Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου είναι ιστορική βιβλιοθήκη στην Κρήτη. Κύριος σκοπός της είναι να παρέχει σημαντικές συλλογές, χρήσιμες για τους χρήστες της καθώς και υπηρεσίες και πηγές πληροφόρησης που θα εξυπηρετούν της πληροφοριακές τους ανάγκες και θα προωθούν την μόρφωση και την ενημέρωση.
Το 1908 ιδρύθηκε η Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου η οποία εγκαταστάθηκε στα ισόγεια δωμάτια του κτηρίου του Νομαρχιακού Καταστήματος.
Ο λόγιος και κοσμοπολίτης Δημήτριος Βικέλας, ο οποίος γεννήθηκε στη Σύρο το 1835, δώρισε στον Δήμο Ηρακλείου την πλούσια και πολύτιμη βιβλιοθήκη του.
Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ακόμη σαφές γιατί τη δώρισε στο Ηράκλειο την προσωπική του βιβλιοθήκη και όχι στη γενέτειρα του τη Σύρο ή την πόλη της
καταγωγής του, Βέροια. Οι απαντήσεις που συνήθως θέτονται είναι πως ο Βικέλας ενθουσιάστηκε με τους θησαυρούς που αποκαλύφθηκαν κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην Κρήτη καθώς και η επίσκεψη του στο Ηράκλειο λίγο πριν πεθάνει.
Το 1912, έπειτα από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου,
καταγράφηκαν στην Βικελαία Βιβλιοθήκη 1.130 τόμοι βιβλίων του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Ηρακλείου, ο οποίος ιδρύθηκε το 1880 και συγκέντρωσε αρκετά
ενδιαφέροντα για τη Κρήτη βιβλία. Το 1920, η βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στα τρία ισόγεια βορινά δωμάτια του Δημαρχιακού Μεγάρου και στεγάστηκε εκεί μέχρι
το 1932, που μεταφέρθηκε στο Δημοτικό Μέγαρο των Ακτάρικων και εκεί έμεινε μέχρι την Γερμανική κατοχή. Η ανάπτυξη της βιβλιοθήκης ξεκίνησε στις αρχές
της δεκαετίας του ’80 με προσκτήσεις υλικού και συντήρηση αρχείων.
Πολλοί άνθρωποι του πνεύματος και των γραμμάτων που αγαπούν το βιβλίο, θέλησαν να ενισχύσουν τη βιβλιοθήκη με τη δωρεά των ατομικών τους βιβλιοθηκών.
Πρώτος δωρητής είναι ο Ιωάννης Λυμπρίτης και ακολουθεί το Γυμνάσιο της Κρήτης, ο Στέφανος Ξανθουδίδης, ο Ανδρέας Ανδρεάδης, ο Ζαχαρίας Οικονόμου κ.ά.
Οι συλλογές της αποτελούνται από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και οπτικοακουστικό υλικό, που καλύπτουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης γνώσης καθώς και
από πολλά ιστορικά τεκμήρια του νησιού που είναι μοναδικά.
Τα σχετικά με την Κρήτη Αρχεία της Βενετίας. Πρόκειται για τα αρχεία του «Βασιλείου της Κρήτης» που φυλάσσονται στο Κρατικό Αρχείο της Βενετίας μέχρι και σήμερα.
Το τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου. Αποτελείται από χειρόγραφους Κώδικες του Ιεροδικείου Ηρακλείου που εκτείνονται σε χρονικό διάστημα 230 ετών και είναι
γραμμένοι στην τούρκικη γλώσσα με την παλιά αραβική γραφή.
Το Αρχείο της Δημογεροντίας Ηρακλείου. Ο θεσμός των «δημογεροντιών» ίσχυσε στην Κρήτη κατά την Τουρκική κυριαρχία από το 1958 έως το 1900.
Πρόκειται για τα προνόμια που παρείχαν οι Οθωμανοί στους Χριστιανούς για να αποφύγουν την έξαρση των εθνικού χαρακτήρα επαναστατικών εξεγέρσεων.
Τμήμα μη δανειζόμενων βιβλίων. Αποτελείται από τα παλαιά βιβλία, από αυτά που δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο και επιπλέον, από τις μεγάλες δωρεές
των Βικέλα, Σεφέρη και Αυγέρη.
Τμήμα Εφημερίδων και Περιοδικών. Περιλαμβάνει εφημερίδες και περιοδικά από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα που αφορούν όλη την ιστορία
της Κρήτης από την Τουρκοκρατία και μετά. Οι ερευνητές μπορούν να τα μελετήσουν μόνο στο αναγνωστήριο, καθώς δεν επιτρέπεται ο δανεισμός τους.
Τμήμα Αρχείων. Είναι το τμήμα που στεγάζει όλες τις αρχειακές συλλογές που απέκτησε η βιβλιοθήκη τα τελευταία χρόνια.
Αναγνωστήριο. Λειτουργεί αίθουσα αναγνωστηρίου όπου οι ερευνητές μπορούν να μελετήσουν τεκμήριο από τη συλλογή ή από το τμήμα αρχείων
με τη βοήθεια των υπαλλήλων.
Δανειστικό τμήμα. Δανείζεται μέρος του υλικού της στα εγγεγραμμένα μέλη της. Κάθε χρήστης που δανείζεται τεκμήριο, είναι υπεύθυνος για την φύλαξη του
και την επιστροφή του στη βιβλιοθήκη.
Ηλεκτρονικό Δανειστικό Τμήμα – Κατάλογος (OPAC)[1]. Πρόκειται για τον αυτοματοποιημένο κατάλογο της βιβλιοθήκης όπου καταχωρούνται
οι βιβλιογραφικές εγγραφές του υλικού της και ο χρήστης μπορεί να κάνει αναζήτηση αλλά και να δανειστεί υλικό χωρίς να παρευρεθεί στον φυσικό χώρο της.
Εκδόσεις. Η βιβλιοθήκη φροντίζει να διαδίδει και να προωθεί την τέχνη και τα γράμματα καθώς και την ιστορία της Κρήτης.
Επιμελείται και εκδίδει υλικό από τα βενετικά και τούρκικα αρχεία καθώς και περιοδικά, λευκώματα κ.ά.
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Το 1908 ιδρύθηκε η Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου η οποία εγκαταστάθηκε στα ισόγεια δωμάτια του κτηρίου του Νομαρχιακού Καταστήματος.
Ο λόγιος και κοσμοπολίτης Δημήτριος Βικέλας, ο οποίος γεννήθηκε στη Σύρο το 1835, δώρισε στον Δήμο Ηρακλείου την πλούσια και πολύτιμη βιβλιοθήκη του.
Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ακόμη σαφές γιατί τη δώρισε στο Ηράκλειο την προσωπική του βιβλιοθήκη και όχι στη γενέτειρα του τη Σύρο ή την πόλη της
καταγωγής του, Βέροια. Οι απαντήσεις που συνήθως θέτονται είναι πως ο Βικέλας ενθουσιάστηκε με τους θησαυρούς που αποκαλύφθηκαν κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην Κρήτη καθώς και η επίσκεψη του στο Ηράκλειο λίγο πριν πεθάνει.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΙΚΕΛΑΣ
Το 1912, έπειτα από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου,
καταγράφηκαν στην Βικελαία Βιβλιοθήκη 1.130 τόμοι βιβλίων του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Ηρακλείου, ο οποίος ιδρύθηκε το 1880 και συγκέντρωσε αρκετά
ενδιαφέροντα για τη Κρήτη βιβλία. Το 1920, η βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στα τρία ισόγεια βορινά δωμάτια του Δημαρχιακού Μεγάρου και στεγάστηκε εκεί μέχρι
το 1932, που μεταφέρθηκε στο Δημοτικό Μέγαρο των Ακτάρικων και εκεί έμεινε μέχρι την Γερμανική κατοχή. Η ανάπτυξη της βιβλιοθήκης ξεκίνησε στις αρχές
της δεκαετίας του ’80 με προσκτήσεις υλικού και συντήρηση αρχείων.
Πολλοί άνθρωποι του πνεύματος και των γραμμάτων που αγαπούν το βιβλίο, θέλησαν να ενισχύσουν τη βιβλιοθήκη με τη δωρεά των ατομικών τους βιβλιοθηκών.
Πρώτος δωρητής είναι ο Ιωάννης Λυμπρίτης και ακολουθεί το Γυμνάσιο της Κρήτης, ο Στέφανος Ξανθουδίδης, ο Ανδρέας Ανδρεάδης, ο Ζαχαρίας Οικονόμου κ.ά.
Οι συλλογές της αποτελούνται από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και οπτικοακουστικό υλικό, που καλύπτουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης γνώσης καθώς και
από πολλά ιστορικά τεκμήρια του νησιού που είναι μοναδικά.
Οι κυριότερες συλλογές δημοσίων εγγράφων του Τμήματος Αρχείων της είναι:
Το τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου. Αποτελείται από χειρόγραφους Κώδικες του Ιεροδικείου Ηρακλείου που εκτείνονται σε χρονικό διάστημα 230 ετών και είναι
γραμμένοι στην τούρκικη γλώσσα με την παλιά αραβική γραφή.
Το Αρχείο της Δημογεροντίας Ηρακλείου. Ο θεσμός των «δημογεροντιών» ίσχυσε στην Κρήτη κατά την Τουρκική κυριαρχία από το 1958 έως το 1900.
Πρόκειται για τα προνόμια που παρείχαν οι Οθωμανοί στους Χριστιανούς για να αποφύγουν την έξαρση των εθνικού χαρακτήρα επαναστατικών εξεγέρσεων.
Στη βιβλιοθήκη λειτουργούν τα εξής τμήματα και υπηρεσίες που βρίσκονται στη διάθεση του κοινού της:
Τμήμα μη δανειζόμενων βιβλίων. Αποτελείται από τα παλαιά βιβλία, από αυτά που δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο και επιπλέον, από τις μεγάλες δωρεές
των Βικέλα, Σεφέρη και Αυγέρη.
Τμήμα Εφημερίδων και Περιοδικών. Περιλαμβάνει εφημερίδες και περιοδικά από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα που αφορούν όλη την ιστορία
της Κρήτης από την Τουρκοκρατία και μετά. Οι ερευνητές μπορούν να τα μελετήσουν μόνο στο αναγνωστήριο, καθώς δεν επιτρέπεται ο δανεισμός τους.
Τμήμα Αρχείων. Είναι το τμήμα που στεγάζει όλες τις αρχειακές συλλογές που απέκτησε η βιβλιοθήκη τα τελευταία χρόνια.
Αναγνωστήριο. Λειτουργεί αίθουσα αναγνωστηρίου όπου οι ερευνητές μπορούν να μελετήσουν τεκμήριο από τη συλλογή ή από το τμήμα αρχείων
με τη βοήθεια των υπαλλήλων.
Δανειστικό τμήμα. Δανείζεται μέρος του υλικού της στα εγγεγραμμένα μέλη της. Κάθε χρήστης που δανείζεται τεκμήριο, είναι υπεύθυνος για την φύλαξη του
και την επιστροφή του στη βιβλιοθήκη.
Ηλεκτρονικό Δανειστικό Τμήμα – Κατάλογος (OPAC)[1]. Πρόκειται για τον αυτοματοποιημένο κατάλογο της βιβλιοθήκης όπου καταχωρούνται
οι βιβλιογραφικές εγγραφές του υλικού της και ο χρήστης μπορεί να κάνει αναζήτηση αλλά και να δανειστεί υλικό χωρίς να παρευρεθεί στον φυσικό χώρο της.
Εκδόσεις. Η βιβλιοθήκη φροντίζει να διαδίδει και να προωθεί την τέχνη και τα γράμματα καθώς και την ιστορία της Κρήτης.
Επιμελείται και εκδίδει υλικό από τα βενετικά και τούρκικα αρχεία καθώς και περιοδικά, λευκώματα κ.ά.
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου