Δυο φορές το χρόνο, 20 Μαρτίου και 22 Σεπτεμβρίου, ο νοητός άξονας της Γης ευθυγραμμίζεται παράλληλα και σε ορθή γωνία με τον άξονα του Ήλιου. Τη συγκεκριμένη στιγμή ο Ήλιος βρίσκεται σε ευθεία κατακόρυφα με τον Ισημερινό της Γης, με αποτέλεσμα η νύχτα και η ημέρα να έχουν ίση διάρκεια σε οποιοδήποτε σημείο της γήινης επιφάνειας.
Η Φθινοπωρινή ισημερία (22 Σεπτεμβρίου)καθορίζει την έναρξη του Φθινόπωρου, που εκτείνεται μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο (21-22 Δεκεμβρίου). Η διάρκεια της ημέρας συνεχώς μειώνεται, κατά 2 περίπου λεπτά το 24ωρο, ενώ αντίστοιχα μεγαλώνει η διάρκεια της νύχτας κατά 2΄.Έτσι στις 21-22 Δεκεμβρίου η διάρκεια της ημέρας είναι 9 ώρες και η νύχτα 15 ώρες. Το ίδιο αυτό χρονικό διάστημα συμβαίνουν τα αντίθετα στο νότιο ημισφαίριο της Γης. Έχουν Άνοιξη, οι ημέρες τους συνεχώς μεγαλώνουν και οι νύχτες τους μικραίνουν. Κατά τη Φθινοπωρινή ισημερία (22 Σεπτεμβρίου) αρχίζει μια 6/μηνη περίοδος συνεχόμενης ημέρας στο Νότιο πόλο και μια 6/μηνη νύχτα, αντίστοιχα, για το Βόρειο. Ακριβώς τα αντίθετα συμβαίνουν για το Βόρειο και Νότιο πόλο κατά την Εαρινή ισημερία.
Η Φθινοπωρινή ισημερία (22 Σεπτεμβρίου)καθορίζει την έναρξη του Φθινόπωρου, που εκτείνεται μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο (21-22 Δεκεμβρίου). Η διάρκεια της ημέρας συνεχώς μειώνεται, κατά 2 περίπου λεπτά το 24ωρο, ενώ αντίστοιχα μεγαλώνει η διάρκεια της νύχτας κατά 2΄.Έτσι στις 21-22 Δεκεμβρίου η διάρκεια της ημέρας είναι 9 ώρες και η νύχτα 15 ώρες. Το ίδιο αυτό χρονικό διάστημα συμβαίνουν τα αντίθετα στο νότιο ημισφαίριο της Γης. Έχουν Άνοιξη, οι ημέρες τους συνεχώς μεγαλώνουν και οι νύχτες τους μικραίνουν. Κατά τη Φθινοπωρινή ισημερία (22 Σεπτεμβρίου) αρχίζει μια 6/μηνη περίοδος συνεχόμενης ημέρας στο Νότιο πόλο και μια 6/μηνη νύχτα, αντίστοιχα, για το Βόρειο. Ακριβώς τα αντίθετα συμβαίνουν για το Βόρειο και Νότιο πόλο κατά την Εαρινή ισημερία.
Τα ηλιοστάσια είναι δύο:
Χειμερινό και Θερινό. Λέγονται ηλιοστάσια, γιατί στιγμιαία συμβαίνει στάση και αλλαγή της κίνησης της γης σχετικά με το νοητό κάθετο άξονά της. Για το Βόρειο ημισφαίριο της Γης το Χειμερινό ηλιοστάσιο είναι 21-22 Δεκεμβρίου. Καθώς περιστρέφεται η Γη και συγχρόνως κινείται σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ήλιο, στρέφει διαρκώς και περισσότερο το Βόρειο ημισφαίριο προς τον Ήλιο, με αποτέλεσμα στο ημισφαίριο αυτό να αυξάνει η διάρκεια της ημέρας πέραν των 9 ωρών, για να φτάσει στις 21 Μαρτίου( Εαρινή ισημερία) στις 12 ώρες και κατά το Θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου) στις 15 ώρες. Από την ημερομηνία αυτή η κίνηση της Γης ως προς το νοητό άξονά της και τη θέση του Ήλιου αλλάζει. Στρέφει διαρκώς και περισσότερο το Νότιο ημισφαίριο προς τον Ήλιο, που έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνεται διαρκώς στο ημισφαίριο αυτό η διάρκεια της ημέρας, ενώ στο δικό μας, το Βόρειο ημισφαίριο, μικραίνει αντίθετα η διάρκεια της ημέρας και ισόποσα μεγαλώνει η διάρκεια της νύχτας, ώστε, όταν φτάσομε στη Φθινοπωρινή ισημερία(22 Σεπτεμβρίου) η διάρκεια ημέρας και νύχτας να είναι ακριβώς η ίδια, 12 ώρες. Το ίδιο συνεχίζεται μέχρι το Χειμερινό ηλιοστάσιο (21-22 Δεκεμβρίου), για να φτάσει η μεν ημέρα στις 9 ώρες η δε νύχτα στις 15 ώρες για το Βόρειο ημισφαίριο και ακριβώς αντίθετα για το Νότιο ημισφαίριο.
Οι 4 εποχές του έτους στη Βόρεια και Νότια εύκρατη ζώνη της Γης οφείλονται στη θέση που παίρνει ο νοητός άξονας της Γης σε σχέση με τον Ήλιο, κατά την περιστροφή και περιφορά της Γης μας γύρω από τον ήλιο σε ελλειπτική τροχιά και στην απόστασή της από αυτόν. Είναι όμως αντίθετες. Όταν εμείς στο Βόρειο ημισφαίριο έχομε Φθινόπωρο, στο Νότιο έχουν Άνοιξη. Όταν έχομε χειμώνα, στο Νότιο έχουν καλοκαίρι.Στην Τροπική ζώνη της Γης, όπως και στις δύο Πολικές, Βόρεια και Νότια, δεν υπάρχει διαφοροποίηση των εποχών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά αρχαιοελληνικά ημερολόγια, όπως των Λακεδαιμονίων και των Μακεδόνων, είχαν ως αφετηρία (Πρωτοχρονιά) τη Φθινοπωρινή Ισημερία.
Φθινόπωρο, λοιπόν, από σήμερα. Μας το έδειξε και ο σημερινός ουρανός , ο σκεπασμένος με σταχτόμαυρα σύννεφα και ο βροχερός καιρός σε όλη σχεδόν τη χώρα μας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά αρχαιοελληνικά ημερολόγια, όπως των Λακεδαιμονίων και των Μακεδόνων, είχαν ως αφετηρία (Πρωτοχρονιά) τη Φθινοπωρινή Ισημερία.
Φθινόπωρο, λοιπόν, από σήμερα. Μας το έδειξε και ο σημερινός ουρανός , ο σκεπασμένος με σταχτόμαυρα σύννεφα και ο βροχερός καιρός σε όλη σχεδόν τη χώρα μας.
ΚΑΛΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ σε όλους!!!
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΜΜ. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΑΚΗΣ
συνταξιούχος δάσκαλος
συνταξιούχος δάσκαλος
