Ύστερα από ενάμιση αιώνα θα ακουστούν πάλι άγνωστα κάλαντα της Κρήτης σε μια πρωτότυπη χριστουγεννιάτικη εκδήλωση που οργανώνει το Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης «Αγία Αικατερίνη Συναϊτών» και θα πραγματοποιηθεί σήμερα Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου στις 7 το απόγευμα με τον γενικό τίτλο «Χριστούγεννα στο Μουσείο…»
Στα παλιά κρητικά κάλαντα, που θα ακουστούν σε διάφορες παραλλαγές, δεν διασώζεται μόνο το γλωσσικό ιδίωμα αλλά και το ήθος, η λαϊκή ευλάβεια των Κρητικών μιας άλλης εποχής, όπως και το μέλος που έχει τις ρίζες του στη μουσική παράδοση της ελληνικής αρχαιότητας.
Κεντρικός ομιλητής ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας κ.κ. Κύριλλος που θα αναπτύξει το θέμα
«Η εορτή των Χριστουγέννων μέσα από την εικόνα της Γεννήσεως…. »
Με τον ακριβή και πληθωρικό λόγο του ο Σεβασμιώτατος θα μας οδηγήσει στο βαθύτερο νόημα της μεγάλης αυτής εορτής της Χριστιανοσύνης και στα μηνύματα που εκπέμπουν οι εικόνες των ορθοδόξων ναών.
Στη συνέχεια η επιμελήτρια του Μουσείου κ. Έφη Ψιλάκη θα αναλύσει την πολυπρόσωπη εικόνα «Τι Σοι προσενέγκωμεν, Χριστέ», που αποτελεί μια σημαντική έμπνευση της βυζαντινής ζωγραφικής καθώς εικονογραφεί το γνωστό χριστουγεννιάτικο ύμνο, προσωποποιεί τη φύση και μεταφέρει τη συμμετοχή του σύμπαντος κόσμου στο μέγα γεγονός της Γέννησης .
Το μουσικό τμήμα της εκδήλωσης επιμελήθηκε ο καθηγητής μουσικής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης κ. Ανδρέας Γιακουμάκης, που έχει μελετήσει τα μουσικά χειρόγραφα του Παύλου Βλαστού και έχει εντοπίσει τις ξεχασμένες σήμερα παραλλαγές των κρητικών καλάντων. Θα συμμετέχει ολιγομελής χορωδία.
Παράλληλα με τις ομιλίες, τα κάλαντα και τους ύμνους θα προβάλλονται σε μεγάλη οθόνη λεπτομέρειες από εικόνες καθώς και λαογραφικό υλικό. Λόγος, μουσική και εικόνα συνδυάζονται αρμονικά για να δημιουργήσουν μια ξεχωριστή προεόρτια ατμόσφαιρα στο μουσείο – κόσμημα του Ηρακλείου.
ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Τα παλιά κρητικά κάλαντα καταγράφηκαν στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα από έναν σημαντικότατο λόγιο της Κρήτης εκείνης της εποχής, τον Παύλο Βλαστό, που δίκαια θεωρείται σήμερα «πατέρας της κρητικής λαογραφίας». Ο Βλαστός, που γεννήθηκε στο Αμάρι του 1832 γνώριζε τον λαϊκό πολιτισμό της Κρήτης, τον αγάπησε με πάθος και μας άφησε πολύτιμη παρακαταθήκη μερικές δεκάδες χειρόγραφους τόμους που βρίσκονται σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, στα Χανιά. Ευτύχησε να διαθέτει αξιόλογη παιδεία καθώς και γνώσεις βυζαντινής σημειολογίας (υπήρξε μάλιστα και ιεροψάλτης στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά Ηρακλείου) και αξιοποίησε τις γνώσεις του διασώζοντας έθιμα, συνήθειες, γεωργικές και αστρονομικές παρατηρήσεις, τραγούδια, εορταστικούς αγερμούς και πολλά άλλα που μας δίνουν σήμερα μια εντυπωσιακή εικόνα για την Κρήτη του 19ου αιώνα. Σε πολλά από τα άσματα που κατέγραψε δεν διέσωσε μόνο το κείμενο αλλά και το μέλος, γεγονός που καθιστούν τα μουσικά του χειρόγραφα πολύτιμα για τους μελετητές του πολιτισμού μας.
Ο καθηγητής μουσικής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης κ. Ανδρέας Γιακουμάκης, μελετητής του μουσικών χειρογράφων του Βλαστού, επέλεξε ειδικά για την εκδήλωση του Μουσείου παραλλαγές χριστουγεννιάτικων καλάντων δίνοντας έμφαση σ’ αυτές που δεν ακούγονται πλέον αλλά αποτελούν αξιόλογες μαρτυρίες για τη μελέτη του κρητικού πολιτισμού, όπως είναι τα κάλαντα των «Ορεινών Κρητών με τα οποία θα κλείσει η εκδήλωση.
