Προβληματισμός προκύπτει από την καταγραφή της άποψης των Κρητικών σχετικά με το βαθμό επικινδυνότητας του κάθε νομού σε σχέση με τους άλλους νομούς της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά και αισιοδοξία από τη θετική στάση τους απέναντι στα προληπτικά μέτρα της Τροχαίας.
Τα στοιχεία που αναδεικνύονται, σύμφωνα με την παγκρήτια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε σε συνεργασία των Εργαστηρίων Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης, και Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, υπό την εποπτεία του διευθυντή του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης καθηγητή Κ. Ζοπουνίδη και του υποψήφιου διδάκτορα στην Ανάλυση Δεδομένων Γ.I. Ματαλλιωτάκη, αναφορικά με τις απόψεις του κοινού σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα στην Κρήτη, προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση. Πρόκειται για τις απόψεις των πολιτών και όχι για τα επιστημονικά δεδομένα των ειδικών και για αυτό η δημοσκόπηση αυτή αποκτά ξεχωριστή σημασία.
Οδικό δίκτυο υψηλής επικινδυνότητας
Υψηλής επικινδυνότητας κρίνεται το οδικό δίκτυο της Κρήτης, αφού οι κάτοικοι της μεγαλονήσου υποστηρίζουν σε ποσοστό 71,4% ότι είναι δίκτυο υψηλής επικινδυνότητας, το 24,2% το χαρακτηρίζει δίκτυο με μέτρια επικινδυνότητα και μόλις το 4,4% δηλώνει ότι το οδικό δίκτυο της Κρήτης είναι χαμηλής επικινδυνότητας. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν αφού η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων κάθε νομού της Κρήτης, σε ποσοστό άνω του 70%, θεωρεί ότι το οδικό δίκτυο του νομού τους είναι υψηλής επικινδυνότητας σε σχέση με τους άλλους νομούς της Ελλάδας με εξαίρεση τους κατοίκους του Λασιθίου, οι οποίοι πιστεύουν ότι ο νομός τους είναι επικίνδυνος σε ποσοστό της τάξεως του 50,1%, ενώ το 36% θεωρεί ότι είναι μέτριας επικινδυνότητας, και τέλος σε ποσοστό της τάξεως του 13% οι κάτοικοι του Λασιθίου χαρακτηρίζουν το οδικό δίκτυο του νομού τους χαμηλής επικινδυνότητας.
Η υπερβολική ταχύτητα (24,7%) και η κατανάλωση αλκοόλ (19,0%) αποτελούν τα κύρια αίτια για την πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων σύμφωνα με την παρούσα δημοσκόπηση, γεγονός που αντικατοπτρίζει τον υψηλό βαθμό υπευθυνότητας και υπαιτιότητας των ίδιων των οδηγών ανεξαρτήτου ποιότητας και λειτουργικότητας του οδικού δικτύου και των υπόλοιπων υποδομών, σχετικά με την υπάρχουσα δυσάρεστη κατάσταση του αυξανόμενου αριθμού ατυχημάτων στην Κρήτη. Παράλληλα, το 6,5% των ερωτηθέντων υπέδειξε την κακή συμπεριφορά και οδήγηση ως σημαντικότερο πρόβλημα, ενώ δεν έλειψαν και εκείνοι που ανέφεραν τις αντικανονικές προσπεράσεις, την παραβίαση προτεραιότητας και τη μη χρήση ζώνης και κράνους ασφαλείας ως τα σημαντικότερα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων.
Οι πολίτες της Κρήτης σε ποσοστό μεγαλύτερο των 2/3 του δείγματος (69,4 %) υποστηρίζουν, σύμφωνα με την εμπειρία τους, ότι τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν στο εθνικό δίκτυο 69,4% και στο επαρχιακό δίκτυο 22,0%, ενώ μόλις ένα ποσοστό ύψους 8,6% υποστηρίζει ότι τα περισσότερα τροχαία συμβαίνουν σε αστικές περιοχές. Όσον αφορά στα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα η πλειοψηφούσα άποψη (75,1 %) είναι ότι συμβαίνουν στο εθνικό δίκτυο της Κρήτης, 18,2% στο επαρχιακό και 6,7% στις αστικές περιοχές. Σχετικά με τα ατυχήματα με τραυματισμούς παρατηρείται ότι οι Κρητικοί έχουν κάνει διαφορετική εκτίμηση και σε ποσοστό 42,6% δηλώνουν ότι αυτά συμβαίνουν στο εθνικό δίκτυο και 29,7% στο επαρχιακό, ενώ ποσοστό της τάξεως του 27,7% στις αστικές περιοχές.
Επιπλέον, η δημοσκόπηση εξέτασε την άποψη του κοινού σε θέματα υποδομών, εξοπλισμού και λειτουργικότητας του οδικού δικτύου της Κρήτης. Ειδικότερα, οι πολίτες της μεγαλονήσου εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκειά τους για την ποιότητα και την κατάσταση του οδοστρώματος, το μη λειτουργικό του φωτισμό και την ελλιπή σηματοδότηση του οδικού δικτύου.
Η διάσταση αυτή που αναπτύχθηκε εξετάστηκε με βάση τις τάσεις που αναπτύσσονται στους κατοίκους κάθε νομού. Συγκεκριμένα, οι κάτοικοι του νομού Ηρακλείου χαρακτηρίζουν σε ποσοστό 59,8% κακή την κατάσταση και την ποιότητα του οδικού δικτύου του νομού τους, οι κάτοικοι του νομού Χανίων σε ποσοστό 57,2% και οι κάτοικοι του νομού Λασιθίου σε ποσοστό 56,4%, με τους κατοίκους του Ρεθύμνου να διατυπώνουν – περίπου δύο στους τρεις – ότι το οδόστρωμα του νομού τους βρίσκεται σε κακή κατάσταση.
Από τη συγκριτική ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι οι Ρεθυμνιώτες αξιολογούν πιο αυστηρά την ποιότητα και τη λειτουργικότητα του φωτισμού του δικτύου στο νομό τους, αλλά και τη σηματοδότηση, από ό,τι οι υπόλοιποι Κρήτες για το νομό τους. Συγκεκριμένα, σε ποσοστό 61,7% δηλώνουν ότι κρίνουν κακή την ποιότητα και τη λειτουργικότητα του φωτισμού, ενώ ακολουθεί η άποψη των κατοίκων του νομού Χανίων με 47,3%, του Ηρακλείου 45,7% και τελευταία η γνώμη των κατοίκων του νομού Λασιθίου, οι οποίοι χαρακτηρίζουν ανεπαρκή και μη λειτουργικό το φωτισμό στο νομό τους σε ποσοστό της τάξεως του 44,8%.
Όσο αφορά στην αξιολόγηση της επάρκειας της σηματοδότησης του οδικού δικτύου κάθε νομού, και εδώ οι κάτοικοι του Ρεθύμνου φαίνεται να μην είναι καθόλου ευχαριστημένοι, αφού σε ποσοστό 76,6% κρίνουν τη σηματοδότηση “καθόλου” ή “λίγο επαρκή” και λειτουργική, με τους κατοίκους του Ηρακλείου να ακολουθούν και να εκφράζουν την ίδια άποψη σε ποσοστό της τάξεως του 63,6%, όπως και οι κάτοικοι νομού Χανίων με 53,1% και, τέλος, σε ποσοστό 47% οι κάτοικοι Λασιθίου οι οποίοι, όπως διαφαίνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας, είναι αυτοί που τοποθετούνται με περισσότερη επιείκεια σε σχέση με τους υπόλοιπους Κρητικούς σε θέματα αξιολόγησης του οδικού δικτύου και των άλλων σχετικών παραμέτρων.
Η κοινή γνώμη φαίνεται να αξιολόγησε αρνητικά το Βόρειο Οδικό Άξονα της Κρήτης, αφού υποστηρίζει σχεδόν στο σύνολό της ότι δεν παρέχει την απαιτούμενη ασφάλεια για κυκλοφορία χωρίς τροχαία ατυχήματα, ενώ παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Η έλλειψη από ράμπες εισόδου-εξόδου σημειώνεται ως το κυριότερο πρόβλημα του ΒΟΑΚ (21,3%), ενώ η κυκλοφορία αγροτικών μηχανημάτων ακολουθεί με ποσοστό 15,6%. Ως σημαντικό πρόβλημα του ΒΟΑΚ (10,8% και 10,7%) αντίστοιχα σημειώνεται και η συχνή διέλευση του δρόμου από πεζούς και ζώα. Το 7,9% και το 7,5% του δείγματος, αντίστοιχα, κατέδειξε ως κύριο πρόβλημα τα σταθμευμένα οχήματα από τα κέντρα διασκέδασης και τις στάσεις των υπεραστικών λεωφορείων κατά μήκος του δρόμου.
Ενδεικτικό της έλλειψης της απαιτούμενης ασφάλειας του οδικού δικτύου, εθνικού και επαρχιακού των νομών της Κρήτης είναι ότι οι πολίτες σε ποσοστό 80,1% δηλώνουν πως κυκλοφορούν μεγάλα οχήματα, όπως φορτηγά, νταλίκες και αγροτικά μηχανήματα, τα οποία εμπλέκονται σε τροχαία ατυχήματα.
Αίσθηση πάντως προκαλεί η κριτική που ασκεί στην Πολιτεία το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού της Κρήτης, αφού οι πολίτες δηλώνουν σε ποσοστό ύψους 92,0% ότι υπάρχουν κάποια σημεία στο εθνικό ή το επαρχιακό δίκτυο που κρίνονται ως ιδιαίτερα επικίνδυνα, καθώς “δίνουν” συχνά τροχαία ατυχήματα κυρίως θανατηφόρα ή με σοβαρούς τραυματισμούς, ενώ ταυτόχρονα δε θεωρούν αρκετή και αποτελεσματική την προσπάθεια της Πολιτείας για τη μείωσή τους σε αυτά τα σημεία, σε ποσοστό της τάξης του 75,0%.
Με βάση την αυστηρή κριτική που ασκεί το κοινό στην Πολιτεία, κρίνεται και η απόδοση της Τροχαίας στην πρόληψη των ατυχημάτων μέτρια σε ποσοστό 44,2%, κακή 30,8%, καλή 17,8 % και τέλος πολύ καλή σε ποσοστό 3,5%. Αντίθετη με την άποψη που διατυπώνουν οι πολίτες απέναντι στην Πολιτεία φαίνεται να είναι η γνώμη του κοινού για την προσπάθεια που καταβάλλουν οι τοπικές Αρχές όσον αφορά στην ενημέρωση των πολιτών για τα τροχαία ατυχήματα και την οδική ασφάλεια γενικότερα. Σε σχετική ερώτηση, το 48,8% του δείγματος κρίνει ικανοποιητική την προσπάθεια των τοπικών Αρχών στην ενημέρωση του κοινού, ενώ το 46,8% την κρίνει ελλιπή.
Αναφορικά με το βαθμό ευθύνης που φέρουν οι οδηγοί σε ένα τροχαίο ατύχημα, η άποψη της κοινής γνώμης είναι σαφής. Το 91,3% του δείγματος υποστηρίζει ότι ευθύνονται οι οδηγοί και η συμπεριφορά τους στα τροχαία ατυχήματα, γεγονός που εκτιμάται ως θετικό αφού οι πολίτες της Κρήτης αναγνωρίζουν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αρκετά σημαντικός στην πρόληψη και την καταστολή των ατυχημάτων, πέραν της κατάστασης και των προβλημάτων του οδικού δικτύου.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 54,6 % των οδηγών δηλώνει πως η οδική τους συμπεριφορά επηρεάζεται από τους δρόμους που κυκλοφορούν και εκνευρίζονται εύκολα με τους άλλους οδηγούς. Σε αυτή την ερώτηση το 25,9% απάντησε ότι η οδική συμπεριφορά τους επηρεάζεται λίγο και το 18,3% καθόλου. Ταυτόχρονα με το ικανοποιητικό μερίδιο ευθύνης που φαίνεται να λαμβάνουν οι οδηγοί στην πρόκληση των ατυχημάτων, αντίφαση προκαλεί ότι ένα ποσοστό ύψους 40% δηλώνει ευθαρσώς ότι αναγκάζεται να παρανομήσει για να φτάσει γρηγορότερα στον προορισμό του.
Επεκτείνοντας την έρευνα, διαπιστώθηκε ότι οι πολίτες θεωρούν τη σχέση μεταξύ συντήρησης οχήματος και τροχαίων ατυχημάτων σημαντική. Σε ποσοστό 53,9% δηλώνουν ότι είναι άμεση, 25,4% μάλλον άμεση, το 8,3% ότι μάλλον δεν είναι άμεση και μόλις το 7,6% ότι δεν είναι άμεση.
Σημαντική από την κοινή γνώμη κρίνεται και η λειτουργία του ΚΤΕΟ, αφού το 46,6% των κατοίκων του νησιού πιστεύει ότι λειτουργεί σωστά, βοηθάει και δεν περιορίζεται σε τυπικούς ελέγχους των οχημάτων. Στην ίδια ερώτηση το 26,2% απάντησε ότι η λειτουργία του είναι μάλλον σημαντική, το 12,6% μάλλον δεν είναι σημαντική και το 14,5% του δείγματος ότι δεν είναι σημαντική.
Όπως προκύπτει από την πρόσφατη μέτρηση των διαθέσεων κοινής γνώμης, οι κάτοικοι της Κρήτης υποστηρίζουν ότι οι μέθοδοι αστυνόμευσης – π.χ. τα ραντάρ, τα συχνά μπλόκα, οι περιπολίες, η εμφανής αστυνόμευση κ.τλ. – συμβάλλουν στη μείωση των ατυχημάτων. Σε σχετική ερώτηση το 36,9% δηλώνει πως οι μέθοδοι αστυνόμευσης συμβάλλουν θετικά, το 13,5% δηλώνει πολύ, το 10,8% πάρα πολύ, το 25,3% λίγο και το 10,8% του δείγματος καθόλου. Τέλος, εντυπωσιακό είναι, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται από την ανάλυση των δεδομένων, ότι το 35,3% του πληθυσμού δηλώνει ότι έχει την εμπειρία ενός τροχαίου ατυχήματος, ενώ το 24,3% ότι είχαν φίλοι ή συγγενείς.
Ως συμπέρασμα, τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης αυτής μπορούν να επεκταθούν σε κάθε νομό της Ελλάδας, χωρίς μεγάλες διαφορές. Άλλωστε, πολλά από τα συμπεράσματα αυτά συμπίπτουν με την ετήσια αξιολόγηση των νομών που πραγματοποιεί το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης.
Μεθοδολογία και ταυτότητα της έρευνας
Η έρευνα διενεργήθηκε σε συνεργασία των Εργαστηρίων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης, και Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης υπό την εποπτεία του διευθυντή του Εργαστηρίου Χρηματοοικονομικής Διοίκησης καθηγητή Κ. Ζοπουνίδη και του υποψηφίου διδάκτορα Γ.I .Ματαλλιωτάκη.
Η οργάνωση της έρευνας, η ανάλυση των αποτελεσμάτων και η επίβλεψη συλλογής των στοιχείων έγινε από τον κ. Γεώργιο Ματαλλιωτάκη, υποψήφιο διδάκτορα του Πολυτεχνείου Κρήτης. Η σύνταξη του ερωτηματολογίου έγινε σε συνεργασία του καθηγητή κ. Ζοπουνίδη, του διδάκτορα και ειδικού σε θέματα τροχαίων ατυχημάτων Μ. Νικολαράκη και του υποψήφιου διδάκτορα Γ.I. Ματαλλιωτάκη.
Η παγκρήτια αυτή έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 24-28 Μαρτίου του 2008.
Το δείγμα ήταν τυχαίο-στρωματοποιημένο και αντιπροσωπευτικό του σχετικού πληθυσμού, περιελάμβανε 1.203 νοικοκυριά της Κρήτης και επιλέχθηκε βάσει των σχετικών αναλογιών του πραγματικού πληθυσμού της απογραφής του 2001. Βασίστηκε σε δομημένο ερωτηματολόγιο και πραγματοποιήθηκαν προσωπικές τηλεφωνικές συνεντεύξεις, ενώ συμμετείχαν πολίτες ηλικίας από 18 ετών έως 60+. Οι τηλεφωνικές κλήσεις για τη συλλογή των στοιχείων έγιναν από φοιτητές του μαθήματος Ανάλυσης Δεδομένων. Τέλος, για τη διεξαγωγή της έρευνας εργάστηκαν δύο επόπτες και 12 ομάδες εργασίας.
troxaia atiximata
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
