Τα Μάταλα είναι μικρό παραθαλάσσιο χωριό και διάσημη παραλία της νότιας Κρήτης στον νομό Ηρακλείου. Η θέση τους είναι στη δυτική ακτή της επαρχίας Πυργιωτίσσης. Η παραλία των Ματάλων κατοικούνταν από την αρχαιότητα, και οι τότε κάτοικοι σκάλισαν ένα σύνολο σπηλαίων στο μαλακό πέτρωμα του βουνού.
Οι σπηλιές παρέμειναν άδειες για χιλιάδες χρόνια μέχρι που κάποιοι περιπλανώμενοι χίπις τις ανακάλυψαν και τις κατοίκησαν για κάποια περίοδο. Αρκετοί άλλοι τους ακολούθησαν όπως οι Μπομπ Ντίλαν, Τζάνις Τζόπλιν και Κατ Στήβενς.Την περίοδο της χούντας με εντολή του Μητροπολίτη Γορτύνης απελάθηκαν οι τουρίστες από τα σπήλαια των Ματάλων. Το χωριό προηγουμένως ήταν ένα ψαροχώρι ενώ σήμερα ζει κυρίως από τον τουρισμό. Υπάγεται στο Δημοτικό διαμέρισμα Πιτσιδίων του Δήμου Τυμπακίου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 70,6 χιλιόμετρα
Τα Μάταλα ήταν επίνειο της Φαιστού κατά τη μινωική περίοδο και της Γόρτυνας κατά τη ρωμαϊκή. Από τη θάλασσα διακρίνονται ίχνη του αρχαίου οικισμού. Εδώ ναυάγησαν τα πλοία του Μενελάου (Η λισσή αιπεία τε εις άλα πέτρη, Οδύσ. γ 293) και πιστεύεται ότι ήταν το ακρωτήριο Νύσος μεταξύ των όρμων Κομμού- Ματάλων.
Madonna di Matala), στην είσοδο του οποίου υπάρχει η επιγραφή Πλύνετε την κεφαλήν και καθαρίσατε τους πόδας και έπειτα εισέλθητε εις τον ιερόν τούτον οίκον.
Στην απόκρημνη ακτή του χωριού υπάρχουν τεχνητοί σπηλαιώδεις χώροι (και υποβρύχια σπήλαια), λαξευμένοι στο βράχο. Λέγεται ότι ήσαν τάφοι. Μερικοί όμως έχουν δωμάτια, κλίμακες, παράθυρα και προστώα. Έτσι φαίνεται ότι κάποτε χρησιμοποιήθηκαν ως κατοικίες. Οι κλίνες μοιάζουν με τους τάφους των Ετρούσκων.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
