Ο Άγιος Κύριλλος είναι ένα χωριό στην επαρχία Καινούργιου του νομού Ηρακλείου, με 139 κατοίκους, με βάση την απογραφή του 2001. Βρίσκεται σε υψόμετρο 420 μ. και αποτελεί ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα στο Δήμο Γόρτυνας. Το Δημοτικό διαμέρισμα του Αγίου Κυρίλλου έχει συνολικά 192 κατοίκους. Σε αυτό ανήκει και ο οικισμός Γερόκαμπος, ο οποίος έχει 53 κατοίκους (απογραφή 2001).
Στον Άγιο Κύριλλο υπάρχει Δημοτικό Σχολείο. Τα κυριότερα προϊόντα είναι το λάδι, τα πρώιμα κηπευτικά και τα κτηνοτροφικά φυτά. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο κύριος ναός του χωριού, αφιερωμένος στον Άγιο Κύριλλο, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, κτίστηκε στα ερείπια παλαιότερου ναού, όπως και ο μικρός ναός του Αγίου Θεοδώρου που έχει τοιχογραφίες.
Το χωριό είναι στενά συνδεδεμένο με τον Άγιο Κύριλλο, ο οποίος πιθανότατα μαρτύρησε εκεί το 299 και από αυτό το γεγονός έλαβε το όνομά του. Μάλιστα ο άγιος ήταν και Επίσκοπος Γορτύνης και σύμφωνα με το Δετοράκη (βλ. Βιβλιογραφία) το μαρτύριο του Κυρίλλου ήταν το 304 και όχι το 299 καθώς την τελευταία χρονιά δεν είχε ακόμα κηρυχθεί ο διωγμός του Διοκλητιανού.
Ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι ο άγιος ετάφη σε οχυρό και τραχύτατο μέρος, που ονομαζόταν Ράξος και οδηγήθηκε στο μαρτύριο με άμαξα που την έσυραν βόδια του οργώματος. Ο Άγιος Κύριλλος αναφέρεται ότι χειροτονήθηκε Επίσκοπος της πόλης σε ηλικία 68 ετών και διακρίθηκε[1] για τις πράξεις και την πίστη του.Στον ίδιο χώρο ενταφιάστηκε και ο επίσκοπος Γορτύνης Ευμένιος. Το 1583 το χωριό αναγράφεται με τη λατινική ονομασία S. Chirlo, με 39 κατοίκους
ΠΗΓΗ - ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
