Με
την ονομασία Διακαινήσιμος ή Διακαινήσιμος εβδομάδα, ή Εβδομάδα
Διακαινησίμου (επίσημα: Διακαινήσιμος εβδομάς), ονομάζεται κατά
τη χριστιανικό εορτολόγιο η εβδομάδα που αρχίζει από την Κυριακή
του Πάσχα και λήγει την αμέσως επόμενη, την Κυριακή του Θωμά.
Η
ονομασία της οφείλεται πιθανότατα στο γεγονός ότι κατά τη νύχτα του
Μεγάλου Σαββάτου προς Κυριακή του Πάσχα βαπτιζόταν ομαδικά οι
κατηχούμενοι οπότε και άρχιζε η πνευματική ανακαίνιση τους. Σε ένδειξη
αυτής της ανακαίνισης και ταυτόχρονα αναγέννησης και "πνευματικής
καθαρότητας οι νεοβαπτισμένοι έφεραν καθ΄ όλην αυτή την εβδομάδα λευκά
ενδύματα, εξ ου και αποκαλούμενη "λευκή εβδομάδα". Ο Αυγουστίνος
χαρακτηρίζει επίσης την ίδια εβδομάδα ως "οκτώ ημέρες των νεοφύτων" (ή
νεοβαπτισθέντων ή και νεοφωτίστων).
Κατά
την Διακαινήσιμο εβδομάδα επιτρέπεται η κατάλυση πάντων, ενώ κατά τους
παλαιότερους χρόνους ολόκληρη η εβδομάδα αυτή χαρακτηριζόταν αργία από
κάθε εργασία (κανόνας Νικηφόρου του ομολογητού). Ο 6ος όμως κανόνας της
εν Τρούλλω (Κωνσταντινούπολη), Πενθέκτης Συνόδου συνιστά στους
χριστιανούς καθ΄ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας τον καθημερινό
εκκλησιασμό. Μάλιστα κατά τους πρώτους χρόνους στην εβδομάδα αυτή
απαγορεύονταν και τα οποιαδήποτε θεάματα.
Ειδικότερα
στη Κωνσταντινούπολη η Διακαινήσιμος εβδομάδα εορτάζονταν με ιδιαίτερη
λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια. Ο Αυτοκράτορας καλούσε του νεοφώτιστους
καθώς και πτωχούς σε πλούσιο γεύμα, ενώ κατά την ημέρα Πέμπτη της
Διακαινησίμου δέχονταν τον κλήρο προσφέροντας τιμητικό γεύμα
στον Πατριάρχη και στους περί αυτόν. Πολλά όμως και πλούσια δώρα
διένειμαν οι Αυτοκράτορες και σε επίσημες επισκέψεις που διενεργούσαν
αυτή την εβδομάδα. Ακόμη απέλυαν από τις φυλακές κατάδικους για ελαφρά
εγκλήματα.
