Oσο είναι αλήθεια ότι ο σκοταδισμός απλώνεται, όπως η τυφλότητα στο έργο του Σαραμάγκου άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι ο τρόπος μετάδοσής της είναι ανθρώπινο έργο, συνειδητή ή και κάποτε ασυνείδητη επιλογή.
Το βιβλίο δεν θα μπορούσε να μείνει μακριά από την ατμόσφαιρα που δημιουργεί το περιβάλλον της κρίσης. Η ποιότητα της βιβλιοπαραγωγής, που γεμίζει τα ράφια των σούπερ μάρκετ βιβλίων και απορρυπαντικών, αναδεικνύει το βάθος της. Η νύχτα μοιάζει να έχει καλύψει τις μέρες. Λίγο, αμυδρό φως αναδύεται μέσα από τις εστίες της φωτιάς μέσα από την σύγχρονη πυρά του βιβλίου. Ο,τι μπορεί να ξεφύγει από τη μηχανή, που αλέθει τα γράμματα με σκοπό το κέρδος, ό,τι μπορεί να γλυτώσει από τα αποκαΐδια φωτίζει έστω και για λίγο.
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες -τουλάχιστον όχι σήμερα- απαριθμώντας τα προβλήματα, που εύκολα διαπιστώνει όποιος πλησιάσει και δει από κοντά τον “κινητήρα” αυτής της μηχανής, που αλέθει βιβλία, συνειδήσεις, αξίες. Το βασικό ερώτημα, έτσι κι αλλιώς, απευθύνεται στον αναγνώστη. Απευθύνεται στον άνθρωπο. Στο τι ο ίδιος προτάσσει και επιλέγει. Οσο είναι αλήθεια ότι ο σκοταδισμός απλώνεται, όπως η τυφλότητα στο έργο του Σαραμάγκου, άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι ο τρόπος μετάδοσής της είναι ανθρώπινο έργο και συνειδητή ή και κάποτε ασυνείδητη επιλογή.
Περί Τυφλότητος και Ανάγνωσης.
Το βιβλίο μπορεί να αποκοιμίσει. Μπορεί να κρύψει την πραγματικότητα, που δεν θέλουμε να αντικρίσουμε κατάματα. Μπορεί να μας αποχαυνώσει, έτσι που να ταυτιστούμε κι εμείς για λίγο με τους “ήρωες” της εποχής, τους διάφορους κύριους Γκρέι, “ήρωες” που πολλοί ίσως και να τους ζηλεύουν για τα εξωτερικά τους χαρίσματα, χρήμα, εξουσία… κι άλλες βαριές παιδικές ασθένειες ενός εξελιγμένου είδους πιθήκων! Οι χωρίς όρια αποχρώσεις της τυφλότητας, εξαπλώνονται, σαν μία παγκόσμια επιδημία.
Το βιβλίο από την άλλη πλευρά, μπορεί να αφυπνίσει. Μπορεί να δράσει σαν μεγεθυντικός φακός. Μπορεί να αγγίξει και να γονιμοποιήσει τις πιο ευαίσθητες και δημιουργικές χορδές του εαυτού. Μπορεί να γίνει συνοδοιπόρος στο ταξίδι της αυτογνωσίας. Πολύτιμος σύμμαχος στο ταξίδι της οδύσσειας του σύγχρονου ανθρώπου. “Εργαλείο” αντίστασης στην απο-ανθρωποποίηση και δύναμη αντοχής απέναντι στην εξάπλωση της σύγχρονης πανδημίας.
«Το πιθανότερο είναι ότι αργά ή γρήγορα θα τυφλωθούν κι αυτοί. Εξάλλου, έτσι όπως έχει η κατάσταση, υποθέτω ότι είμαστε ήδη όλοι μολυσμένοι. Σίγουρα δεν υπάρχει ούτε ένα από μας που να μη βρέθηκε σε οπτικό πεδίο τυφλού, κι αφού οι τυφλοί δεν βλέπουν, σας ρωτώ εγώ, πώς γίνεται να μεταδίδουν την αρρώστια με την όραση; Στρατηγέ μου, αυτή είναι η πιο λογική αρρώστια στον κόσμο. Το τυφλό μάτι μεταδίδει την τυφλότητα στο μάτι που βλέπει…» γράφει ο Ζοζέ Σαραμάγκου στο “Περί Τυφλότητος” και συνεχίζει…: «Δεν ξέρω αν θα υπάρξει μέλλον, το ζήτημα τώρα είναι να δούμε πώς θα μπορέσουμε να ζήσουμε το παρόν. Χωρίς μέλλον το παρόν δεν έχει καμιά αξία είναι σα να μην υπάρχει. Μπορεί η ανθρωπότητα να καταφέρει να ζήσει χωρίς μάτια, τότε όμως θα πάψει να είναι ανθρωπότητα…».
Τα βιβλία… όπως και η ζωή, θέλουν μάτια ανοιχτά!
* συγγραφέας
ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
