ΠΗΓΗ - ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ

Η Πηγή είναι είναι σήμερα τοπική κοινότητα του δήμου Ρεθύμνης της περιφέρειας Κρήτης (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Καποδιστριακού δήμου Αρκαδίου.

Η Πηγή βρίσκεται ανατολικά της πόλης του Ρεθύμνου, στο 9ο χιλιόμετρο του δρόμο προς Αρκάδι, σε υψόμετρο 60 μέτρων και σε απόσταση από τη θάλασσα δύο περίπου χιλιομέτρων σε ευθεία γραμμή. Είναι χτισμένη στην καρδιά μιας εύφορης και σχετικά ομαλής περιοχής, που σε παλαιότερους χρόνους ονομαζόταν Άριο. Σήμερα χρησιμοποιείται για την ίδια περίπου περιοχή το όνομα "Κατωμέρι" (και ο κάτοικος "Κατωμερίτης"). Είναι αξιοσημείωτο ότι ένας Άγγλος, ο Robert Pashley, ήταν αυτός που πρώτος έγραψε για την προέλευση του ονόματος του χωριού Πηγή και μάλιστα με τρόπο αρκετά εμπεριστατωμένο. Αυτό έγινε πριν από 170 χρόνια.

Η σχετική σημείωση βρίσκεται στο δίτομο βιβλίο του σπουδαίου αυτού περιηγητή, που τυπωθηκε στο Λονδίνο το 1837. Λέει μεταξύ άλλων: "Εις την Πηγή - το όνομα προέρχεται από μια πλούσια πηγή που προμηθεύει το χωριό με έξοχο νερό". Μια πρώτη τυχαία ανακάλυψη ενός θαλαμοειδούς τάφου στη θέση "Σκουντή" το 1938 έδειξε πως στην περιοχή του χωριού κατοικούσαν άνθρωποι με υψηλό πολιτισμό πριν από 3000 και πλέον χρόνια Βορειότερα υπάρχει ο Πηγιανός Κάμπος, νέος οικισμός της Πηγής, σε υψόμετρο 15 μ.

Στο χωριό υπάρχουν επίσης οι εκκλησίες: Αγία Παρασκευή, Παναγία η Χαμαρακιανή και ο ναός της Μεταμορφώσεων του Σωτήρος ή Χριστός, όπως ακούγεται στο χωριό, καθώς και τα ξωκκλήσια: Άγιος Γεώργιος των Κουτρούληδων, Άγιος Γεώργιος (κοιμητηριακός ναός), Άγιος Ιωάννης, Άγιος Νικόλαος στον Νίσπιτα και Άγιος Νικόλαος στον Κάμπο, Τίμιος Σταυρός, Άγιος Παύλος και Άγιος Αντώνιος ο Βαστακιέλα. Ο Άγιος Νικόλαος είναι τοιχογραφημένος ναός του 14ου αι., ο Άγιος Γεώργιος έχει τοιχογραφίες που φέρουν τη χρονολογία 1411