Ο Πατριάρχης
Ο 72-χρονος Ψαραντώνης (Αντώνης Ξυλούρης) είναι αδελφός του δεξιοτέχνη λαουτιέρη Γιάννη Ξυλούρη και του θρυλικού Νίκου Ξυλούρη, που με τα τραγούδια του έγινε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.
Όταν ήταν δυο ετών το χωριό της οικογένειάς του, τα Ανώγεια, κάηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς και οι εναπομείναντες κάτοικοι βασίστηκαν στη μουσική για παρηγοριά, ελπίδα και θάρρος. Έφυγε από τα Ανώγεια στα σαράντα του και άρχισε να γίνεται γνωστός για το ιδιαίτερο, πολύ προσωπικό ύφος που έφερε στην κρητική μουσική. Απέκτησε σταδιακά φανατικούς θαυμαστές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ζει στο Ηράκλειο και αγνοώντας τα χρόνια, συνεχίζει να παίζει σε συναυλίες ανά τον κόσμο.
Ο πρωτότοκος
Ο Ψαρογιώργης (Γιώργης Ξυλούρης), πρωτότοκος γιος του Ψαραντώνη, είναι ένας γοητευτικός πενηντάρης που που θα έκανε τα πάντα για την γυναίκα και τα παιδιά του. Παντρεύτηκε νέος και εγκαταστάθηκε στην Αυστραλία όπου και έκανε τρία παιδιά. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 επέστρεψε στην Κρήτη.
Γνωστός λαουτιέρης και τραγουδιστής, ακολουθεί τα χνάρια του πατέρα του και των θείων του. Η γυναίκα του, Σίλα, προέρχεται από μια Αυστραλιανή οικογένεια μουσικών με Ιρλανδικές καταβολές.
Τα εγγόνια
Ο 20-χρονος Νίκος και ο 20-χρονος Αντώνης είναι οι δύο γιοί του Γιώργη. Πολλά υποσχόμενοι μουσικοί, έχουν μεγαλώσει κουβαλώντας το βάρος του ονόματος των Ξυλούρηδων. Ο Νίκος παίζει λύρα και τόμπακ, ενώ ο Αντώνης λαούτο και μαντολίνο.
Είναι η γενιά του my-space που τολμά να αναμείξει τα παραδοσιακά όργανα με ηλεκτρονικά βιολιά και ροκ ήχους. Παράλληλα με την κρητική μουσική, και οι δύο συνθέτουν και παίζουν ηλεκτρονική μουσική.
Ο Νίκος και ο Αντώνης ολοκληρώνουν τις σπoυδές τους στην Αυστραλία. Θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα επιστρέψουν στην Κρήτη -παρά τη δύσκολη οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα- ή αν θα παραμείνουν στην Αυστραλία.
Η Απολλωνία είναι 16 χρονών και τον Ιανουάριο 2013 ταξίδεψε στην Αυστραλία για να συνεχίσει το σχολείο και τις σπουδές της εκεί. Παίζει τόμπακ, που έμαθε από τον γνωστό Πέρση δάσκαλο Pedram Khavarzamini. Παράλληλα, μαθαίνει τραγούδι και Ιρλανδικά παραδοσιακά τραγούδια στο βιολί.
Όμως, εκτός από τον Ψαραντώνη, τον αδελφό του Ψαρογιάννη και τον Γιώργη, οι Ξυλούρηδες είναι μια πολυμελής οικογένεια, με πολλούς ακόμα σημαντικούς μουσικούς που συνεχίζουν την κρητική παράδοση και ακολουθούν τους δικούς τους δημιουργικούς δρόμους.
Ενδεικτικά, αναφέρουμε τα παιδιά του Ψαραντώνη που διακρινονται διεθνώς, την Νίκη Ξυλούρη στο τραγούδι και τα κρουστά, και τον Λάμπη Ξυλούρη, στη σύνθεση και τα έγχορδα.
Η κληρονομιά αυτή συνεχίζεται και εμπλουτίζεται και απο την νεότερη γενιά. Εκτός από τα παιδιά του Γιώργη, τη μουσική παράδοση της οικογένειας συνεχίζουν και τα υπόλοιπα εγγόνια του Ψαραντώνη: ο Αντώνης και ο Γιώργος Στιβακτάκης, γιοί της Ελευθερίας, καθώς και ο Σταύρος Τζανής, γιός της Μαρίας.
