Καλοκαιρινός – Κ. Φραγκούλης
Μια πόλη προβάλλεται από τα πνευματικά της ιδρύματα και όχι τα εμπορεία της
Μομφή των Α. Καλοκαιρινού και Κ. Φραγκούλη στο δήμο για την κακοποίηση της Βικελαίας, το 1960
Στο κύμα των αντιδράσεων που υπήρξαν τον Φεβρουάριο του 1960 με αφορμή την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για την έξωση της Βικελαίας από το μέγαρο «Αχτάρικα», προκειμένου να στεγαστούν τα γραφεία της ΔΕΗ (…) και τη μεταστέγασή της στο ερειπωμένο από το σεισμό του 1926 κτίριο του Τηλεγραφείου, αναφερθήκαμε την περασμένη εβδομάδα, με αφορμή τη σύγχρονη κακοποίηση της Βικελαίας από το δήμο και την πόλη του Ηρακλείου.
Στις αντιδράσεις εκείνες, γράφαμε, συμπεριλαμβάνονταν οι φωνές του Στέργιου Σπανάκη, του Νικολάου Σταυρινίδη, του μετέπειτα δημάρχου Ανδρέα Καλοκαιρινού, του Κωστή Φραγκούλη, πολλών άλλων Ηρακλειωτών, του συνόλου των εφημερίδων και πολλών φορέων. Οι φωνές αυτές ανάγκασαν τον τότε δήμαρχο Νικόλαο Κρασαδάκη να επανεξετάσει το θέμα και μόλις τρεις εβδομάδες μετά την ομόφωνη απόφαση της έξωσης, ο δήμαρχος και το δημοτικό συμβούλιο άλλαζαν θέση, στηρίζοντας πλέον τους μοναδικούς θησαυρούς της Βιβλιοθήκης.
Ήδη παρουσιάσαμε το εξαιρετικό κείμενο που είχε δημοσιεύσει ο Στέργιος Σπανάκης, και κάναμε αναφορές σʼ αυτά των Ανδρέα Καλοκαιρινού και Κωστή Φραγκούλη. Σήμερα προχωρούμε στη δημοσίευσή και αυτών των κειμένων, καθώς εκτιμούμε ότι πρόκειται για ιστορικά, που δίνουν μηνύματα προς τη σημερινή εποχή, το δήμο, τους φορείς και τους σύγχρονους Ηρακλειώτες.
Ο Ανδρέας Καλοκαιρινός, ως γραμματέας της Ε.Κ.Ι.Μ., απευθυνόμενος στο δήμαρχο Ν. Κρασαδάκη, ζητούσε την επανεξέταση του θέματος, τονίζοντας ότι αυτό ανακινήθηκε από την ανάγκη η ΔΕΗ να στεγάσει τις υπηρεσίες της στο χώρο όπου λειτουργούσε η Βικελαία, κι από την επιδίωξη του Αδελφάτου του Πανανείου (ο δήμος συμμετείχε σʼ αυτό), στο οποίο ανήκε το κτίριο του Τηλεγραφείου, να αξιοποιήσει την περιουσία του. Κι από αυτή όλη τη διαδικασία ο δήμος θα είχε οικονομικό όφελος. «Ο συνδυασμός πάντως ούτος – έγραφε στην επιστολή του προς τον Ν. Κρασαδάκη- και η εκ τούτου διαφαινομένη πρόθεσις, όπως το πρόβλημα της στεγάσεως της Βιβλιοθήκης λυθή εκ των ενόντων και εν συναρτήσει προς τα οικονομικά συμφέροντα του Δήμου ή των δημοσυντηρήτων Ιδρυμάτων, είναι, κατʼ ορθήν της Κοινής Γνώμης εκτίμησιν, απαράδεκτος λόγω του ότι ο Δήμος δεν δύναται να θεωρηθή ως όργανον εξυπηρετήσεως οικονομικών συμφερόντων».
Αντί να έχει ο δήμος τέτοια στάση, συμπλήρωνε ο μετέπειτα δήμαρχος της πόλης, η βιβλιοθήκη «δικαιούται ιδιαιτέρας μεταχειρίσεως και στοργής, ιδία από μέρους του Δήμου, εις ον ανήκει η τιμή της συντηρήσεως».
Ενώ ο τότε αρθρογράφος της «Πατρίδος» Κωστής Φραγκούλης στις 2 Φεβρουαρίου 1960 στη στήλη του «Λόγοι και αντίλογοι», στην οποία υπέγραφε ως «Ανταίος», σχολίαζε με καυστικό τρόπο τη δημοτική πρωτοβουλία, γράφοντας χαρακτηριστικά: «…αν για να ωφεληθή ο Δήμος ταμειακώς πενήντα- εξήντα ή έστω εκατό χιλιάδες το χρόνο αναγκασθή να ξεσπιτώση τη βιβλιοθήκη του και να δώση «γην και ύδωρ» προς οιονδήποτε που εποφθαλμιά τον χώρο που κατέχει σήμερα, καλύτερα είναι να την καταργήση ολότελα. Να βάλη τα βιβλία σε κιβώτια κι ένα πελώριο λουκέττο να ησυχάσωμε. Έτσι και ο Δήμος θα γλύτωνε τη δαπάνη λειτουργίας της και ο παλαιός πόθος που είχαν μερικοί Ηρακλειώτες να πουληθούν τα βιβλία με την οκά θα εξεπληρώνετο».
Μια άλλη αναφορά του ήταν ακόμη σημαντικότερη και διαχρονική: «Μια πόλις για να προβληθή δείχνει τα πνευματικά της ιδρύματα. Τα Μουσεία, τις βιβλιοθήκες, τα τεμένη της, τα θέατρά της, τα εκπαιδευτήριά της. Δεν δείχνει τα Εμπορεία της. Όχι ότι δεν χρειάζονται κι αυτά. Έρχονται όμως δεύτερα στην προβολή».
Στη συνέχεια αναδημοσιεύουμε τα κείμενα του Ανδρέα Καλοκαιρινού και του Κωστή Φραγκούλη.
ΠΗΓΗ - ΠΑΤΡΙΣ
ΑΡΘΡΟ - ΑΛΕΚΟΣ ΑΝΔΡΙΚΑΚΗΣ
