Το κουαρτέτο «Evenos» σε συνεργασία με το Σωματείο Φίλων της Πινακοθήκης Βιάννου «Σάββας Πετράκης» και με τη στήριξη της ΔΗΚΕΗ, μετά την επιτυχή του εμφάνιση στο Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου την Τετάρτη 19 Απριλίου και κατ’ απαίτηση πολλών φιλόμουσων, που δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την παράσταση, θα πραγματοποιήσει έκτακτη εμφάνιση σήμερα Σάββατο 22 Απριλίου στην αίθουσα της Πειραματικής Σκηνής, στο Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου, στις 9.00 μμ, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η περιοδεία του στην Κρήτη.
Το κουαρτέτο εμφανίζεται σήμερα στο Ρέθυμνο, στην αίθουσα Παντελής Πρεβελάκης και τη Δευτέρα στα Χανιά , στο ΚΑΜ.
Επιθυμία των μελών του κουαρτέτου είναι τα έσοδα της έκτακτης αυτής παράστασης του Σαββάτου να καλύψουν εικαστική εκπαιδευτική δραστηριότητα για νέους στην Πινακοθήκη Βιάννου «Σάββας Πετράκης» κατά την επόμενη χρονιά. Για το λόγο αυτό, το κουαρτέτο, ορίζει ως γενική είσοδο στη συναυλία αυτή το συμβολικό αντίτιμο των 5€.
ΜΟΥΣΙΚΟΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΚΟΥΑΡΤΕΤΟΥ «ΕΒΕΝΟΣ»
Γράφει η Ζωή Παπαδάκη (φιλόλογος)
Στην κατάμεστη από το φιλόμουσο κοινό του Ηρακλείου αίθουσα του πολιτιστικού κέντρου, πειραματική σκηνή, πραγματοποιήθηκε χθες βράδυ η συναυλία του κουαρτέτου εγχόρδων «Έβενος». Ήταν η πρώτη από μια σειρά εμφανίσεων του κουαρτέτου στην Κρήτη, αλλά και η πρώτη φορά που το κουαρτέτο εμφανίστηκε στην πόλη μας, σε αίθουσα κλειστή και ειδικά διαμορφωμένη, κατάλληλη για μουσική δωματίου.(Στο παρελθόν είχαμε την ευκαιρία να τους ακούσουμε στην Πύλη Βηθλεέμ και στο κηποθέατρο «Μ. Χατζιδάκις»). Το γεγονός αυτό αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα ώστε αυτό το είδος μουσικής και η ποιότητά της, όπως αποδόθηκε από το συγκεκριμένο κουαρτέτο, να καταδειχθούν με εξαίσιο τρόπο και να γίνει αντιληπτό στους φιλόμουσους ότι είχαν την εξαιρετική ευκαιρία να απολαύσουν μια συναυλία μουσικής δωματίου, ευρωπαϊκών μουσικών προδιαγραφών και αξιώσεων.
Το κουαρτέτο Evenos ιδρύθηκε το 2013 από τέσσερις νέους μουσικούς αποφοίτους ανώτατων μουσικών Ακαδημιών της Γερμανίας (Έσσεν και Κολωνίας) και έχει έδρα του την Γερμανία. Έχει διακριθεί σε αρκετούς σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς, όπως αυτόν πρόσφατα της Βαρκελώνης «Paper de Musica» Έχει συμμετάσχει σε διεθνή μουσικά φεστιβάλ συμπράττοντας με διακεκριμένους μουσικούς, τα τελευταία δύο χρόνια είναι υπότροφο του ιδρύματος Villa Musica του κρατιδίου Rheinland Pfalz της Γερμανίας. Από το 2015 τα μέλη του κουαρτέτου συμμετέχουν μόνιμα στη Γερμανική Συμφωνική Ορχήστρα «KlangVerwaltung», περιοδεύοντας σε όλη την Ευρώπη, στη βόρεια και νότια Αμερική και στην Ασία. Επίσης αυτή την περίοδο τα μέλη του κουαρτέτου ολοκληρώνουν τις ανώτατες σπουδές «Konzertexamen» μουσικής δωματίου ως σταθερό κουαρτέτο, με επιβλέποντα καθηγητή τον διακεκριμένο βιολιστή Andreas Reiner (πρώτο βιολί του διάσημου κουαρτέτου εγχόρδων Rosamunde) στο Μουσικό Πανεπιστήμιο του Έσσεν.
Το πρόγραμμα που επέλεξε του κουαρτέτο να παρουσιάσει ήταν
Στο Α’ μέρος το Κουαρτέτο εγχόρδων Αριθμός 3 σε Φα ματζόρε του Dimitri Schostakovich, το επονομαζόμενο Κουαρτέτο του πολέμου (σε 5 μέρη)
Το τρίτο κουαρτέτο του σπουδαίου Ρώσου συνθέτη Dimitri Shostakovich, στο ζοφερό περιβάλλον του Ψυχρού Πολέμου θεωρήθηκε αταίριαστο με τις επιταγές της Σοβιετικής εξουσίας, με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι δημόσιες εκτελέσεις του λίγο μετά την πρεμιέρα του, στις 16 Δεκεμβρίου 1946 . Αν και παρουσιάστηκε αρχικά ως «πολεμικό» έργο, οι υπότιτλοι των μερών που παρέπεμπαν στη μάταιη αναζήτηση νοήματος στην εμπειρία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αφαιρέθηκαν από τον
συνθέτη πολύ σύντομα. Ωστόσο, το έργο παρουσιάζει μια εξέλιξη, από το κάπως ανέμελο θέμα του πρώτου μέρους μέχρι το πολύ πιο σκοτεινό τέλος του πέμπτου που θα μπορούσε να παραπέμπει στην τραγική σύρραξη, από την οποία μόλις είχε βγει νικήτρια η Σοβιετική Ένωση.
Τα έργα του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς είναι κυρίως τονικά και ακολουθούν το ρομαντικό ιδίωμα. Έπειτα από μια αρχική περίοδο στο πνεύμα της «πρωτοπορίας» έγραψε σε ένα προσωπικό ιδίωμα, στο οποίο φαίνεται μεταξύ άλλων και η έντονη επιρροή του Μάλερ. Συνδυάζει στοιχεία ρομαντισμού (δηλαδή στοιχεία πάθους και τραγικότητας), με ατονική γραφή και με περιστασιακή χρήση στοιχείων της σειραϊκής μουσικής. Συχνά, η μουσική του περιέχει οξείες αντιθέσεις και έντονο το στοιχείο του γκροτέσκου, της ειρωνείας και του σαρκασμού.
Με εκπληκτική δεξιότητα και εσωτερική δύναμη, το Κουαρτέτο «Έβενος» ανέδειξε το μουσικό αυτό αριστούργημα του 20ού αιώνα, που υπεραμύνεται της ειρήνης και καυτηριάζει τα δεινά του πολέμου με δραματικότητα και ποιητικό λυρισμό.
Στο Β’ μέρος το κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 15 ,“Ο Θάνατος και η κόρη”, σε Ρε μινόρε του Franz Schubert (σε 4 μέρη).
Στο δεύτερο μέρος οι τέσσερις δεξιοτέχνες μάς καθήλωσαν με την ερμηνεία τους στο εμβληματικό έργο, κουαρτέτο αρ. 14 σε ρε ελάσσονα γνωστό με την επωνυμία « Ο θάνατος κι η κόρη», που αποτελεί έναν απ’ τους πυλώνες των έργων της μουσικής δωματίου. Γράφτηκε το 1824, εποχή κατά την οποία ο συνθέτης ήταν σοβαρά άρρωστος και άρχισε να καταλαβαίνει ότι επέρχεται το τέλος του. Είναι σαν η δήλωση του θανάτου του. Το κουαρτέτο πήρε το όνομα αυτό απ’ το θέμα του δεύτερου μέρους που είναι ο τίτλος ενός τραγουδιού ( Lied) του που έγραψε το 1817. Όμως το θέμα του θανάτου είναι εμφανές σε όλα τα μέρη του κουαρτέτου. Γενικά το κουαρτέτο χαρακτηρίζεται από απότομες και δραματικές αντιθέσεις fortissimo μέχρι pianissimo, απ’ το λυρισμό μέχρι την τραγικότητα.
Η ερμηνεία στα απαιτητικά αυτά έργα από τους τέσσερις βιρτουόζους ήταν εντυπωσιακή. Ξεχώρισε στα σολιστικά του μέρη ο Ivan Knezevic (Σερβία) και στο ίδιο υψηλό επίπεδο στάθηκε και η ερμηνεία του βιολοντσελίστα Mathieu Jocque (Βέλγιο), ενώ σε τίποτε, βεβαίως, δεν υστέρησαν οι δύο εξαίρετοι συνοδοιπόροι, Γιάννης Πετράκης, βιολί και Οδυσσέας Λάβαρης, βιόλα, οι οποίοι προσέδωσαν βάθος και εκφραστικότητα με τη δεξιοτεχνία τους στην παρουσίαση των έργων. Με άκρα πνευματικότητα, βαθιά εσωτερική συγκίνηση και λυρισμό, ανέδειξαν τις ιδέες των
δημιουργών τους και την ουσία των έργων. Οι εκφράσεις στα πρόσωπά τους και η πλήρης συνέργεια των σωμάτων με τις δυναμικές της παρτιτούρας έδιναν την εντύπωση μιας πλήρως άρτιας εκτέλεσης των μουσικών κειμένων. Ξεχώρισαν για την ισορροπία ανάμεσά τους, αλλά και για τον καλό συντονισμό τους. Οι τέσσερις μουσικοί διαθέτουν μεστό και δεμένο ήχο επικοινωνώντας βαθιά με τον ήχο των οργάνων τους και κατόρθωσαν να δείξουν τη μουσική τόσο ζωντανή, σαν να είχε γραφτεί σήμερα. Φανέρωσαν ακόμα την εντυπωσιακή εξοικείωσή τους με το ύφος του ρομαντισμού, τη λεπτότητα, τη χάρη, αλλά και τη στυλιζαρισμένη έκφραση πάθους μέσα από συγκεκριμένους κανόνες, όπως επίσης φάνηκαν άριστα εξοικειωμένοι με τα έργα, τα οποία έμοιαζαν να έχουν αφομοιώσει στις λεπτομέρειές τους. Το γεγονός ότι οι ίδιοι έχουν εγκύψει με επιστημοσύνη πάνω στη Μουσική Τέχνη, αυτό τους καθιστά επάξια ένα δυναμικά εξελισσόμενο κουαρτέτο και τους κατατάσσει στη χορεία των σπουδαίων εκπροσώπων του είδους αυτού.
Μετά το τέλος της παρουσίασης των σπουδαίων αυτών έργων κλασικού ρεπερτορίου, μια σύμπραξη – έκπληξη περίμενε τους ακροατές. Το κουαρτέτο Έβενος συνέπραξε επί σκηνής με τον Γιάννη Χαρούλη, τον αγαπημένο λαϊκό τραγουδιστή της Κρήτης, με την ανεπιτήδευτη φωνή και την ευαίσθητη προσέγγιση στην παραδοσιακή μουσική, σε τρία τραγούδια («παντέρμη», «απάνω στην τριανταφυλλιά» και «μεσοπέλαγα αρμενίζω»).Η συνεργασία αυτή ξεκίνησε τον προηγούμενο μήνα στο Βερολίνο, όπου στην ευρωπαϊκή περιοδεία του Γιάννη Χαρούλη το κουαρτέτο κλήθηκε να τον συνοδεύσει στη συναυλία του, στο Konzerthaus, με μεγάλη επιτυχία. Σίγουρα αυτό το συνταίριασμα διαφορετικών μουσικών ειδών που πραγματοποιήθηκε χθες βράδυ αποτελεί μια νέα πρόταση αισθητικής προσέγγισης στη δημοτική μουσική παράδοσή μας και όχι μόνο. Η ερμηνεία του τραγουδιού «Παντέρμη» από τη φωνή του Γιάννη Χαρούλη με το χαρακτηριστικό κρητικό ηχόχρωμά της, σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη, μουσική Μίκη Θεοδωράκη, ενορχήστρωση για κουαρτέτο και λαούτο του Ivan Knezevic ήταν μια πραγματική αποκάλυψη για το ακροατήριο.
Ο κρητικής καταγωγής Γιάννης Πετράκης, ιδρυτής του κουαρτέτου, δεν είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζει μουσικά θέματα της κρητικής μουσικής εναρμονισμένα απόλυτα με τη βιρτουόζικη δεξιοτεχνία του και με απόλυτο σεβασμό στην αυθεντικότητα της μουσικής αυτής. Δεν θα ξεχάσουμε τον «Κρητικό χορό» του Σκαλκώτα, ερμηνευμένο από την εργαστηριακή ορχήστρα του προηγούμενου σεμιναρίου του και τις «Κοντυλιές» Καλογερίδη, που ερμήνευσε με την ισπανική συμφωνική ορχήστρα Ocas, στην πρώτη του εμφάνιση στο Ηράκλειο. Οι βιαννίτικες καταβολές του και η αγάπη που του καλλιεργήθηκε από πολύ νωρίς από τον πατέρα του Σάββα Πετράκη, του ανθρώπου που ερεύνησε, κατέγραψε και εν μέρει διέσωσε τις ιδιαιτερότητες της βιαννίτικης καντάδας, είναι
βασικοί λόγοι που τον οδηγούν στο να συμβάλλει μέσα και από την εκπαιδευτική του δράση στη διατήρηση και διάσωση της μουσικής αυτής.
Η παρουσία του κουαρτέτου στην πόλη μας αποτελεί μια πολύ σημαντική κατάθεση στη μουσική της ιστορία και για άλλο ένα λόγο επίσης. Για τρίτη φορά το κουαρτέτο ΄Εβενος αναπτύσσει και εκπαιδευτική δραστηριότητα, αφού προσφέρει τριήμερο σεμινάριο σε νέους σπουδαστές εγχόρδων οργάνων από όλη την Κρήτη, που θα διδαχτούν σε σύνολα μουσικής δωματίου, τρίο και κουαρτέτο εγχόρδων, από την μπαρόκ έως και τη σύγχρονη εποχή, και θα δημιουργηθεί ορχήστρα εγχόρδων υπό την καθοδήγηση των τεσσάρων μουσικών, που θα συμπράξει μαζί τους σε μια καταληκτήρια εμφάνιση την Κυριακή στις 23 Απριλίου.
Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στο Δήμο Ηρακλείου και στη Δη.Κ.Ε.Η, που διοργανώνουν τόσο σπουδαία καλλιτεχνικά δρώμενα αντάξια του μουσικού πολιτισμού της πόλης μας. Το φιλόμουσο κοινό θα περιμένει να απολαύσει το αγαπημένο του κουαρτέτο και σε ένα από τα μνημεία, που ο Δήμος δίνει στην πόλη για τέτοιου είδους υψηλού επιπέδου εκδηλώσεις, όπως είναι ο Άγιος Πέτρος των Δομινικανών ή ο Κούλες. Όταν μέσα σε τέτοια μνημεία, αδιάψευστους μάρτυρες της ιστορικής συνέχειας του Ηρακλείου, φιλοξενούνται τόσο σπουδαία μουσικά σύνολα ευρωπαϊκού διαμετρήματος, μέσα απ’ αυτό το αγαστό συνταίριασμα τεχνών και τη βιωματική εμπειρία των ακροατών, προκύπτει ένας ηχηρός συμβολισμός που εγγράφεται ανεξίτηλα στη συλλογική συνείδηση των πολιτών, ότι δηλ. η Αληθινή Τέχνη υπηρετεί τις Αξίες του Ανθρώπου και του Πολιτισμού.
