Το Ηράκλειο είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης, καθώς και ο μεγαλύτερος λιμένας του νησιού. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο Δήμος Ηρακλείου έχει πληθυσμό 173.993 κατοίκους. Κύριοι οικονομικοί τομείς της πόλης είναι οτ ουρισμός, η γεωργία και το εμπόριο. Διαθέτει βιομηχανική περιοχή 4 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του κέντρου. Το Ηράκλειο διαθέτει επίσης ένα από τα μεγαλύτερα σε κίνηση αεροδρόμια της χώρας (αεροδρόμιο "Νίκος Καζαντζάκης") και λιμάνι με μεγάλη κίνηση επιβατών και εμπορευμάτων.
Ο Δήμος Ηρακλείου αριθμούσε συνολικά 173.993 κατοίκους στην απογραφή του 2011.Το Π.Σ Ηρακλείου που αποτελείται από το Ηρακλειο την Νέα Αλικαρνασσό και το Γάζι ανέρχεται στους 167.211 κατοίκους. Στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου, στην οποία περιλαμβάνονται και οι οικισμοί Βασιλείες, Βούτες, Δαφνές, Σκαλάνι, Σταυρακιά, Κνωσσός, Φοινικιά, Γούρνες, Ροδιά, Καρτερός, απεγράφησαν 182.384 άτομα.
Το Ηράκλειο βρίσκεται κοντά στo παλάτι της Κνωσού που την περίοδο του μινωικού πολιτισμού είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στην Κρήτη.
Η πόλη του Ηρακλείου κτίστηκε το 824, όταν κατέλαβαν τις ακτές οι Σαρακηνοί πειρατές υπό τον Αμπού Χαφέζ. Έχτισαν μεγάλο οχυρό με μια περιμετρική μεγάλη τάφρο γύρω από την οποία και αναπτύχθηκε η πόλη που έλαβε και την αρχική ονομασία Χάνδαξ. Οι Σαρακηνοί κατέστησαν την πόλη αυτή πρωτεύουσά τους και ορμητήριο των πειρατικών τους δραστηριοτήτων, πράγμα που εξόργισε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Φυσικό ήταν η Βυζαντινή (Ανατολική Ρωμαϊκή) Πολιτική να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην ανακατάληψη της Μεγαλονήσου. Μετά από κάποιες αποτυχημένες απόπειρες όπως π.χ. εκείνη του Γογγύλη, η Βασιλεύουσα απεφάσισε να τελειώνει με την υπόθεση της Κρήτης. Επί βασιλείας Ρωμανού Β΄. και πρωθυπουργίας Ιωσήφ Βρίγγα, ανετέθη στον Μάγιστρο Νικηφόρο Φωκά (τον μετέπειτα Αυτοκράτορα Νικηφόρο Β΄ Φωκά) η προετοιμασία και ηγεσία της εκστρατείας.
Το 961 οι Βυζαντινοί επιτέθηκαν στην πόλη του Χάνδακα. Οι δυνάμεις του Νικηφόρου Φωκά, κατά τα κοινώς αποδεκτά ήθη της εποχής, έσφαξαν τους Σαρακηνούς, τη λεηλάτησαν και την έκαψαν. Την ξανάκτισαν, απεκατέστησαν τη Χριστιανική Πίστη, την προσάρτησαν πλήρως στο Κράτος της Βασιλεύουσας και κράτησαν την κυριαρχία της για 243 χρόνια
Το 1204 η πόλη αγοράστηκε από τους Ενετούς εν μέσω μιας πολιτικής συμφωνίας που συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων την επανατοποθέτηση στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας του Ισαάκιου Β' Αγγέλου από τους Σταυροφόρους της 4ης Σταυροφορίας. Οι Ενετοί βελτίωσαν τις οχυρώσεις της πόλης χτίζοντας ένα τεράστιο τείχος (πάχους μέχρι 40μ σε ορισμένα σημεία), του οποίου το μεγαλύτερο μέρος σώζεται μέχρι και σήμερα. Το όνομα της πόλης από Handaq έγινε Candia στα Ιταλικά.
Το 1647 μ.Χ. ξεκίνησε η πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους, η οποία κράτησε 22 χρόνια και κόστισε τη ζωή σε 30.000 Κρητικούς και 120.000 Τούρκους και εν τέλει έληξε με την κατάκτηση της πόλης το 1669, από τον Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας η πόλη έγινε γνωστή και ως “Μεγάλο Κάστρο” ή “Κάστρο”.
Η πόλη ελευθερώθηκε το 1898 και μπήκε στην Κρητική Πολιτεία το 1908 που με τη σειρά της προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1913. Κατά την απελευθέρωσή της η πόλη ονομάστηκε Ηράκλειο από τον Μινωικό οικισμό που υπήρχε στο σημείο, ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα, σύμφωνα με τα "Γεωγραφικά" του Στράβωνα ("... έχει για επίνειο η Κνωσός το Ηράκλειο").
... Συνεχίζεται !!!
