Παντελής ήταν η απουσία δημοτικών αποχωρητηρίων στις πόλεις για το διερχόμενο πληθυσμό. Κάθε γωνιά μεταβαλλόταν σε υπαίθριο ουρητήριο. ( Εφημ ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ 31/7/1911 :… Καλά θα ‘ τανε να ξεβρωμίση επιτέλους το Ηράκλειον. Εις κάθε γωνίαν, εις κάθε στενόν μύρα.. ούρων προσβάλλουν την μύτην κανενός. Δεν μπορούμε να πιστεύσωμεν ότι δεν προσέβαλλαν ακόμη τα οσφραντικά όργανα των δημοτικών μας αρχόντων…)
Οι Δημοτικές αρχές του Δήμου Ηρακλείου, προσπάθησαν να δώσουν λύσεις, ωστόσο ήταν άστοχες και απείχαν πολύ από τη σωστή κατεύθυνση. Οι λύσεις αυτές προκαλούσαν την κατακραυγή και την ειρωνεία.
ΑΦΙΕΡΟΥΤΑΙ ΤΩ ΕΦΕΥΡΕΤΗ ΑΥΤΩΝ
(απόσπασμα)
Δεν αμφιβάλλω ότι, οσάκις ξένος τις επισκέπτεται την ημετέραν πόλιν, εν από τα ολίγα πράγματα, τα οποία κινούν πλειότερον την περιέργειάν του, είναι και τα ερυθροβαφή εκείνα κιβώτια, άτινα εύρηνται εγκατεστημένα εις διαφόρους γωνίας των πλατειών και των αγορών της πόλεώς μας. Είμαι βέβαιος ότι ο ξένος σταματά και ετοιμάζεται να ερωτήση περί της χρήσεως των μυστηριωδών τούτων κιβωτίων, ότε η απ΄ αυτών εκχεομένη ευωδία, τα σμήνη των αφιπταμένων μυιών και η θέα των εκχειλιζουσών ακαθαρσιών τον ειδοποιεί , άνευ άλλων διατυπώσεων , περί του προωρισμού των.
Και θα σκεφτεί τότε ούτος, απορών : Τι σημαίνει άραγε η ύπαρξις κιβωτίων περιεχόντων ακαθαρσίας εν μέση αγορά? Πως επιτρέπεται τοιούτων?
Είναι βλέπετε , πολύ αφελείς οι ξένοι και δεν δύνανται να φαντασθώσιν ευκόλως ότι πρόκειται ακριβώς περί μέτρου υγιεινής, ότι πρόκειται περί δημοτικών κοπροδοχείων, συστήματος εφαρμοζομένου αποκλειστικώς εις την ημετέραν πόλιν, την πανευδαίμονα αυτήν πόλιν των πρωτοτύπων υγιεινών μέτρων.
…………Φοβούμαι μόνον μήπως το βραβείον της εφευρέσεως ταύτης αμφισβητήσουν και χωρία τινά της Βεγγάζης, ένθα , ως γνωστόν λειτουργεί ανάλογον σύστημα καθαριότητος…..
…….Μήπως δεν ηκούσαμεν , προ ολίγων ημερών, του δημοσίου κήρυκος διαλαλούντος ανά τας αγοράς και τας πλατείας της πόλεως τα εξής αξιομνημόνευτα:
«Διαταγή τση Δημαρχείας!! Όποιος έχει σκουπίδια μέσα στο σπίτι του να τα βγάζη όξω στο δρόμο και αύριο θα περνούνε τα κάρα τση Δημαρχείας να τα περνουνε..»
Ο έστι μεθερμηνρυόμενον:
«Αγαπητοί δημόται! Παρακαλείσθε , όσοι έχετε εντός των οικιών σας μικρόβια ιλαράς, δυσεντερίας, φυματιώσεως, ή και των λοιπών ειδών των διαφόρων βακίλλων, βακτηριδίων και κόκκων , να αφίσητε ταύτα ελεύθερα εν ταις δημοσίαις οδοίς όπως δυνηθώσιν να παραλάβωσιν εξ αυτών και οι λοιποί συμπολίται σας. …..»
Και ενώ ταύτα συμβαίνουσι, δεν ευρέθι εις Νομάρχις δεν ευρέθη εις Αστύιατρος , όστις να συλλάβη από το ώτίον τον ανοηταίνοντα αυτόν Δήμον και να τω είπη:
Δεν σου επιτρέπω να εγκαθιστάς κοπρώνας εν τοις οδοίς της πόλεως. Δεν σου επιτρέπω να εκθέτεις εις σοβαρόν κίνδυνον την υγείαν των πολιτών δια των ανοήτων μέτρων σου……
……..Ουδ΄ υπάρχει ελπίς να επέλθει βελτίωσίς τις του κακού, εφ΄ όσον δεν εγκαθίστανται παρά τω Δήμω μόνιμος υγειονομική υπηρεσία….
…’Εως ότου έλθει η ευλογημένη εκείνη ημέρα, ημείς θα συμβουλεύσωμεν τον Δήμον , χάριν της υγείας των πολιτών , χάριν της ευπρέπειας της πόλεως, να άρη εκ του μέσου των αγορών τα περίφημα εκείνα κοπροδοχεία και να ρίψει αυτά εκτός των τειχών της πόλεως και μακράν αυτής, αφού προηγουμένως θέση εντός αυτών τον..εφευρέτην. Τοιουτοτρόπως υπάρχει ελπίς να απαλλαχθώμεν από νεωτέραν εφεύρεσιν. Δυστυχώς όμως δι ΄ημάς και ευτυχώς δι αυτόν, το τοιούτον μέτρον δεν φαίνεται λίαν εύκολον, καθ΄ όσον ούτος είχε την πρόνοιαν να κατασκευάση τα κιβώτια αυτού άνευ πυθμένος!
