Το ρεμπέτικο στο μετακατοχικό Ηράκλειο και το τέλος του - Κρήτη πόλεις και χωριά

Κρήτη πόλεις και χωριά

Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΟ INTEΡNET - www.kritipoliskaixoria.gr

.........
Επικοινωνήστε μαζί μας - kritipolis@hotmail.com
ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Τετάρτη 2 Μαρτίου 2011

Το ρεμπέτικο στο μετακατοχικό Ηράκλειο και το τέλος του



Αμέσως μετά τον πόλεμο τα δεδομένα γι αυτό το είδος της ελληνικής μουσικής αλλάζουν. Το ρεμπέτικο σιγά σιγά «αποποινικοποιείται», βγαίνει από το γκέτο και εντάσσεται στην κοινωνία ως τρόπος διασκέδασης πλέον και όχι ως τρόπος ζωής. Βοηθάει πολύ σε αυτό η μαζική παραγωγή δίσκων και η ευκολία που αυτοί εισβάλουν σε χώρους διασκέδασης αλλά και στα σπίτια. Η μουσική γίνεται επάγγελμα μια και αρκετά καφενεία μετεξελίσσονται σε ταβέρνες με ζωντανή μουσική. Οι κομπανίες βρίσκουν χώρους όπου μπορούν να εκφράζονται και παράλληλα να εξασφαλίζουν τα προς το ζην μέσω σταθερού μεροκάματου, «χαρτούρας» αλλά και «αρπαχτών», εκτάκτων δηλαδή εμφανίσεων σε πανηγύρια και πάσης φύσεως γλέντια. Η παραγωγή ντόπιων ρεμπέτικων τραγουδιών γίνεται μηδενική. Ο Λάκκος σιγά σιγά αλλάζει χαρακτήρα, ενώ η πρώτη γενιά των περιθωριακών χάνεται. Όλο και περισσότερα γίνονται τα καταστήματα νυχτερινής διασκέδασης τα οποία φέρνουν μουσικά σχήματα από την Αθήνα και τον Πειραιά. Έτσι αρχίζουν να περνάνε αρκετά από τα μεγάλα ονόματα του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού, τόσο στον Λάκκο, όσο και από τα κοσμοπολίτικα καταστήματα της νύχτας. Οι πληθυσμοί των προσφύγων στις υπόλοιπες συνοικίες, αναμειγνύονται με τους κρητικούς ενώ η μουσική τους παίρνει έναν άλλο χαρακτήρα. Το ίδιο συμβαίνει και με τη κρητική μουσική. Τον Αύγουστο του 1960 το κράτος με τον νόμο 4095/60 αποφασίζει να κλείσει τα σπίτια και να απογκετοποιήσει αυτές της περιοχές. Οι κοινές γυναίκες φεύγουν. Κάποιο από τους προστάτες και τους αγαπητικούς τις ακολουθούν. Κάπως έτσι έρχεται το τέλος. Όχι της μουσικής η οποία όχι μόνο δεν έσβησε, δεν χάθηκε, αλλά βρήκε και μιμητές. Καλούς και κακούς.

Οι άνθρωποι που ζούσαν στα γκέτο έχουν μεγαλώσει. Τα παιδιά τους όπως και τα παιδιά των προσφύγων εντάσσονται στη κοινωνία, μορφώνονται, γίνονται δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι. Αστικοποιούνται. Βέβαια υπάρχουν και εκείνοι που τίθενται εκτός κοινωνίας όχι πλέον λόγο της ταπεινής τους καταγωγής αλλά λόγο πολιτικών φρονημάτων. Αρκετοί από αυτούς προέρχονται από τις εργατοσυνοικίες όπου είχε ανθίσει το ρεμπέτικο, ωστόσο φρονιμότερο είναι αυτό το είδος του τραγουδιού να απασχολήσει επόμενο άρθρο μας.


Το μπουζούκι πλέον έχει εισβάλει στα «σαλόνια» και σιγά σιγά γίνεται κτήμα και της αστικής τάξης. Ειδικά μετά την αλλαγή στον αριθμό των χορδών του, η οποία προέκυψε ύστερα από πειραματισμούς του μεγάλου σολίστα Μανόλη Χιώτη σε συνεργασία με τον κατασκευαστή Ζοζέφ, απέκτησε ως όργανο μία μεγαλύτερη γκάμα φωνητικών δυνατοτήτων. Δεξιοτέχνες του οργάνου παρά το ρεμπέτικο παρελθόν τους, μπαίνουν δυναμικά στις νέες μουσικές συνθήκες. Οι δισκογραφικές εταιρείες γιγαντώνονται και σαφέστατα έχουν το πρώτο λόγο στο τι κυκλοφορεί και στο τι ακούγεται. Κοινωνικά φαινόμενα, όπως η μετανάστευση, η αστυφιλία, αλλά και ο έρωτας γίνονται τροφή στα χέρια των λαϊκών τραγουδοποιών και οι μεγάλοι τραγουδιστές της εποχής τα κάνουν επιτυχίες. Το ρεμπέτικο ως τρόπος διασκέδασης, εξαφανίζεται για πολλά χρόνια. Ελάχιστοι απομένουν και εξακολουθούν να γράφουν και να τραγουδούν, συνήθως σε δικούς τους χώρους. Δεν περιοδεύουν πλέον στην επαρχία διότι δεν υπάρχουν μαγαζάτορες που να τους καλούν. Ο Λάκκος ανοίγει. Δεν είναι πλέον γκέτο. Τα «σπίτια» ή έχουν κλείσει, ή έχουν μεταφερθεί σε άλλες περιοχές της πόλης, πάντα όμως κοντά στο λιμάνι. Οι μάγκες και τα «κουτσαβάκια» είναι είδος προς εξαφάνιση. Ακόμα και η κρητική μουσική έχει περάσει σε ένα άλλο επίπεδο κάνοντας τους μανέδες και τα παρόμοια ακούσματα να χάνονται. Διατηρούνται μόνο η χορευτική μουσική που και αυτή ανταποκρίνεται στο κάλεσμα των δισκογραφικών εταιριών, μπαίνοντας στη διαδικασία της εμπορευματικοποίησης η οποία αν μη τη άλλο, ισοπεδώνει τα πάντα στο βωμό του κέρδους. Το Ηράκλειο εξελίσσεται σε μια μεγαλούπολη. Σε ένα χωνευτήρι ανθρώπων, ιδεών, τρόπου ζωής. Όλοι πλέον αστικοποιούνται μπαίνοντας στη καλλιεργούμενη από το σύστημα «μικροαστία». 

Post Top Ad

.............