ΕΠΙΣΚΟΠΗ - ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Η Επισκοπή είναι οικισμός και πρώην κοινότητα της επαρχίας Πεδιάδος με 969 κατοίκους (το 2001) Υπήρξε έδρα του επισκόπου Χερρονήσου και σε αυτό το γεγονός οφείλεται το όνομα του οικισμού. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκομία και με την αμπελοκαλλιέργεια. Παράγει σταφίδες, σταφύλια και λάδι. Έχει περιφερειακό ιατρείο, ΚΕΠ, ταχυδρομείο, ΟΤΕ, αστυνομία, νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο , Λύκειο και 14 ναούς με τοιχογραφίες. Σημαντικότεροι από τους ναούς είναι ο Άγιος Ιωάννης, ο Μιχαήλ Αρχάγγελος, η Αγία Παρασκευή και ο πολιούχος Άγιος Μηνάς (δίκλιτος ναός του 1882 με το βόρειο κλίτος να είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου), με τέμπλο από μάρμαρο. Πανηγυρίζει στις 11 Νοεμβρίου. .

To 1952 στη θέση Κάμπος ανασκάφηκε λαξευτός τάφος, όπου βρέθηκε κιβωτιόσχημη λάρνακα. Στη θέση Καλυβότοπος βρέθηκε άλλος τάφος, με δύο κιβωτιόσχημες λάρνακες με κτερίσματα, ξυράφι, μαχαίρι και χάλκινο σκύφο, όπως επίσης και πήλινα αγγεία. Κοντά στη βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας στη θέση Κεφάλα βρέθηκαν άλλοι τάφοι της τρίτης υστερομινωικής περιόδου και στη θέση Μαλαθρέ μικρός λαξευτός τάφος των ΥΜ ΙΙΙβ χρόνων^[.Λαξευτοί τάφοι βρέθηκαν και στη θέση Παλιάλωνα των Σταμνών αλλά και νότια του χωριού αυτού. Οι αρχαιολόγοι υποθέτουν ότι υπήρχε εκεί ο οικισμός Ίσταμνος.

Στην ενετική απογραφή του 1583 αναφέρεται Piscopi Chierissonisso με 690 κατοίκους. To 1881 ζούσαν 322 Τούρκοι κάτοικοι και μόνο 95 Χριστιανοί. Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας το χωριό ήταν βακουφικόν. Το 1856 όλοι οι κάτοικοι δήλωσαν ομόφωνα τη χριστιανική τους πίστη, με την ανακήρυξη του Χάτι Χουμαγιούν, ενώπιον του τότε Γενικού Διοικητή Βελή Πασά

Σε συμβόλαιο του 1271 αναφέρεται και ο οικισμός Σταμνοί, με το όνομα Stamioκαι το 1583 Stamnus με 197 κατοίκους.Από τον αρχαίο οικισμό Ίσταμνο, ο οποίος πιθανότατα υφίστατο στην αρχαιότητα, έλαβε την ονομασία του και το χωριό.

Τα Σκόπελα αναφέρονται το 1583 Scopella ε 110 κατοίκους. Οι Χοχλακιές αντίθετα δεν αναφέρονται στις ενετικές απογραφές ούτε στις τουρκικές των ετών 1671, 1881 και 1900.