Σε κάθε βήμα της πλοήγησης μας στο διαδίκτυο «προσφέρουμε» προσωπικές πληροφορίες. Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν νέες προκλήσεις για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς στο διαδίκτυο δεν υφίστανται σύνορα. Η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει καθιερώσει, από το 2006, την 28η Ιανουαρίου ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Ο εορτασμός της ημέρας αυτής αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ, να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, μικροί μεγάλοι, τη σημασία προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων. Είμαστε σχεδόν αδιάφοροι πάνω σε αυτό το θέμα γιατί δεν έχουμε αντιληφθεί τους κινδύνους που μπορούν να δημιουργηθούν. Αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να προέλθουν είτε από λάθος χρήση, είτε από κακή πρόθεση κάποιου τρίτου, είτε και τα δύο μαζί.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνίστανται σε οποιαδήποτε πληροφορία σχετίζεται με ένα φυσικό πρόσωπο, χωρίς να έχει σημασία αν η πληροφορία αναφέρεται στον ιδιωτικό, τον επαγγελματικό ή τον δημόσιο βίο του εκάστοτε προσώπου. Τα προσωπικά δεδομένα ποικίλλουν και μπορούν, επί παραδείγματι, να είναι ένα ονοματεπώνυμο, μια φωτογραφία, μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα στοιχεία ενός τραπεζικού λογαριασμού, στοιχεία που έχουν αναρτηθεί σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, πληροφορίες σχετικά με το ιατρικό ιστορικό ή η διεύθυνση IP ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα είναι τα δεδομένα που αφορούν στη φυλετική ή εθνική προέλευση, στα πολιτικά φρονήματα, στις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, στη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, στην υγεία, στην κοινωνική πρόνοια και στην ερωτική ζωή καθώς και σε σχετικές πληροφορίες για ποινικές διώξεις ή καταδίκες.
Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ «ΘΩΡΑΚΙΖΕΙ» ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 14/4/2016 ψηφίστηκε ένα σύνολο νέων διατάξεων που μεταβάλλει εκ βάθρων την προστασία προσωπικών δεδομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους περιθώριο δύο ετών για να μεταφέρουν τις διατάξεις στο εθνικό τους δίκαιο (εως την Άνοιξη του 2018).
ΤΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΙΣΧΥΣΟΥΝ:
* Προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών: για τους κάτω των 16 ετών δεν αρκεί η συγκατάθεσή τους για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, αλλά χρειάζεται και η συγκατάθεση της/του κηδεμόνα.
* Δικαίωμα στη λήθη: όταν εκλείπει ο λόγος της επεξεργασίας των δεδομένων ή το υποκείμενο αίρει την συγκατάθεσή του (σε περίπτωση που αυτή είναι αναγκαία), ή όταν τα δεδομένα υποβλήθηκαν σε παράνομη επεξεργασία κ.τ.λ. το υποκείμενο έχει δικαίωμα να ζητήσει την διαγραφή των δεδομένων και ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει υποχρέωση άμεσα να τα διαγράψει και, αν τα έχει δημοσιοποιήσει, να ενημερώσει και όλους τους άλλους που τα έχουν αναδημοσιεύσει ότι το υποκείμενο ζήτησε την διαγραφή τους.
* Δικαίωμα φορητότητας των δεδομένων: το υποκείμενο έχει δικαίωμα να ζητά από τον υπεύθυνο επεξεργασίας να λαμβάνει τα δεδομένα σε κοινώς αναγνωρίσιμο μορφότυπο, καθώς και την απευθείας διαβίβαση των δεδομένων του σε άλλον υπεύθυνο επεξεργασίας.
* Νέα προστασία στην αστυνομική και δικαστική επεξεργασία δεδομένων.
* Διάκριση προσωπικών δεδομένων που βασίζονται σε γεγονότα από αυτά που βασίζονται σε εκτιμήσεις (αυτό ίσχυε και με την Απόφαση - πλαίσιο αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε μέχρι τώρα στην Ελλάδα).
* Εφαρμογή των κανόνων και στις αρχές που είναι υπεύθυνες για την δίωξη των εγκλημάτων - αυτό σημαίνει ότι και η Εισαγγελία δεσμεύεται από τις διατάξεις της Οδηγίας.
ΠΩΣ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Η χρήση φωτογραφιών και βίντεο στην επικοινωνία των νέων αυξάνεται όλο και περισσότερο. Πολλά κοινωνικά δίκτυα, εφαρμογές και υπηρεσίες έχουν γίνει δημοφιλή τα τελευταία χρόνια λόγω της ευκολίας με την οποία οι χρήστες δημιουργούν, επεξεργάζονται και κοινοποιούν φωτογραφίες και βίντεo. Ιδιαίτερα τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι κοινοποιούν χωρίς πολλές φορές να σκεφτούν τις συνέπειες των πράξεων τους οτιδήποτε κάνουν, από το που βρίσκονται, με ποιους είναι, μέχρι το πως αισθάνονται την κάθε στιγμή. Και πολλοί γονείς όμως συνηθίζουν να «ανεβάζουν» φωτογραφίες των παιδιών τους στα κοινωνικά δίκτυα χωρίς να σκέφτονται τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει στη μετέπειτα ζωή του παιδιού τους αυτή η ενέργεια.
ΠΩΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΟ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΟΥΜΕ
Οι λόγοι που μπαίνουμε στη διαδικασία να ανεβάσουμε μια φωτογραφία είναι πολλοί και ποικίλοι. Πολλές φορές όμως η φωτογραφία που ανεβάσαμε π.χ για να γίνουμε αρεστοί στους συμμαθητές μας μπορεί να μας βάλει σε κίνδυνο. Μέσω της φωτογραφίας μπορεί κάποιος να ανακαλύψει το που μένουμε , σε ποιο σχολείο πηγαίνουμε, που συχνάζουμε, με ποιους κάνουμε παρέα και άλλες προσωπικές πληροφορίες που σίγουρα δε θα εμπιστευόμασταν σε έναν άγνωστο. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο ποιες πληροφορίες «μοιραζόμαστε» στο διαδίκτυο και να σκεφτόμαστε διπλά πριν κοινοποιήσουμε οτιδήποτε. Όταν μάλιστα στη φωτογραφία που σκοπεύουμε να κοινοποιήσουμε απεικονίζονται και άλλα πρόσωπα είναι ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ μας να ζητάμε τη σύμφωνη γνώμη τους πριν προβούμε σε οποιαδήποτε ενέργεια
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
* Προσπαθήστε να έχετε υπό έλεγχο τα προσωπικά σας δεδομένα.
* Ρωτήστε όσους σας τα ζητούν γιατί είναι απαραίτητα τα δεδομένα σας – Σκεφτείτε ποιος είναι αυτός που τα ζητάει. Είναι κάποιος που εμπιστεύεστε; Πώς πρόκειται να τα χρησιμοποιήσει; Θα τα αποστείλει σε άλλους και, αν ναι, σε ποιους;
* Σκεφτείτε πριν αποκαλύψετε δεδομένα – Αν λαμβάνετε γράμματα, e-mails, μηνύματα στο κινητό ή στο Facebook που σας ζητούν πληροφορίες, μην απαντήσετε αν δεν είστε σίγουροι από ποιον προέρχονται.
* Να διαβάζετε προσεκτικά τα «ψιλά γράμματα» - Κάποιες εταιρείες μπορεί να γράφουν εκεί όρους για την χρησιμοποίηση των δεδομένων σας π.χ. για διαφημιστικούς σκοπούς. Θυμηθείτε ότι πρέπει πάντα να δίνετε τη συγκατάθεσή σας γι’ αυτό.
* Να διαβάζετε την πολιτική ιδιωτικότητας στις ιστοσελίδες που επισκέπτεστε – μάθετε πώς χρησιμοποιούν τα δεδομένα σας π.χ. αν εγκαθιστούν αρχεία cookies και αν προωθούν τις πληροφορίες που σας αφορούν σε διαφημιστικές εταιρείες.
* Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας – Αν δεν είστε σίγουροι για την ασφάλεια μιας ιστοσελίδας ή δεν νιώθετε άνετα με τον τρόπο που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τα προσωπικά σας δεδομένα, προτιμήστε σε κάποια άλλη.
* Χρησιμοποιήστε διαφορετικά συνθηματικά στους λογαριασμούς σας (π.χ. e-mail, Facebook, Twitter). Επιλέξτε συνθηματικά που είναι εύκολο να θυμάστε, αλλά δύσκολο για τους άλλους να μαντέψουν.
* Σκεφτείτε ποιος μπορεί να βλέπει τα δεδομένα σας – Μην επισκέπτεστε ιστοσελίδες που δεν θα θέλατε οι άλλοι να γνωρίζουν όταν χρησιμοποιείτε «κοινόχρηστους» υπολογιστές.
* Θυμηθείτε να αποσυνδέεστε από τις ιστοσελίδες, στις οποίες έχετε εισέλθει/συνδεθεί με χρήση συνθηματικών (π.χ. όταν κάνετε αγορές από το διαδίκτυο ή την ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης).
* Κρατήστε τον υπολογιστή σας ασφαλή – Χρησιμοποιήστε προγράμματα τείχους ασφαλείας (firewall) και προστασίας από ιούς (antivirus). Φροντίστε τα προγράμματα αυτά να είναι ενημερωμένα.
* Αν ανακαλύψετε ότι κάποιος παραβιάζει τα προσωπικά σας δεδομένα, όπως π.χ. ότι τα συλλέγει ή τα δημοσιοποιεί (π.χ. «ανεβάζει» φωτογραφίες σας στο διαδίκτυο) χωρίς τη συγκατάθεσή σας, μπορείτε να απευθυνθείτε στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων για να σας βοηθήσει.
To SaferInternet4Kids (www.saferinternet4kids.gr) είναι το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου από τον Ιούλιο του 2016. Μάθετε νέα και άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες από τη σελίδα μας στο Facebook (https://www.facebook.com/SaferInternet4Kids-233337290392828) και ακολουθήστε μας στο Twitter (https://twitter.com/SaferInt4Kids).
