αρχάριες)
14) Κόσμημα (για πρ
Χαρακτηριστική είναι η πλεκτή είκόνα του Ελευθέριου Βενιζέλου όπου ήρθε απο την Μικρά Ασία το 1922 και δόθηκε ώς δωρεά στο Λύκειο Ελληνίδων.
Πλεκτά με βελονάκι, ζακέτες, εσάρπες, τσάντες με νέα έτοιμα υλικά.
Καλαθάκια με αφράτο χόρτο συνθέτουν την τέχνη της καλαθοπλεκτικής.
Η λέξη κοπανέλι παραπέμπει σε κάτι παλιό, σου φέρνει στο μυαλό λέξεις ξεχασμένες όπως το καπηλειό, η τσιμινιέρα, η φουφού και τέτοια που συνδυάζονται με το ταγάρι του παππού και ίσως και το αμπέχονο, όλα μέρος μιας παράδοσης που μέχρι πρόσφατα όλοι ήθελαν να ξεχάσουν. Ξαφνικά, όμως, ως μέρος της πατροδολαγνείας που προέκυψε μέσα στην κρίση, όλοι στράφηκαν προς αυτά που προσπαθούσαν να σβήσουν από τη μνήμη τους, έτσι το ταγάρι και ο ντενεκές της φέτας αναβαθμίστηκαν σε μεταμοντέρνα σουβενίρ και τα σεμεδάκια της γιαγιάς έγιναν το must του 21ου αιώνα στους οίκους μόδας -δηλαδή, η δαντέλα.
΄
Η ιστορία του κρητικού κοπανελιού λοιπόν ξεκινάει τον 20ο αιώνα στην Κρήτη. «Το 1908 κατέβηκε η βασίλισσα Όλγα στο Ακρωτήρι Χανίων σε ένα μοναστήρι με πολύ φτωχές καλόγριες. Πήρε μια καλόγρια, την Μηνοδώρα Αθανασάκη και την έφερε στην Αθήνα. Την πήγε στην οδό Νάξου στην Κυψέλη, σε μια σχολή που είχε 300 μαθήτριες. Αυτή η κρητικοπούλα διδάχθηκε το κοπανέλι, γύρισε στα Χανιά και το δίδαξε στις καλόγριες. Αυτές οι καλόγριες ήταν από ένα χωριό, το Γαβαλοχώρι και έτσι, το κοπανέλι ρίζωσε εκεί».
Η συγκεκριμένη πλεκτή εικόνα είναι το μοναδικό αντίγραφο απο το λάβαρο της επανάστασης της Μονής Αρκαδίου.
Βρίσκεται στην συλλογή του λυκείου Ελληνίδων Ηρακλείου, κατόπιν παραχώρησης και ανάλογης άδειας του μακαριστού Μητροπολίτη Θεόδωρου Τζεδάκη.
Το Δ.Σ του Λυκείου Ελληνίδων στο τέλος της εκδήλωσης παρουσίασης, είχε φροντίσει και πρόσφερε στον κόσμο παραδοσιακές χειροποίητες γευστικές δημιουργίες, και τσικουδιά, αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά την ευγένεια και την προσφορά των γυναικών που συνθέτουν τον κορμό του Λυκείου Ελληνίδων.
