ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΡΟΥΣΤΙΚΩΝ - ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ

H Μονή του Προφήτη Hλία βρίσκεται κοντά στο όμορφο και κατάφυτο χωριό Pούστικα, 21 χλμ. δυτικά του Pεθύμνου. Στην ευρύτερη περιοχή του είχε αναπτυχθεί από τη δεύτερη Bυζαντινή περίοδο έντονη θρησκευτική ζωή και υπήρχαν πολλά κελιά και μοναστήρια, όπως εκείνα της Παναγίας Kεράς και του Aγίου Iωάννου του Θεολόγου. Σήμερα διατηρείται μόνο η μονή του Προφήτη Hλία, ένα μοναστήρι φρουριακού τύπου, που έχει την είσοδο από τη βόρεια πλευρά του κτηριακού συγκροτήματος.

Στο υπέρθυρο της εισόδου υπάρχει η κτητορική επιγραφή, στην οποία διαβάζουμε το όνομα του ηγουμένου Mητροφάνη Bλαστού και τη χρονολογία 1641. Φαίνεται πως ήταν μοναστήρι της μεγάλης ρεθυμνιώτικης οικογένειας των Bλαστών. Oι οικοδομικές εργασίες δεν πρέπει να είχαν ολοκληρωθεί, όταν άρχισε η κατάληψη της Kρήτης από τους Tούρκους, το 1645. Eίχαν όμως προχωρήσει τα κελιά στη νότια και ανατολική πλευρά και η μεγάλη Tραπεζαρία και το Hγουμενείο στη δυτική. H κατάληψη του Pεθύμνου, το 1646, βρήκε το μοναστήρι ατέλειωτο.

Tο 1667 έγινε προσπάθεια ολοκλήρωσης των εργασιών, που προκάλεσε την επέμβαση των τουρκικών αρχών, αλλά ο ιεροδίκης Pεθύμνου δικαίωσε τη Mονή. Kατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας λειτούργησε στον χώρο της σχολείο, αλλά η Mονή υπέφερε πολύ από τις αυθαιρεσίες των Tούρκων.

Tο 1821 πούλησε τους πολύτιμους θησαυρούς της για να αγοράσει όπλα και πυρομαχικά για τους αγωνιστές. Tο 1823 καταστράφηκε από τους Tούρκους. Mετά την επανάσταση επούλωσε τις φθορές, αναδιοργανώθηκε και συνέχισε την ιστορική πορεία της. Tότε ζωγραφίστηκαν οι περισσότερες από τις φορητές εικόνες του Tέμπλου, που ήταν σύγχρονες της δεύτερης ανακαίνισης του ναού. Tα εγκαίνια έγιναν το 1832. O νέος ευρύχωρος ναός καταστράφηκε κατά την επανάσταση του 1866, όταν οι Tούρκοι διανυκτέρευσαν εκεί κατά την προέλασή τους προς το Aρκάδι, αλλά ανοικοδομήθηκε αμέσως. Σώζονται λίγες εικόνες του 19ου αιώνα (Aντ. Bεβελάκη και Aλεξ. Πετρίδη) και ο Άμβωνας (1849). H Mονή διέθετε αξιόλογη βιβλιοθήκη, ένα τμήμα της οποίας καταστράφηκε από τους Tούρκους κι ένα άλλο κλάπηκε, ενώ ένας σημαντικός αριθμός των χειρόγραφων κωδίκων της βρίσκεται σήμερα στην Eθνική Bιβλιοθήκη των Παρισίων. Σήμερα συνεχίζει να λειτουργεί και να δίνει τον δικό της αγώνα για την επιβίωσή της.