Πραγματοποιήθηκαν σήμερα Τρίτη 21 Φεβρουαρίου οι επετειακές εκδηλώσεις στα Ιωάννινα με αφορμή την επέτειο απελευθέρωσης της πόλης το 1912 από τον τουρκικό ζυγό..
Η εορταστική ημέρα ξεκίνησε το πρωί με δοξολογία στη Μητρόπολη Ιωαννίνων, και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο Μπιζανομάχων ενώ κορυφώθηκε με την παρέλαση.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΛΕΞΗΣ ΚΟΣΜΑΔΑΚΗΣ
Τα εθελοντικά σώματα που έδρασαν στην περιοχή της Ηπείρου ήταν το μικτό απόσπασμα Ηπείρου του υπολοχαγού Δημητρίου Μπότσαρη και δύναμη 500 Σουλιωτών και τα Σώματα Κρητών Οπλαρχηγών που έδρασαν στην περιοχή του Σουλίου για τον έλεγχο της μοναδικής ατραπού από Τσερίτσανα προς Δύο Βουνά Ολύτσικας και Δωδώνη, το απόσπασμα του Σπυρομίλιου στη Χειμάρα, τα σώματα του Συνταγματάρχη Κόρακα και η Φάλαγγα Μετσόβου στη πλευρά του Μετσόβου και Ζυγού, το σώμα των Ελλήνων Ερυθροχιτώνων γνωστών ως Γαριβαλδινών του γέροντα Ριτσιώτη Γαριβάλδη που ήλθε από την Ιταλία, σ΄ αυτό κατατάσσεται με 70 Κερκυραίους εθελοντές και ο ευγενής Κερκυραίος βουλευτής και ποιητής Λορέντζος Μαβίλης ο οποίος ξεψυχώντας μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του στο Δρίσκο στις 23 Νοεμβρίου 1912 είπε την αθάνατη φράση "Δεν ήλπιζα τέτοια τιμή, να δώσω τη ζωή μου για την Ελλάδα", οι Κρήτες εθελοντές. σε 77 σώματα δυνάμεως 3.500 ανδρών με αρχηγούς τον εκδότη της εφημερίδας "Κύρηκας" Κυριάκο Μητσοτάκη,παππού του...
σημερινού αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας και τους Ηππίτη,Δεληγιαννάκη, Μακρή, Σκουλά, Μάνο και άλλους, έτεροι 3.500 Κρήτες συγκρότησαν το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών υπό τον Αντισυνταγματάρχη Συνανιώτη, (σε κρήτες παραδόθηκε το Μπιζάνι και από Κρήτες του Συνανιώτη ακούστηκε πρώτη φορά η ιαχή ΑΕΡΑ), τον Οκτώβριο του 1912 έφθασε στην Πρέβεζα ο Ιερός Λόχος Κρητών Φοιτητών με 240 φοιτητές οι οποίοι εντάχθηκαν στο Στρατό Ηπείρου, (από αυτούς τους 240 αμούστακους ήρωες οι 160 έπεσαν νεκροί κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων) και Λόχος Κρητών δασκάλων εντάχθηκε στο Σύνταγμα του Ηπίτη.
Στο άκουσμα του πολέμου, 225 παλικάρια που ήταν εγκατεστημένα στην Αμερική συγκρότησαν τον Ιερό Λόχο Φιλαδέλφειας, γνωστό σαν Λόχο των Αμερικάνων. Τα εγκατέλειψαν όλα προκειμένου να προσφέρουν στην Πατρίδα. Με την οικονομική συνδρομή των εκεί Ηπειρωτών μίσθωσαν επιβατικό πλοίο, αγόρασαν 4 πεδινά κανόνια και οπλισμό και το Νοέμβριο 1912 εντάχθηκαν στο Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών του Συνανιώτη. Οι μισοί σκοτώθηκαν στην Αετοράχη. Από το προσκλητήριο δεν απουσίασε η Κύπρος. Σχεδόν 2.000 Κύπριοι εθελοντές προσήλθαν και πολέμησαν στα διάφορα μέτωπα της Μακεδονίας και της Ηπείρου το 1912. Ανάμεσα στους Κύπριους αγωνιστές περιλαμβάνονται και πολλά σημαίνοντα πρόσωπα της κυπριακής κοινωνίας, όπως οι τότε αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο μητροπολίτης Μελέτιος και ο δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος, ο οποίος σκοτώθηκε στον Προφήτη Ηλία Μανωλιάσας τον Δεκέμβριο 1912. Θα πρέπει να αναφερθεί και η συνδρομή των κατοίκων της Ηπείρου, ιδιαίτερα της Λάκκας Σουλίου, στα σώματα αυτά οι οποίοι ανέλαβαν το δύσκολο έργο της Διοικητικής μέριμνας ήτοι εξεύρεσης τροφίμων, παρασκευής φαγητού και περιποίησης των τραυματιών. Το έργο τους ήταν πολύ δύσκολο. Τα μέσα πρωτόγονα και τα αγαθά λιγοστά.
πηγη
α) Η έκβασή της είχε μεγάλη ηθική, ψυχολογική και στρατηγική σημασία και αποτελούσε προπομπό κατάληψης της Κορυτσάς.
β) Συμμετείχαν αρκετοί αντάρτες και από τις δύο πλευρές με εκατέρωθεν απώλειες. Το σύνολο των Αυτονομιακών δυνάμεων ήταν 425 άνδρες και οι απώλειες ήταν: Νεκροί: Ο Οπλαρχηγός Μ. Μελαδάκης, ο Λοχίας Ν. Μπουλούκος και 9 οπλίτες. Τραυματίες: ο Ίλαρχος Β. Μελάς, ο Ανθυπασπιστής Ε. Τζεφριός, οι Οπλαρχηγοί Μ. Τσόντος, Κ. Σερέτης και 23 Οπλίτες.
γ) Προκάλεσε τότε πανελλήνια συγκίνηση λόγω συμμετοχής και τραυματισμού, κατά την μάχη της Νικολίτσας, του Ίλαρχου Βασίλη Μελά, αδελφού του Παύλου Μελά.
Χαρακτηριστικά είναι όσα περί του φόνου του γενναίου Οπλαρχηγού Μιχαήλ Μελαδάκη, γράφει ο αυτόπτης μάρτυς, συγγραφέας, δημοσιογράφος, εκδότης, οργανωτής του Βορειοηπειρωτικού αγώνα και Βουλευτής Κορυτσάς Κωνσταντίνος Σκενδέρης, τα οποία και παρατίθενται.
«Ο γενναίος ούτος Οπλαρχηγός σφοδρώς μετά του σώματος αυτού επιτεθείς κατά των Αλβανών, εξετόπισεν αυτούς εκ των οχυρών θέσεών των, καταλαβών την μεταξύ Δάρδας και Άριζαν οδό.
Ενισχυθέντες μετά ταύτα οι Αλβανοί, αντεπετέθησαν κατ’ αυτού.
Ουχ ήττον απεκρούσθησαν και εξεδιώχθηκαν μέχρι του χωρίου Άριζα καταδιωκόμενοι κατά πόδας υπό του σώματος τούτου με επικαφαλής τον Αρχηγόν.
Τότε εις Αλβανός ακάλυπτος με προτεταμένον το όπλον βαδίζει κατά του Αρχηγού.
Ο Μελαδάκηςπρολαβών τον πυροβολεί. Το όπλον όμως έπαθεναφλογιστίαν, οπότε προλαβών ο Αλβανός δια μίας σφαίρας ευρούσης αυτόν κατά την καρδιακήνχώραν, άπνουν τον ρίπτει.
Ο ανδριάντας του οπλαρχηγού Μιχαήλ Ι. Μελαδάκη που έπεσε ηρωικά τον Απρίλιο του 1914 στη μάχη της Νικολίτσας, μαχόμενος για την απελευθέρωση της Ηπείρου, βρίσκεται στην παραλίμνια περιοχή των Ιωαννίνων.
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΜΙΧΑΗΛ ΜΕΛΑΔΑΚΗΣ
Ο Μελαδάκης Μιχαήλ του Ιωάννου γεννήθηκε στην Ασή-Γωνιά Χανίων το 1889.
Το 1906 σε ηλικία 17 ετών συμμετείχε ως Εθελοντής στο Μακεδονικό Αγώνα και στο σώμα του Παύλου Γύπαρη.
Σε ηλικία 23 ετών συμμετείχε ως Υπαρχηγός στο εθελοντικό σώμα του Παύλου Γύπαρη και στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1912-1913 όπου και τραυματίστηκε την 19-10-1912 στη μάχη στο χωριό Καλλιστράτη Κοζάνης.
Συμμετείχε ως Υπαρχηγός στο Εθελοντικό Σώμα του Οπλαρχηγού Ιωάννου Βρανά κατά την απελευθέρωση της Χίου (11/11 έως 21/12 1912).
Συμμετείχε στον Ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο ως Αρχηγός Εθελοντικού Σώματος υπό τον Γεώργιο Τσόντο Βάρδα (16/06 έως 28/07 1913).
Συμμετείχε ως Αρχηγός Εθελοντικού σώματος στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα του 1914 σε ηλικία 25 ετών και στην περιοχή Κορυτσάς.
Εφονεύθη μαχόμενος ηρωικά την 24-4-1914 κατά την μάχη της Νικολίτσας.
Το 1906 σε ηλικία 17 ετών συμμετείχε ως Εθελοντής στο Μακεδονικό Αγώνα και στο σώμα του Παύλου Γύπαρη.
Σε ηλικία 23 ετών συμμετείχε ως Υπαρχηγός στο εθελοντικό σώμα του Παύλου Γύπαρη και στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1912-1913 όπου και τραυματίστηκε την 19-10-1912 στη μάχη στο χωριό Καλλιστράτη Κοζάνης.
Συμμετείχε ως Υπαρχηγός στο Εθελοντικό Σώμα του Οπλαρχηγού Ιωάννου Βρανά κατά την απελευθέρωση της Χίου (11/11 έως 21/12 1912).
Συμμετείχε στον Ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο ως Αρχηγός Εθελοντικού Σώματος υπό τον Γεώργιο Τσόντο Βάρδα (16/06 έως 28/07 1913).
Συμμετείχε ως Αρχηγός Εθελοντικού σώματος στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα του 1914 σε ηλικία 25 ετών και στην περιοχή Κορυτσάς.
Εφονεύθη μαχόμενος ηρωικά την 24-4-1914 κατά την μάχη της Νικολίτσας.
Η μάχη αυτή αναφέρεται με λεπτομέρεια στον τύπο της εποχής και σε όλα τα βιβλία τα αναφερόμενα στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα του 1914 και τούτο διότι:
α) Η έκβασή της είχε μεγάλη ηθική, ψυχολογική και στρατηγική σημασία και αποτελούσε προπομπό κατάληψης της Κορυτσάς.
β) Συμμετείχαν αρκετοί αντάρτες και από τις δύο πλευρές με εκατέρωθεν απώλειες. Το σύνολο των Αυτονομιακών δυνάμεων ήταν 425 άνδρες και οι απώλειες ήταν: Νεκροί: Ο Οπλαρχηγός Μ. Μελαδάκης, ο Λοχίας Ν. Μπουλούκος και 9 οπλίτες. Τραυματίες: ο Ίλαρχος Β. Μελάς, ο Ανθυπασπιστής Ε. Τζεφριός, οι Οπλαρχηγοί Μ. Τσόντος, Κ. Σερέτης και 23 Οπλίτες.
γ) Προκάλεσε τότε πανελλήνια συγκίνηση λόγω συμμετοχής και τραυματισμού, κατά την μάχη της Νικολίτσας, του Ίλαρχου Βασίλη Μελά, αδελφού του Παύλου Μελά.
Χαρακτηριστικά είναι όσα περί του φόνου του γενναίου Οπλαρχηγού Μιχαήλ Μελαδάκη, γράφει ο αυτόπτης μάρτυς, συγγραφέας, δημοσιογράφος, εκδότης, οργανωτής του Βορειοηπειρωτικού αγώνα και Βουλευτής Κορυτσάς Κωνσταντίνος Σκενδέρης, τα οποία και παρατίθενται.
«Ο γενναίος ούτος Οπλαρχηγός σφοδρώς μετά του σώματος αυτού επιτεθείς κατά των Αλβανών, εξετόπισεν αυτούς εκ των οχυρών θέσεών των, καταλαβών την μεταξύ Δάρδας και Άριζαν οδό.
Ενισχυθέντες μετά ταύτα οι Αλβανοί, αντεπετέθησαν κατ’ αυτού.
Ουχ ήττον απεκρούσθησαν και εξεδιώχθηκαν μέχρι του χωρίου Άριζα καταδιωκόμενοι κατά πόδας υπό του σώματος τούτου με επικαφαλής τον Αρχηγόν.
Τότε εις Αλβανός ακάλυπτος με προτεταμένον το όπλον βαδίζει κατά του Αρχηγού.
Ο Μελαδάκηςπρολαβών τον πυροβολεί. Το όπλον όμως έπαθεναφλογιστίαν, οπότε προλαβών ο Αλβανός δια μίας σφαίρας ευρούσης αυτόν κατά την καρδιακήνχώραν, άπνουν τον ρίπτει.
Οι άνδρες του αμέσως φονεύουσι τον Αλβανόν. Περί το σώμα του Αρχηγού Μελαδάκη διεξήχθη επί μίαν περίπου ώραν πάλη λυσσώδης, ίνα παραλάβωσι το σώμα του ατυχούς Αρχηγού. Δυστυχώς δεν το κατώρθωσαν, παρά τας ηρωικάςπροσπαθείας των. Κατά την μάχηνταύτην τρεις γενναίοι, ο Χρήστος Κοκκίνης, εκ του χωρίου Αγία Θέκλα της Κεφαλληνίας, ο Ιωάννης Καραγιάννης, εκ Καστρί Κυνουρίας και ο Γεώργιος Αράπης, εκ Καλαμών, κατώρθωσαν να φθάσωσι το πτώμα του Μελαδάκη και αποσπάσωσι την τσάντα και το περίστροφόν του.
Ούτω το πτώμα του ήρωος Μελαδάκη, παρέμεινε εις χείρας των Αλβανών, οίτινες την επομένην το εφωτογράφησανδιανείμοντες αντίτυπα της εικόνος.
Πανταχού υπήρχεν ιδέα, γράφει ο αυτόπτης μάρτυς, ότι οι Αλβανοί σέβονται τους γενναίους και δη τους πίπτοντας εις το πεδίον της μάχης.
Δυστυχώς διέψευσαν τούτο.
Διότι το πτώμα του Μελαδάκη, ως και λοιπών, μετά την φωτογράφησιν αυτών, τα κατακρεούργησαν και τα οποία άταφα άφησαν εις την διάκρισιν των κυνών και ορνέων.
Μετά ταύτα οι φιλότιμοι Δαρδιώται συνέλεξαν τα τήδε κακείσε διεσπαρμένα οστά, τα οποία έθαψαν μετά πάσης τιμής και επισημότητας».
Ούτω το πτώμα του ήρωος Μελαδάκη, παρέμεινε εις χείρας των Αλβανών, οίτινες την επομένην το εφωτογράφησανδιανείμοντες αντίτυπα της εικόνος.
Πανταχού υπήρχεν ιδέα, γράφει ο αυτόπτης μάρτυς, ότι οι Αλβανοί σέβονται τους γενναίους και δη τους πίπτοντας εις το πεδίον της μάχης.
Δυστυχώς διέψευσαν τούτο.
Διότι το πτώμα του Μελαδάκη, ως και λοιπών, μετά την φωτογράφησιν αυτών, τα κατακρεούργησαν και τα οποία άταφα άφησαν εις την διάκρισιν των κυνών και ορνέων.
Μετά ταύτα οι φιλότιμοι Δαρδιώται συνέλεξαν τα τήδε κακείσε διεσπαρμένα οστά, τα οποία έθαψαν μετά πάσης τιμής και επισημότητας».
Για τους Αλβανούς ο θάνατος του Οπλαρχηγού Μιχαήλ Μελαδάκη είχε ιδιαίτερη σημασία αφού υπάρχει η σχετική, όπως την περιγράφει ο Κωνσταντίνος Σκενδέρης, φωτογραφία των Αλβανών με τους νεκρούς Έλληνες. Φωτογραφία που διανεμήθηκε ευρέως.
Μετά θάνατον απενεμήθη στον Οπλαρχηγό Μιχαήλ Μελαδάκη το υπ’ αρίθμ. 181/10-10-1914 Δίπλωμα απονομής Σιδηρούν Πολεμικού Σταυρού Βορειοηπειρωτικού Αγώνος 1914.
Μετά θάνατον απενεμήθη στον Οπλαρχηγό Μιχαήλ Μελαδάκη το υπ’ αρίθμ. 181/10-10-1914 Δίπλωμα απονομής Σιδηρούν Πολεμικού Σταυρού Βορειοηπειρωτικού Αγώνος 1914.
Στο Γενικό Επιτελείο Στρατού/Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού και εις τις «Καταστάσεις φονευθέντων και τραυματισθέντων εις τον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα 1914» ο Οπλαρχηγός Μιχαήλ Μελαδάκης είναι ο ένας εκ των δύο πεσόντων αγωνιστών εις την κατηγορίαν του Αρχηγού.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 1824/15-04-1926 πράξη του χορήγησε τιμητική σύνταξη ανθυπολοχαγού στην μητέρα και αδελφές του νεκρού οπλαρχηγού Μιχάλη Μελαδάκη.
Με την αριθμ. 309961/21-12-1936 απόφαση του Υπουργού των στρατιωτικών που δημοσιεύθηκε στο αριθμ. 254/29-12-1936 ΦΕΚ, Ο Μελαδάκης Μιχαήλ αναγνωρίζεται αγωνιστής του Βορειοηπειρωτικού Αγώνα και στην κατηγορία του Αρχηγού.
Την 27 Ιαν 1953 Προήχθη στο βαθμό του Υπολοχαγού ως φονευθείς κατά την μάχη της Νικολίτσας Ηπείρου ηγούμενος εθελοντικού αποσπάσματος ΕΔΥΕΑ 66/53.
Ο Δήμος Ιωαννίνων με την υπ’ αριθμόν 563/2005 Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ετίμησε τον Οπλαρχηγό Μελαδάκη Μιχαήλ, δίνοντας το όνομά του σε δρόμο της πόλεως των Ιωαννίνων.
Ο Σύλλογος Κρητών Ηπείρου άέ τησε στις 13 Μαρτίου του 2009 τον ανδριάντα του Οπλαρχηγού Μιχάλη Μελαδάκη στην πόλη των Ιωαννίνων.
Ιωάννης Γ. Μελαδάκης, παθολόγος
Το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 1824/15-04-1926 πράξη του χορήγησε τιμητική σύνταξη ανθυπολοχαγού στην μητέρα και αδελφές του νεκρού οπλαρχηγού Μιχάλη Μελαδάκη.
Με την αριθμ. 309961/21-12-1936 απόφαση του Υπουργού των στρατιωτικών που δημοσιεύθηκε στο αριθμ. 254/29-12-1936 ΦΕΚ, Ο Μελαδάκης Μιχαήλ αναγνωρίζεται αγωνιστής του Βορειοηπειρωτικού Αγώνα και στην κατηγορία του Αρχηγού.
Την 27 Ιαν 1953 Προήχθη στο βαθμό του Υπολοχαγού ως φονευθείς κατά την μάχη της Νικολίτσας Ηπείρου ηγούμενος εθελοντικού αποσπάσματος ΕΔΥΕΑ 66/53.
Ο Δήμος Ιωαννίνων με την υπ’ αριθμόν 563/2005 Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ετίμησε τον Οπλαρχηγό Μελαδάκη Μιχαήλ, δίνοντας το όνομά του σε δρόμο της πόλεως των Ιωαννίνων.
Ο Σύλλογος Κρητών Ηπείρου άέ τησε στις 13 Μαρτίου του 2009 τον ανδριάντα του Οπλαρχηγού Μιχάλη Μελαδάκη στην πόλη των Ιωαννίνων.
Ιωάννης Γ. Μελαδάκης, παθολόγος
