Ο Νικηθιανός ,το Νικηθιανό, στων Νικηθιανών ,των Νικηθιανών ,με όλες αυτες τις ονομασίες συναντάμε στο διάβα των αιώνων το χωριό, που βρίσκεται μεταξύ παλαιού αμάξιτου και Εθνικής Οδού , 1'5 χιλιόμετρο , ανατολικά της Νέαπολης ,έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας της Δημοτικής Ενότητας Νεαπολης του Δήμου Αγίου Νικολάου.Στις απογραφές καταγράφεται απο το 1851 και μετά .Ενα μεγάλο μυλοτόπι, που ειναι τμήμα του , η αμφιθεατρική θέση του στη σκάφη του Μεραμπέλλου καθώς και η παραδοσιακή του αρχιτεκτονική τον καθιστούσαν και τον καθιστουν μοναδικό .
Ομως η εικόνα των φωτογραφιών του κειμένου ειχε την τύχη όλων των παραδοσιακών οικισμών της Κρήτης .Η διάνοιξη της Εθνικής Οδόυ, σιγά που πέντε έξι καταλύματα ανεμομυλων θα εμπόδιζαν την "ανάπτυξη" ,αποτελείωσε το κακό .Ταυτοχρονα μερικά χιλίομετρα πιο πίσω γινόταν ολόκληρη σήραγγα για να προστατεύει η χάρις του Αγιου τους διερχόμενους οδηγούς. Βεβαια ο τουρισμός ειχε αρχίσει, αλλά σιγά μην έρχονται οι τουρίστες για αυτα στη χώρα μας.
Σήμερα ψάχνουμε την προβολή δια των θαλαμηγών πλουσίων Αράβων ή να συνδεθέι η ανασκαφή της Αμφίπολης με τον Νέαρχο το Λάτιο, ενώ είχαμε και έχουμε το θησαυρό στα χέρια μας τον οποίο δεν εκτιμούμε και παρατηρούμε αδιάφοροι τη φθορά του. Η διάσωση του πολιτισμού απο τους πολιτιστικούς συλλόγους , στην περιοχή εξαντλείται στην ανακάλυψη μιας γιορτής ενός είδους και στη διοργάνωση του σχετικού γλεντιού